Bron: archief Rijks driehoeksmeting.
■•'f'/f?i y
Jt
+V-
L
TV
Fig. 11.
Rhenen
centrering.
Of de regentes bereid bleek de gemeen
te tegemoet te komen in de kosten van
herstel is mij niet bekend.
De resultaten van het hoofddriehoek-
snet zijn gepubliceerd in 1909, in den
vorm van rechthoekige coördinaten in
stereografische kaartprojectie, aldus de
heer Heuvelinlc in zijn inleiding op
één van de uitgaven.
De Rijkscommissie was met de werk
zaamheden gereed in 1929. Toen wa
ren landelijk 3732 punten bepaald en
kon de landmeetkunde van het een
duidige coördinatensysteem in heel
Nederland gebruik maken. Het was in
tussen bekend dat al enkele honder
den punten verstoord waren, door
brand, verbouwing of nog andere oor
zaken. Om hierin te voorzien stelde de
regering de Bijhoudingsdienst van de
Rijksdriehoeksmeting in, die werd
ondergebracht bij het Kadaster. Deze
dienst heeft in latere jaren vaak de
Cuneratoren bezocht. De schade in
1940 viel mee, zo is gerapporteerd,
maar na 1945 was er het een en ander
te doen. Fig. 14 toont hoe de gegevens
van het punt Rhenen Cuneratoren in
1969 zijn gepubliceerd. Vastlegging 10
is de bout, die op fig. 13 is te zien. Op
fig. 15 zien we de pijler en zonnetent
uit 1895 van dichtbij.
boutjes in de balustrade van de derde omgang waren óf ver
dwenen óf ze hadden een zetting ondergaan. Ook in 1899
was men ter plaatse en controleerde of bepaalde men de
vastleggingen II, V, VI, VII en VIII. Zie fig. 11 en 12.
Fig. 13 geeft een beeld van een vastleggingsbout, zoals die
ook nu nog in de westelijke kerkmuur is te zien en ook in de
westelijke torenmuur. Het eigenlijke punt is een verticaal
gaatje in de bovenkant van de bout.
Na de brand
Op zaterdagavond 4 september 1897 sloeg de bliksem in de
toren. De brand die ontstond breidde zich uit tot het kerk
dak. Het gemeentebestuur was het niet ontgaan dat de
Rijkscommissie nogal actief was geweest op de toren. De ge
meenteraad besloot op 26 olctoberl897 tot het richten van
een verzoek aan de regentes van ons land, koningin Emma:
Geeft met verschuldigden eerbied te kennen het gemeentebestuur
van Rhenen. Dat op den 4de September j.l. de bliksem geslagen is in
den grooten toren van Rhenen, vermoedelijk aangetrokken door de
ijzerwerken welke de Rijkscommissie voor graadmeting en water
passing vergunning gekregen had daar te plaatsen, dat dientenge
volge een brand is ontstaan welke al het houtwerk en op twee na al
le klokken vernield heeft en aan het overige gebouw van den toren
grote schade heeft aangericht, enz.
Fig. 12.
Foto Cuneratoren
1891.
Trefwoorden
Landmeetkunde, coördinatenstelsels,
geschiedenis
Keywords
surveying, reference systems, history
11 11
Til
L-_- L ILiMf.
WT 1
GEO-INFO 2004-1
Mb
A |.yfi I i Jj it£ lp» i« - n' -jl
1 mm
.F-. vJV
K
1
•til
1
V l'
vzu.,.
7*
*3
011 w
