Terrestrische
fotogrammetrie bij
'het spoor'
Verhogen van veiligheid leidt tot toepassen digitale terrestrische
Geodesie Infradata van Prorail ge
bruikt al een aantal jaren terrestrische
fotogrammetrie om objecten binnen
het PVR/RM vast te leggen. Wegens
de steeds strenger wordende veilig
heidseisen, waardoor de kosten voor
meting toenemen, is enkele jaren
geleden besloten digitale terrestrische
fotogrammetrie toe te passen. Voor
zover bekend is dit één van de
weinige toepassingen in Nederland,
en daarom voldoende reden om deze
toepassing eens onder de aandacht
te brengen. Mogelijk brengt dit u op
een idee. Tjeerd Nijeholt (manager
Kartografie) en Charles Marz (mede
werker PVR-fotografie) vertellen uw
redacteur alles over deze toepassing.
Oude, analoge methode
De afdeling Kartografie is al een aantal jaren belast
met het vastleggen van objecten binnen het
PVR/RM (Profiel van Vrije Ruime/Rode Meetgebied).
Het doel van de meting is om mogelijke belemmeringen in
het PVR/RM op te sporen en vast te leggen. Deze informatie
geeft de gebruikers van het spoor, met name de goederen
vervoerders (bijv. Rail ion Benelux bv), inzicht in de belem
meringen bij een 'Transport Buiten Profiel'. De meting
gebeurt door een foto te maken van een potentiële belem
mering, een bord, een seinpaal, een perronwand of per-
ronkap. Vervolgens wordt op deze foto een raster met het
PVR geprojecteerd. Op dit beeld is te zien of het object in
het profiel van vrije ruimte of het rode meetgebied valt.
Deze objecten worden vastgelegd op schetsen met de posi
tie van het object ten opzichte van bovenkant spoorstaaf
Jan de Kruif,
redacteur.
en hart spoor. Dat klinkt eenvoudig,
maar er komt natuurlijk wat meer bij
te pas. Meten uit de foto kan niet zo
maar.
In het verleden werden deze werk
zaamheden uitgevoerd door NS-Cargo
(thans Railion Benelux bv). Bij de ver
zelfstandiging van dit bedrijf werd de
ze voor hen bedrijfsvreemde taak afge
stoten naar Geodesie Infradata, afde
ling Kartografie, onder andere omdat
deze kennis had van (lucht)fotogram-
metrie. Al meer dan twintig jaar wordt
hierbij terrestrische fotogrammetrie
gebruikt, pas in 2002 is gestart met di
gitale terrestrische fotogrammetrie.
Beide methoden, de oude analoge me
thode en de nieuwe digitale, worden
hier beschreven en vervolgens met el
kaar vergeleken.
De werkwijze was als volgt: de foto
graaf gaat samen met een meetas-
sistent en, afhankelijk van de situatie,
met één of meer veiligheidsmensen op
stap. De fotograaf legt alle objecten,
waarvan de verwachting is dat deze
binnen het PVR/RM vallen, op een tra-
Het PVR (profiel van vrije ruimte)
Het profiel van vrije ruimte is de vrij te houden ruimte boven en
naast een spoor waarbinnen zich geen vaste voorwerpen mogen
bevinden, die het railvervoer (zouden) kunnen hinderen en/of in
gevaar (zouden) kunnen brengen. Het Rode Meetgebied (RM) is een
qua maatvoering vastgelegd toeslaggebied rondom het PVR, waar
binnen zich in principe eveneens geen vaste voorwerpen mogen
bevinden die het railvervoer (zouden) kunnen hinderen en/of in
gevaar (zouden) kunnen brengen. Het PVR is helaas nog niet inter
nationaal of EU-gestandaardiseerd.
Door het voormalig NS Cargo (nu Railion) wordt bijgehouden of en
in welke mate zich binnen het PVR voorwerpen bevinden, over wel
ke sporen welk PVR-profiel van toepassing is, over welk spoor ver
voer buiten profiel kan plaatsvinden, enzovoort (1|. ProRail, als eige
naar van de spoorinffa, is verantwoordelijk om de vervoerder de
gebruikswaarde, zoals maximumsnelheid (maar in dit geval belem
meringen binnen de PVR) ter beschikking te stellen. De vervoerder is
verantwoordelijk dat zijn materieel binnen het PVR past. In het
geval dat een deel van het transport buiten het PVR valt, moet hij in
overleg met de verkeersleiding maatregelen nemen, zoals snelheids
vermindering, vervoer op het andere spoor stilleggen, een andere
weg kiezen of niet vervoeren. Er zijn ook passagierstreinen, bijvoor
beeld de dubbeldekker, die een klein stukje buiten het PVR vallen.
Per treintype wordt met een ingewikkeld stelsel formules de OPS
(Omgrenzing Profiel Spoorvoertuigen) berekend. Dit OPS moet nu
binnen het PVR van de infrastructuur vallen.
geodesia 2003-11
