Conclusie
Het begrip 'diffusiesnelheid' is hierbij richtinggevend. De
diffusie(snelheid) van nieuwe producten, diensten of tech
nologieën in sociale systemen is uitgebreid onderzocht
door de bekende innovatiesocioloog Rogers [3], Hij onder
scheidt vijf karakteristieken waaraan moet worden voldaan
om de diffusie van innovaties snel en succesvol te kunnen
laten plaatsvinden:
relatief voordeel: de gebruiker moet ervan overtuigd zijn
dat de innovatie een duidelijk voordeel biedt ten opzich
te van de huidige praktijk. Dit voordeel moet aansluiten
bij de werkelijke bestaande behoefte. Dit niveau kan
worden gemeten in economische termen, alhoewel soci
aal prestige, overtuiging en tevredenheid ook belangrij
ke factoren zijn. Het maakt veelal niet uit of de innovatie
een groot objectief voordeel biedt, waar het om gaat is of
het individu de innovatie als een voordeel waarneemt.
Het buitenprogramma dat RWS organiseert, heeft als
doel te laten zien en voelen dat het nog nooit zo eenvou
dig is geweest om locatiegebonden informatie tot je te
nemen;
compatibiliteit: een innovatie moet aansluiten bij de
huidige waarden en normen van de gebruiker, en mak
kelijk in te passen zijn in het huidige gedrag. De applica
tiefuncties van het buitenprogramma sluiten goed aan
bij de huidige eisen aan mobiele telefoons. Daarnaast
biedt de applicatie de gewenste content aanvullend bij
de 'conventionele' applicaties die op kantoor op de desk
top en/of browser aanwezig zijn. Tevens kunnen gebrui
kers naar hartelust met elkaar e-mailen (berichtenver
keer);
complexiteit: een gebruiker moet ervan overtuigd zijn
dat een innovatie niet moeilijk is in het gebruik. Innova
ties die moeilijk worden begrepen, worden dus ook lang
zamer geadopteerd. Het buitenprogramma is zodanig
opgezet, dat laagdrempeligheid en gebruikersgemak zo
optimaal mogelijk zijn. Een instructie van vijf minuten
is voldoende om als gebruiker op pad te gaan;
probeerbaarheid: innovaties zijn succesvoller wanneer
een gebruiker ze zonder veel moeite en zonder kosten op
gelimiteerde basis lean uitproberen. Het buitenprogram
ma is mede ontwikkeld vanuit de filosofie 'zien (en doen)
is geloven';
visualiseerbaarheid: wanneer iemand besluit een nieuw
product of nieuwe dienst te gebruiken, dan helpt het
wanneer dit duidelijk zichtbaar is voor zijn omgeving.
De zichtbaarheid van resultaten van innovaties stimu
leert de discussie. Ook hiervoor geldt dat het buitenpro
gramma een tastbare en zichtbare activiteit is en gedu
rende een langere periode (2002, 2003 en 2004) binnen
RWS wordt aangeboden.
Adoptie heeft betrekking op de strategische keuze die een
organisatie maakt om een bepaalde technologie toe te pas
sen in de werkprocessen. RWS heeft vooralsnog geen strate
gische keuzen gemaakt. Bij LBS dient namelijk een complex
aan factoren te worden beschouwd, alvorens deze keuze kan
worden gemaakt. Momenteel wordt binnen RWS daarvoor
een verkennende studie uitgevoerd, die moet leiden tot een
strategische keuze aan de hand van een business case voor
LBS. Aansluiting vinden bij de internationale standaardisa
tie-initiatieven (OpenGIS OLS, e.d.) staat daarbij voorop.
Implementatie heeft betrekking op de
mate en wijze waarop de organisatie
moet worden aangepast om de innova
tie succesvol te kunnen introduceren
in de dagelijkse werkprocessen. Hier
bij spelen zaken een rol zoals de beno
digde technologische kennis van de
medewerkers en de technische aan
passingen aan reeds bestaande syste
men waarin de nieuwe innovatie
moet functioneren. Naast het buiten
programma wordt binnen RWS via en
kele pilot-projecten reeds gestart met
mobiel gegevensgebruik. In [1] zijn
hiervoor overwegingen meegegeven,
die van belang zijn bij het uitvoeren
van dergelijke, succesvolle pilot-pro-
jecten.
Tot slot geldt dat voor al deze vier per
spectieven rekening wordt gehouden
met de Product Life Cycle (PLC). De ver
schillende fasen van de PLC vragen
om een verschillende aanpak vanuit
het innovatieperspectief. De beginfase
van een product wordt veelal geken
merkt door snelle en frequente inno
vaties met een hoeveelheid aan ver
schijningsvormen. Latere fasen wor
den gekenmerkt door een relatief sta
biel productconcept met vaak alleen
incrementele veranderingen geba
seerd op innovaties die worden geïni
tieerd door het reduceren van de
kosten. Het vermogen om de juiste
fase binnen de PLC te benoemen en op
basis hiervan te innoveren wordt ge
zien als een belangrijk sleutelelement
voor het vergroten van het competitie
ve voordeel van een organisatie. Het is
gezien de PLC van LBS nog te vroeg
hiervoor concrete overwegingen mee
te geven [5],
De toepassing van LBS in de dagelijkse
praktijk van de 'mobiele' werker en
mobiele consument verdient een stra
tegische en stapsgewijze aanpak. Een
strategische visie op de introductie en
adoptie behoort tot één van de eerst
uit te voeren activiteiten. Tegelijker
tijd lean via pilot-projecten en een bui
tenprogramma zoals RWS dit haar
medewerkers biedt, de benodigde er
varing en kennis worden opgedaan,
die nodig is voor een eerste stap in de
richting van een toekomstige LBS-ar-
chitectuur infrastructuur. Theorie van
innovatie kan behulpzaam zijn bij het
GEODESIA 2003-10
