J
'm
ü-
Laseraltimetrie
Voorbeeld van innovatie is het werken met laseraltimetrie,
een techniek om vanuit een vliegtuig het gebied op te me
ten met een laserscansysteem (gemonteerd op de plaats van
de luchtfotocamera) dat met hoge snelheid een brede
strook pulsen naar de grond zendt en alle gemeten punten
in x, y en z berekent met een nauwkeurigheid van beter dan
tien centimeter. De strookbreedte is afhankelijk van de
vlieghoogte die meestal achthonderdvijftig meter bedraagt.
De scanner die Aerodata gebruikt, heeft een vaste zijwaart
se opnamehoek van veertien graden; er wordt dus een klei
ne strook gemeten. Voordeel daarvan is dat er vrij verticaal
wordt waargenomen en de gebouwen weinig 'omvalling'
vertonen. Dit systeem wordt vooral gebruikt voor het me
ten van DEM's (digitale hoogtemodellen). Aerodata heeft
met dit systeem, in samenwerking met een Duits bedrijf,
meegewerkt aan de totstandkoming van het Actueel Hoog
tebestand van Nederland (AHN) in opdracht van de Meet
kundige Dienst van de Rijkswaterstaat en ook aan het in
kaart brengen van de Nederlandse kuststrook. Digitale
hoogtemodellen kunnen overigens ook worden gegene
reerd uit stereoscopisch uitgewerkte luchtfotoparen.
Buiten Nederland worden met behulp van laseraltimetrie
ook opdrachten uitgevoerd in België en Frankrijk. Vanuit
Antwerpen zijn die gebieden immers gemakkelijk bereik
baar. In Frankrijk zijn de mondingen van de Seine en de Loi
re opgenomen. Speciaal voor de Franse markt heeft Aeroda
ta dan ook een vestiging in Lille. Ook worden opdrachten
uitgevoerd in Engeland, Luxemburg en Zwitserland.
Werkplekken
De scannerruimte is gemarkeerd door een tafel met daarop
een stapel filmrollen die gereed staan voor bewerking. Het
zijn de nieuwe opnamen van het grote Lyon-project dat be
staat uit in totaal zo'n veertienhonderdvijftig beelden.
Roald Berckmans is middenin een scanprocedure, dat wil
zeggen dat een belichte fotorol momenteel in de gesloten
scanner, een echte black box, wordt afgetast. Op een ge
koppelde pc kan Roald zien hoever de bewerking is gevor
derd en wat het resultaat is. Deze Leica-scanner DSW 500
waarin rollen positief- of negatieffilm worden gescand, is
de meest gebruikte scanner in ons land; dit jaar zijn er al
vijfentwintigduizend mee gescand. Roald opent het appa
raat even en laat zien hoe het scannen verloopt. De filmrol
die wordt gescand, beweegt onder de vaste arm (met lens)
door. Bij andere scanners ligt de film vast en beweegt de
sensor eroverheen, maar het eerste systeem lijkt een betere
waarborg voor stabiliteit. Elke foto (23 x 23 cm) wordt stuk
je voor stukje afgetast door de scanner en de resultaten
worden opgeslagen tot een bestand van 900 Mb per foto.
Op de pc volgt Roald het verloop van het scannen nauwge
zet en zorgt tevens dat elke foto door 'dodgen' (contrastver
betering) optimale kwaliteit verkrijgt. Roald is ervaren
fotograaf en die vakkennis is voor dit werk belangrijker
dan die van een fotogrammeter.
In een aanliggende werkruimte zorgen vijf orthowerksta-
tions voor de verdere bewerking. Lieven Colardyn heeft een
Lieven Colardijn
past de orthofoto's
nauwkeurig in op
de GBKN.
Het terras naast het
vliegveld is een
goede plek waar
Willem, Fred en
Hans (van links
naar rechts)
filosoferen over de
toekomst
recente opname op het scherm, die hij
bezig is in te passen in de GBKN waar
van de rode lijnen in het fotobeeld
zichtbaar zijn. De foto's zijn in de
scanner reeds geoptimaliseerd wat
contrast betreft. Lieven heeft in
middels de foto al radiometrisch (juis
te kleurbalans) en geometrisch (schaal-
verschil) gecorrigeerd. Nu moet nog
worden ingepast op de rode GBKN-lij-
nen. Gebouwen nemen we daar vrijwel
nooit voor, zegt Lieven. Het beste is de
harde topografie, zoals haaientanden
en vooral rotondes. En die blijken er
genoeg te zijn. Lieven denkt zelfs dat
er een soort fotogrammetrische lobby
bestaat om te zorgen dat er zoveel
rotondes worden aangelegd.
Vaak wordt gevraagd om een fotomo-
zaïek te vervaardigen van een bepaald
gebied. Meerdere foto's moeten dan
zodanig aan elkaar worden gekoppeld,
dat er een naadloos plaatje ontstaat.
Dat vereist perfecte geometrische
nauwkeurigheid en een optimale
kleurbalans, zodat je de afzonderlijke
beelden niet meer kunt herkennen.
Aerodata is hierin gespecialiseerd.
GEODESIA 2003-10
