v
He"k Scholten
Het is bijna niet voor te stellen dat er
mensen zijn die met een enorme visie
in staat waren aan te geven wat er over
tientallen of soms zelfs honderden ja
ren mogelijk zou zijn. De communica
tienetwerken van vandaag de dag zijn
perfect in staat om ons bijvoorbeeld de
ideeën van Leonardo da Vinei te tonen
(www.mos.org/sln/Leonardo/)
Hoe staat het met de visionairs in onze
GIS-wereld? Laten we vooral niet te
leurgesteld zijn als we moeten consta
teren dat er toch weinig visies op onze
activiteiten echt naam hebben ge
maakt. Dit is namelijk niet zozeer het
probleem van de GIS-wereld, als wel
van de communicatie-infrastructuur
een x- en y-coördinaat op een GPS-
schermpje, kwam in elke auto en op ie
dere boot als een punt op een digitale
kaart, en binnenkort in of op iedere
(mobiele) telefoon.
Maar tevens werd het mogelijk de loca
tie op andere manieren te bepalen. Via
Wi-Fi, radio tags, ultra korte golf, en ga
zo maar door. Nauwkeurigheden van de
plaatsbepaling, ook binnen gebouwen,
is inmiddels mogelijk tot op 20 cm.
Wat moeten we ermee? We weten het
nog nauwelijks. De visie dat dit zou
kunnen, was er een aantal jaren gele
den nog niet. We zijn er nog niet klaar
voor. We zijn nog niet in staat om zelfs
één van de meest fundamentele ele
menten van ons vakgebied goed te ver-
1994 met 'Synergies', de titel van de
film waarin zij de rol van communica
tie, technologie en GIS weergaven bij
een gesimuleerde aardbeving in 2005.
Nog steeds gebruik ik de video om met
studenten de elementen van GIS te
bediscussiëren. De video liet nadrukke
lijk een visie zien hoe we met GIS
informatieprocessen en besluitvor
mingsprocessen kunnen verbeteren.
Zij kwamen in 2000 met hun visie op
de rol van mobiele informatie in com
binatie met locatie 'Cooltown', even
eens geïllustreerd middels filmpjes
(www.cooltown.com). Ik kan iedereen
aanraden de filmpjes te bekijken, de
'white papers' te lezen en te proberen
een vertaling te maken naar uw eigen
'cooltown'-omgeving. Visie op ons vak
gebied en ideeën hoe wij opnieuw in-
verwonderen en die vervolgens blijken Maar voor velen is dit inderdaad een formatieprocessen en besluitvor-
in het algemeen. De ontwikkelingen werken. Natuurlijk zijn we in staat om
gaan zo snel dat het nauwelijks moge
lijk is om met visies te komen die ons
er paraplu-begrippen aan te verbin
den, zoals Location Based Services.
uit te komen (bijvoorbeeld: www.gis
qatar.org.qa/conf97/links/L3 .html)
U zult zich misschien afvragen of het
ontbreken van visies consequenties
heeft. Het antwoord daarop is: ja.
Doordat we ontwikkelingen niet voor
zien, kunnen we er moeilijk op sturen.
Sterker nog, als de ontwikkelingen ver
volgens in de praktijk beschikbaar ko
men, weten we ons er eigenlijk nog
geen raad mee. Laat ilc u een voorbeeld
geven dat mij na aan het hart ligt: lo
catie.
Locatie is het basisprincipe van de geo
grafie maar eveneens van het geogra
fisch informatiesysteem (GIS). Onze
fundamentele discussies zijn telkens
weer gerelateerd aan dit begrip loca
tie. De ontwikkeling van het meten en
het beschikbaar stellen van die locatie
hebben in de afgelopen jaren
stormachtige ontwikkelingen doorge
maakt. Wat aanvankelijk ingewikkel-
container-begrip waar we niet veel ver
der mee komen dan het kunnen aan
geven welke punten in de directe na
bijheid liggen van de gemeten locatie.
Een ander voorbeeld waar we ons al al
les bij kunnen voorstellen is de Regie
kamer, ook wel controlekamer, meld
kamer of 'war room' genoemd. De re
giekamer voor de boer, waar hij al zijn
vee kan volgen, de regiekamer voor het
landelijk gebied, de meldkamer van de
politie. Weer een containerbegrip. Het
is duidelijk dat de objecten met hun
locatie in beeld gebracht kunnen wor
den. De vraag is echter vervolgens wat
we hier mee kunnen doen.
mingsprocessen kunnen verbeteren.
De technologie is er inmiddels groten
deels en veel meer dan u mogelijk ver
moedt (zie bijv. www.geodan.nl/movida,
www.utellus.nl). Het gaat echter niet
om de technologie maar om de com
municatie-infrastructuur die weer een
geweldige stap maakt. Wat willen we
ermee? Wat kunnen we ermee? En
naar ons werk kijkend: hoe optimalise
ren we de informatiestromen dankzij
deze technologie? Misschien wel de
allergrootste GIS-uitdaging waar we
voor hebben gestaan. Ilc hoor graag uw
visie op 'Cooltown', maar ik verheug
me nog meer op de toepassingen.
Gaan de mogelijkheden van het ge
bruik van de locatie dan verder? Ja,
veel verder. En dan kom ik toch bij een
groep van visionairs, die weliswaar het
begrip GIS maar af en toe gebruiken
maar wel degelijk een enorme visie op
ons vakgebied tentoonspreiden: HP-
Labs. Het onderzoekscentrum van HP
de driehoeksmetingen waren, werd in Californië verraste menig GIS-er in
Prof.dr. Henk J. Scholten
Hoogleraar Ruimtelijke Informatica
Vrije Universiteit (Spinlab). Tevens
mede-oprichter en directeur van Geodan.
Reacties op deze column zijn welkom
naar henlc@geodan.nl.
GEO-INFO 2004-7/8
1
Geo-lnfo in Onderzoek en Onderwijs
Visie en visionairs
313
