boringen omgezet naar surfaces
die aangeven waar de verschillende
grondtypen zich bevinden;
risicovoorspelling. Welke gebou
wen lopen risico om schade op te
lopen bij het boorproces? Hiertoe
wordt allerlei ruimtelijke en niet-
ruimtelijke informatie met elkaar
gecombineerd, zoals type funde
ring, funderingsdiepte, type con
structie, omvang constructie, loca
tie van de zetting en de mate van
zetting;
vergroten van inzicht door middel
van 3D-visualisatie (fig. 1);
volumeberekening. Op basis van het
3D geotechnische profiel kan per
grondsoort het volume worden
bepaald dat geboord zal worden. Op
deze manier kan ook worden be
paald wanneer de betreffende hoe
veelheid vrijkomt. Hiermee kan in
het planningsproces rekening wor
den gehouden (afvoer van grond);
monitoring. Om het gedrag van
gebouwen tijdens het boorproces te
kunnen bewaken, zijn op de gebou
wen in de omgeving van de tunnel
reflectoren op de voorgevels aange
bracht. Met behulp van automati
sche tachymeters wordt het gedrag
van de reflectoren (en daarmee van
de gebouwen) in de gaten gehou
den. Eens in de vier uur worden de
gegevens doorgestuurd naar de cen
trale computer. Hierbij komt een
enorme hoeveelheid data vrij, die
moet worden beheerd en geïnter
preteerd.
Uiteindelijk zal de inzet van GIS bij de
Noord-Zuidlijn moeten leiden tot een
Integraal Boring Beheer Systeem. Hier
bij wordt de meet- en boorapparatuur
in het veld op een intelligente manier
gelinkt met de centrale computer. Aan
de ene kant kunnen hierdoor model
len worden aangepast aan de hand van
de verzamelde gegevens en aan de an
dere kant kan het boorproces indien
nodig worden aangepast, bijvoorbeeld
wanneer de grond zich anders ge
draagt dan voorspeld.
Hans Nobbe (Rijkswaterstaat) ging in
op de registratie van buisleidingen. Het
Centrum Ondergronds Bouwen (COB)
heeft in opdracht van de Meetkundige
Dienst een rapport (Mogelijkheden voor registratie van buis
leidingen) uitgebracht, dat in de pers nogal wat stof heeft
doen opwaaien. Voor het COB-onderzoek is een aantal lei
dingbeheerders benaderd met vragen als 'wat is de nauw
keurigheid van de door u opgeslagen gegevens', 'wat is de
beschikbaarheid van gegevens', 'wat gebeurt er als we niets
doen'. Vooral deze laatste vraag gaf aanleiding tot aandacht
van de media, omdat bij de antwoorden termen vielen als
'gevaar dreigt door chaos in de ondergrond' en 'wachten op
de grote klap'. Hans Nobbe besprak de belangrijkste conclu
sies uit het COB-rapport. Een centrale registratie zal het mo
gelijk maken dat informatie over de ligging van buisleidin
gen (totale omvang zestienduizend kilometer) makkelijker
beschikbaar komt voor het grote publiek. Een boer die zijn
land gaat bewerken, zal daarom sneller geneigd zijn dit
systeem te raadplegen dan bij KLIC (Kabels en Leidingen
Informatie Cen
trum) een mel
ding te doen, wat
de huidige prak
tijk is, 0111 beno
digde informatie
naar boven te ha
len. Dit zal leiden
tot minder scha
de. Bij de centrale
registratie zullen
de gegevens bij
voorkeur in be
heer blijven bij
de leidingbeheer
ders. De centrale
registratie fun-
Fig. I. geert als een loket naar de databases van de verschillende
3D-visualisatie van leidingbeheerders. Het rapport concludeert verder dat tech-
de Noord-Zuidlijn. nische hobbels voor een dergelijke centrale registratie kun
nen worden genomen. Hiervoor is flankerende wetgeving
noodzakelijk (zoals bij VROM). Ook zijn er standaarden voor
uitwisseling nodig en moet een toegangsregeling worden
gedefinieerd (welk type gebruiker heeft toegang tot welke
soort gegevens). De aansprakelijkheid voor het aanleveren
van juiste gegevens is juridisch niet goed geregeld en vereist
daarom maatregelen. Daarnaast is voor de centrale registra
tie een GBKN of gelijkwaardig product als ondergrond no
dig. De gecoördineerde registratie zal de meeste kans van
slagen hebben indien de overheid een beperkte landsdek-
kende registratie opzet, waarna de gebruiker/-marktpartijen
aanvullende gegevens aanleveren. Hans sloot af met de
vraag wat de belangrijkste doelstellingen zullen zijn van de
centrale registratie: registratie voor veiligheid, registratie
ten behoeve van de ruimtelijke ordening, registratie ter be
perking van schaderisico's of een registratie ten behoeve van
juridische vastlegging? De centrale registratie zal op deze
doelstellingen moeten worden ingericht.
De laatste presentatie voor de pauze kwam van Robert Hack
(ITC), die in ongeveer tien minuten een projectvoorstel toe
lichtte, dat in het kader van Ruimte voor Geo-informatie
GEODESIA 2003-11
