INFORMATIE
Ook landmeters bij "Oog voor tale
Boekaankondiging: Het Kadaster -
Historische ontwikkeling in de eers
helft van de 20e eeuw.
BEDRIJVEN EN DIENSTEN
Combinatie Grontmij en Fugro doet
metingen voor HSL-Zuid
De Fundatie van de Vrijvrouwe van
Renswoude bestaat 250 jaar en dat
wordt herdacht. In 1754 overleed de
steenrijke Maria Duyst van Voorhout.
Het grootste deel van haar vermogen,
bijna honderd miljoen euro naar huidi
ge maatstaven, liet zij na aan weeshui
zen in Delft, Den Haag en Utrecht. Elk
weeshuis richtte een stichting (Funda
tie) op om het eigen deel van de nalaten
schap te beheren. De opbrengst was be
stemd voor hoger beroepsonderwijs aan
getalenteerde weesjongens. In het ka
der van het jubileum werd onder meer
van 9 april tot en met 13 juni 2004 in
het Haags Historisch Museum een ten
toonstelling gehouden onder de titel
"Oog voor talent" met ook aandacht
voor landmeters en kaarten. De exposi
tie toonde aan een groter publiek een
kaart uit de normaal besloten collectie
van de Utrechtse Fundatie. Het betreft
een plattegrond van Utrecht door Rei-
nier Vinkeles uit 1778. Deze was ver
vaardigd naar opmetingen en tekenin
gen "van de elèves Raven, Colognac en
Van Tuijl als aankomend landmeters".
Ook zag een breder publiek uit de Ko
ninklijke Verzamelingen te Den Haag
een kaart van het landgoed Raaphorst te
Wassenaar, in 1785 gekopieerd door
F.W. Conrad (1769-1808), leerling in de
Renswoudefundatie te Delft. Van deze
wees met een glanzende Waterstaats-
loopbaan - hij werd inspecteur-generaal
- hing er ook een aquatint. De beschrij
ving gaf zijn voorbeeldige snelle start
weer: al tijdens zijn opleiding aan de
Delftse Fundatie werd hij in 1788 aange
steld tot adjunct-landmeter. Van de ex
positie heb ik genoten en in het najaar
van 2004 volgt over de Fundatie nog een
uitgebreide wetenschappelijke publica
tie door Carin Gaemers. Helaas was de
duur van de expositie te kort om in dit
maandblad het bezoek ervan te kunnen
aanbevelen. Overigens zijn er nog steeds
studenten - zelden wezen - die dankzij
fundatiebeurzen mooie carrières tege
moet gaan.
Adri den Boer
Het manuscript voor dit boek werd in
de jaren vijftig van de vorige eeuw ge
maakt door ir. W. van Riessen (1898 -
1963), in die tijd werkzaam ter directie
Kadaster en Hypotheken van het Mi
nisterie van Financiën. Van Riessen
had de bedoeling om een boek uit te
geven als vervolg op bijvoorbeeld De
Hypothecaire en Kadastrale boekhou
ding van A. Soutendijk (1907/1916),
waarin de kadastrale geschiedenis is
beschreven van 1800 tot 1900. Nadat
Van Riessen heel minutieus de periode
van circa 1900 tot 1945 had beschre
ven, werd hij getroffen door een ernsti
ge ziekte die leidde tot zijn overlijden
in 1963. Het manuscript is bewaard ge
bleven, en onlangs is besloten om het
alsnog te publiceren, omdat een zo
nauwkeurige beschrijving van de
openbare registers en de kadastrale re
gistratie in de periode 1900-1950 uniek
is. Voorts bleek van verschillende zij
den, o.a. uit de archiefwereld, belang-
stelling voor dit werk. Leo Heijbocr
heeft het hele manuscript geordend en
voor druk gereedgemaakt en Kees Roo-
zen heeft de tekst nagezien en gecorri-
1 lel Karfask't
geerd. Aan het oorspronkelijke manu
script is zo weinig mogelijk veranderd:
het is het boek van Van Riessen geble
ven, Heijboer heeft de illustraties toe
gevoegd. Als bijlage is een notitie van
Van Riessen opgenomen die hij in
april 1946 heeft geschreven, toen hij
nog hypotheekbewaarder in Hoorn
was. Daarin geeft hij zijn visie op de
toekomst van het Kadaster - met ver
rassende dingen die ook thans nog ac
tueel zijn. In de terminologie van van
daag uitgedrukt gaat het onder andere
over: registratie van bodemgegevens,
registratie bij het Kadaster van de
waarde van onroerende zaken, ken
baarheid van ondergrondse leidingen,
gebouwenregistratie, betere cultuur
aanduiding in de kadastrale registra
tie, relatie adres-perceel, kenbaarheid
publiekrechtelijke beperkingen, pach
terregistratie, GBKN, en Kadasterwet.
Het boek is te bestellen door overma
king van 9,90 euro op gironummer
7531497 t.n.v. Kadata, Postbus 1158,
7301 BK Apeldoorn, o.v.v. "Boek van
Riessen" en eigen naam en adres. Het
boek wordt dan begin augustus toege
zonden.
Infraspeed heeft Fugro-Inpark en
Grontmij Gcogroep opdracht gege
ven om de komende jaren langs het ge
hele traject van de HSL-Zuid diverse
meetwerkzaamheden uit te voeren. Het
gaat daarbij onder andere om het leg
gen van de landmeetkundige grond
slag. Fugro-Inpark en Grontmij hebben
voor dit project de combinatie HSL Geo
Surveying v.o.f. opgericht. Het traject
van de HSL-Zuid loopt vanaf Hoofddorp
tot de Belgische grens bij Breda en sluit
aan op de hogesnelheidslijn via Antwer
pen naar Brussel. De onderbouw be
staat uit een constructie die zettingsvrij
dan wel zettingsarm is: betonnen pla
ten op heipalen, tunnels, viaducten, en
zovoort. Deze onderbouw is aangelegd
in opdracht van de overheid. Het afbou
wen van de lijn - in de vorm van het
aanbrengen van rails, bovenleidingen,
geluidsschermen, enzovoort - heeft de
staat in één opdracht samen met het
onderhoud van de lijn voor 25 jaar ge
gund aan het consortium Infraspeed.
Naar verwachting zal de aanleg drie
jaar in beslag nemen: vanaf 2007 rijden
GEO-INFO 2004-6
