was voor sommigen niet genoeg. Er
was tenslotte ook nog een groot aan
bod van ander lcartografïsch materi
aal. De atlasuitgevers zelf hadden losse
kaarten in de verkoop en er waren ook
diverse andere uitgevers op de markt
die kaarten aanboden. De 'ontevrede
nen' konden hun atlas zo uitbreiden
met andere kaarten. De oorspronke
lijke atlas werd uit de band gehaald,
de nieuwe kaarten werden tussenge
voegd en als de eigenaar tevreden was
met het resultaat konden de kaarten
weer ingebonden worden. Wanneer
het toegevoegde materiaal een signifi
cant gedeelte uitmaakt van de atlas
spreken we over een 'verzamelatlas'.
Sommige van deze verzamelatlassen
bevatten duizenden kaarten en pren
ten in tientallen banden.
Peter
van der Krogt,
Faculteit Geo-
wetenschappen,
Universiteit
Utrecht
p.vanderkrogt@
geog.uu.nl
Helaas hadden de erfgenamen niet altijd dezelfde interes
se en werd de atlas van een overleden verzamelaar ver
kocht. De verzamelatlas als geheel bleek meestal onver
koopbaar door de hoge prijs, waarna de atlas in losse bla
den werd geveild. Op 30 maart 1722 werd de verzamel
atlas van Theodore Boendermaker geveild. De advertentie
in de Amsterdamse courant beschrijft de verzameling als
volgt: "De Atlas bestaet in 103 stukken, en is zamen ge-
stelt van Kaerten, Plans van steden, Pourtraiten, Zee en
Veldslagen, Belegeringen, Lusthuyzen en Paleyzen, en an
dere remarquable zaken, van de beste Meesters en druk
ken; zynde dit alles geplakt op groot papier van een for-
maet". Een paar jaar later was de verzameling van Pieter
Callcoen aan de beurt. Zijn verzameling bestond uit "over
de 2000 uytgezogte Land en Zeelcaerten, Batailles, Plans
van Steeden &c., van de beste Meesters, en voor een groot
gedeelte keurlylc afgezet, alle ongebonden, dienende tot
het formeeren van een weergalose Atlas." Desondanks
zijn verschillende van de resultaten van deze verzamel
woede overgebleven.
z
u
Wereldkaart van Qaesjansz. Visscher, "Orhis Terrarum Nova Et Accuratissima Tabula." Handgekleurde kopergravure
(catalogusnummer 43:02).
GEO-INFO 2004-5
13
o
fi
24
2=)
O
W)
QJ
QJ
QJ
cC
QJ
r
U
C/3
QJ
S-H
S-H
QJ
4—
C/3
r-H
cx
