Gasexplosie na breuk van gasdistributieleiding
Brosse breuk grijs gietijzeren gasdistributieleiding veroorzaakt gasexplosie op 15 au
gustus 2001 in Amsterdam
Uit rapport Raad voor de transportveiligheid van september 2002. [2] "De Raad voor de
Transportveiligheid heeft een onderzoek uitgevoerd naar de gasexplosie in de nacht van
14 op 15 augustus 2001 in de Czaar Peterstraat in Amsterdam. Op dinsdag 14 augustus
2001 ruiken bewoners van de Czaar Peterstraat gas bij het trottoir voor de woningen.
ner is dan ongeveer vierhonderd meter
(past het gebied op een Al-telcening op
schaal 1:500). Als de aanvraag niet aan
de normen voldoet, moet een mede
werker ingrijpen en beoordelen en zo
nodig de aanvraag aanpassen, waarna
deze verder automatisch wordt ver
werkt. Aan de hand van de opgegeven
wordt het betrokken
ken daarbij ernstig gewond.
Eén bewoonster neemt om circa 22.15 uur contact op met de SOSdienst van Woonstich- giaaflocatie
ting De Key, maar hierop wordt geen verdere actie ondernomen. Om circa 2.45 uur komt kaartbeeld opgeroepen. Vervolgens be-
een tweede bewoonster thuis en vlak daarna ontstaat een explosie waardoor het trap- paalt de computer of Nuon in of nabij
penhuis direct in brand raakt en wordt geblokkeerd. Beide bewoonsters vluchten en ra- het graafgebied kabels of leidingen
heeft. Is dit het geval dan wordt het be
trokken lcaartgedeelte afgedrukt. Veel-
Als gevolg van dit ongeval zijn circa 50 bewoners van omliggende huizen geëvacueerd al zijn dit kaartjes op A3- of A4-formaat
en zijn bewoners van 13 onbewoonbaar verklaarde woningen uitgeplaatst. Het onder- op schaal 1:500. De graver ontvangt de-
zoelc van de Raad heeft zich toegespitst op het ontstaan van de gasexplosie, de wijze van ze kaartjes (zie voorbeelden op fig. 3 en
beheer van het gasdistributienetwerk en het toezicht daarop. Eén directe oorzaak is het fig. 5) met een automatisch vervaardig-
vrijkomen van gas als gevolg van een brosse breuk van de grijs gietijzeren gasdistribu- brief met de melding dat er in of na
tieleiding in de Czaar Peterstraat. Deze breuk is veroorzaakt door grondzettingen, zoals ^et graafgebied Nuon-kabels en -lei
die in Amsterdam gebruikelijk zijn, in combinatie met de ligging van de leiding op een dingen liggen de naam van de con-
stenen muur. Daarbij komt dat de betreffende leiding veel van zijn sterkte had verloren tactpersoon waarmee de aanvrager
als gevolg van grafietcorrosie. Grafietcorrosie is een verouderingsproces bij grijs gietij- contact lean opnemen en instructies
zeren leidingen dat in dit geval het ontstaan van de breuk heeft bespoedigd. De verant
woordelijke netbeheerder, Continuon, beheert in totaal circa 3.178 km grijs gietijzer (to
taal circa 9.174 km in Nederland).
hoe verder te handelen. Deze melding
krijgt een uniek identificatienummer,
wordt centraal geregistreerd en is
intern beschikbaar. In de regio bekijkt
de "Begeleider graven KLIC" de mel
ding en neemt zonodig vooraf contact
aandacht gekregen.
De gemeente Amsterdam heeft, vanuit zijn verantwoordelijkheid voor een veilig beheer
van de openbare ruimte, een aantal technische regelingen voor de ligging van kabels en
leidingentracés opgesteld. Het toezicht van de gemeente Amsterdam op de naleving van
deze regelingen is echter tot op heden beperkt. Deze situatie is vergelijkbaar met de ove- °P me^ §raver- Nuon houdt bij risi-
rige Nederlandse gemeenten. Ook het onafhankelijk toezicht van de rijksoverheid op de covolle werkzaamheden de vingei aan
kwaliteit van het gasnetwerlc en de veiligheid van de openbare ruimte heeft nauwelijks de P°ls-
Als het systeem tijdelijk niet operatio
neel is krijgt KLIC-Nederland geen
terugmelding van Nuon, hierop stuurt
KLIC-Nederland de melding nogmaals en daarna nog een
maal maar nu via de fax aan Nuon, dit is een vangnet voor
het geval de computer uitvalt. Nuon heeft het afgelopen
jaar goede ervaringen met de huidige werkwijze van KLIC.
Het aangeven van het graafgebied met de polygoon werkt
uitstekend en heeft ertoe geleid dat het proces nu een hoge
mate van betrouwbaarheid heeft. De centrale, automati
ng. 5. sche, afhandeling van KLIC-meldingen heeft de betrouw-
Kaartjes met Nuon baarheid van de afhandeling van de KLIC-meldingen aan
gasleidingen en zienlijk verbeterd. De meldingen worden nu snel afgehan-
laagspanning voor deld, zijn traceerbaar en ze worden automatisch gearchi-
KLIC-aanvrager. veerd, zodat er in geval van een eventuele schade een dos-
goed voorbeeld is de gasexplosie in
een woning in de Czaar Peterstraat in
Amsterdam (zie kader). Als gevolg
daarvan moest Nuon nagaan waar en
hoeveel oude gietijzeren leidingen er
in de stad liggen, en tevens welke gas
leidingen dichtbij de gevels van wo
ningen liggen. De oudste gietijzeren
leidingen, en de leidingen die te dicht
bij de gevels liggen, zullen worden
vervangen, een forse investering!
Dankzij GIS kon Nuon in korte tijd
een betrouwbare inschatting en plan
ning maken van deze vervanging.
De KLIC-meldingen, ongeveer 50.000
per jaar, komen nu centraal bij Nuon
binnen via e-mail. Deze worden door
het programma Web-KLIC geheel auto
matisch verwerkt. Web-KLIC werkt
weer op basis van Web-GIS. Het pro
gramma controleert de aanvraag op
volledigheid, controleert of het ver
zendadres bestaat en gaat na of het op
gegeven graafgebied, de polygoon klei-
v
GEO-INFO 2004-5
a a -a a -a -a -a *-% -a a
KLIC bij Nuon
203
