Verslag GIN-tmemamiddag 8 januari 2004
e sabbatical van Cliff Ogleby, vice-president van het
International Committee for Architectural Photogramme-
try (CIPA), was een goede aanleiding om een GIN- the
mamiddag aan architectuurfotogrammetrie te wijden. Cliff
was gedurende drie maanden te gast bij de sectie Fotogram
metrie en Remote Sensing, die de themamiddag organiseer
de. Circa veertig leden bezochten de middag en kregen te
vens de gelegenheid om het gebouw van de Faculteit voor
Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft te aan
schouwen, dat sinds 1 september het nieuwe onderkomen
van de sectie is.
Ben Gorte,
TU Delft
Cliff Ogleby geeft zelf de eerste presentatie. Hij is docent
aan de universiteit van Melbourne en heeft een indrukwek
kende staat van dienst op het gebied van fotogrammetri-
sche documentatie van cultureel erfgoed, zodat hij zijn pre
sentatie met zeer aansprekende voorbeelden kan illustre
ren. Deze lopen van prehistorische rotsschilderingen via
het wapentuig van Australiës "beroemdste" misdadiger (dat
zich in stukken op vier verschillende plaatsen bevindt maar
nu tot één virtueel geheel is gesmeed) tot aan Festung Kuf-
stein in Oostenrijk, waarvan aan de hand van 28 UMK-foto's
en vijfhonderd digitale opnames een zeer uitgebreid 3D-
model is vervaardigd in Photomodeller. Ondertussen trekt Model van de
de geschiedenis van de fotogrammetrie voorbij, die in eer
ste instantie voor architectuurdocumentatie werd ontwik
keld! De grote lijn in deze geschiedenis loopt van 'duur en
angstaanjagend' naar 'goedkoop en bereikbaar', vooral
doordat verstoringen van goedkope camera's tegenwoordig
soepel gladgestreken worden met digitale beeldverwerking.
Daarnaast is laserscanning zo sterk in opkomst dat het de
vraag wordt of fotogrammetrie zonder laserscanning nog
toekomst heeft. Jawel, volgens Cliff, zolang de laserscan
ners niet onder de tweeduizend euro komen.
Festung Kufstein.
gekozen: tachymetrie, laserscanning,
fotogrammetrie of een combinatie. Op
grond van de rijke ervaring van het be
drijf hanteert men diverse criteria, zo
dat een systematische techniekkeuze
gemaakt kan worden. Deze ervaring
blijkt ook uit de uiteenlopende doel
stellingen van de getoonde voorbeeld
projecten. Bij de kathedraal van St. Jan
te 's-Hertogenbosch ging het om selec
tie van stenen in de gevel die vervan
gen moesten worden, dus om de recon
structie van vorm en oppervlak tot op
het detail van de afzonderlijke steen.
Een model van het Metropol-theater in
Berlijn moest ook voor een akoestische
studie kunnen worden gebruikt. Klap
op de vuurpijl is de Duomo Santa
Maria te Siena (Italië), waarvan uit dui
zenden 6x6-opnames een model is
vervaardigd dat wordt gebruikt voor
onderzoek naar de historie van het
gebouw, maar ook bij restauratiewerk
zaamheden.
Heel Nederland, voorzover zichtbaar
vanaf de openbare weg, wordt langza
merhand gedocumenteerd door de fir
ma Cyclomedia uit Waardenburg.
Ruud Verwaal introduceert de Opti
sche Basisregistratie Nederland
(OBRN), die systematisch wordt opge
bouwd uit panoramafoto's, de zoge
noemde cyclorama's. Precies omge
keerd aan een luchtfoto worden deze
recht omhoog opgenomen vanaf het
dak van een auto, door een zeer ge
avanceerd fisheye-objectief met een
openingshoek van maar liefst 240Q. In
het horizontale vlak bestrijkt een op
name dus de volle 360-. Men maakt el
ke twintig meter een opname, zodat er
Onder het motto "je kunt alleen zien wat je kent" pleit An
dreas Bruschlce van ingenieursbureau Messbildstelle te
Dresden voor het gebruik van domeinkennis bij de model
reconstructie van architectonisch erfgoed. Hij definieert
kwaliteit als de geschiktheid voor een toepassing, zodat elk
project begint met een interpretatie- en analysefase: wat is
hier van belang? Op grond daarvan wordt de meettechniek
GEO-INFO 2004-5
Fotogrammetrie
voor de documen
tatie en visualisatie
van architectuur
