Verslag ENC-GNSS congres 2004
De European Navigation Conferen
ce - Global Navigation Satellite
Systems 2004 (ENC-GNSS2004) vond
plaats in Rotterdam van 16-19 mei en
werd georganiseerd door het Neder
lands Instituut voor Navigatie (NIN).
Dit is het grootste congres op zijn ge
bied in Europa en het trok dit jaar
meer dan 450 deelnemers. Thema van
het congres was "Merging science and
applications". Er werden ruim 130 pre
sentaties gegeven, in drie parallelses
sies en 35 posters, waarvan de meeste
kort konden worden toegelicht door
de auteurs in zgn. Flashlight-sessies.
De parallelsessies hadden als thema
infrastructuur, toepassingen en we
tenschap en ontvangertechnologie.
Naast het congres was een t entoonstel
ling, waar ruim 20 bedrijven en instel
lingen hun producten toonden.
Op de openingsdag van het congres was
al de nodige aandacht voor Galileo, het
Europese GPS, dat nog steeds officieel
in 2008 operationeel moet zijn. Een kri
tische noot was te horen van Goodman
(Fugro, een van de hoofdsponsors van
het congres), die zich afvroeg of de voor
gestelde structuur van de PPP (Public
Private Partnership) voor de financie
ring van Galileo wel zo wenselijk was.
Verder trok hij een parallel met de sa
telliettelefoonsystemen, waar veel geld
in is gestoken maar die hun belofte
nooit hebben waargemaakt, omdat zij
zijn weggevaagd door mobiele telefo
nie gebaseerd op GSM. Hij waarschuw
de dat het met Galileo (en GPS) nooit
mogelijk zal zijn binnenshuis plaats te
bepalen (een van cle hot topics, ook
weer op dit congres) en dat er waar
schijnlijk meer te verwachten is van
wat hij noemde Personal Inertial Navi
gation Systems (PINS), gebaseerd op
MEMS (Micro-Electro Mechanical
Systems) technologie. Tijdens de plenai
re openingssessie kwamen ook vier ge
bruikers van GNSS aan het woord,
waarmee de verbinding tussen weten
schap en toepassing werd gelegd. Het
ging hierbij om de navigatie van de
snelle veerboot tussen Hoek van Hol
land en Harwich, nadering van vliegvel
den volgens het 'tunnel in the sky'-prin-
cipe, navigatie in de haven van Rotter
dam, autonome navigatie van voertui
gen in de landbouw en precisieland-
bouw met (en vooral zonder) GPS in
tropische gebieden. In de eveneens ple
naire eerste middagsessie kwamen
onderwerpen aan de orde als de status
van Galileo, de Internationale GPS Serv
ice (IGS) die 10 jaar bestaat, ontwikke
lingen van Glonass (rond 2007 moeten
er weer 18 satellieten zijn), enhanced
Loran-C (eLoran) in de Verenigde Staten
(waar bij de overheid het besef dat GPS
een kwetsbaar systeem is verder is door
gedrongen dan in Europa) en het Euro
pese Radionavigatieplan (F.RNP).
Tijdens de parallelsessie kwam een
groot aantal onderwerpen aan bod. In
de infrastructuur-sessies kwamen be
halve Galileo en de diensten die het zal
kunnen leveren, ook EGNOS (European
Geostationary Navigation Overlay
System) uitgebreid aan de orde. Ook de
status van de Amerikaanse tegenhan
ger van EGNOS, WAAS (Wide Area Aug
mentation System) werd behandeld.
Verder werden in een aantal presenta
ties de ionosferische stormen van 2003
en hun invloed op de plaatsbepaling
met WAAS besproken.
Doordat GPS en Galileo hetzelfde ge
deelte van het frequentiespectrum ge
bruiken, is er lange tijd tussen Europa
en de Verenigde Staten onenigheid ge
weest over de door Galileo te gebrui
ken frequenties. Er is een oplossing ge
vonden en de uiteindelijke keuze voor
de te implementeren signalen werd
nader toegelicht. Dit kan overigens
weer grote gevolgen hebben voor de
signaalverwerking in GNSS ontvan
gers: huidige methoden om reflecties
te onderdrukken in GPS signalen hoe
ven niet optimaal te zijn voor Galileo.
Ontvanger- en antenneonderzoek blij
ven belangrijk, zoals ook tijdens het
congres weer bleek.
In een interessante presentatie door
ESA werd uitgelegd hoe de Artemis sa
telliet, na een lancering die niet hele
maal was gelukt, uiteindelijk toch in
de gewenste geostationaire baan om
de Aarde terecht is gekomen. De Arte
mis satelliet is belangrijk voor het ver
sturen van EGNOS correcties. Het ge
bruik van internet voor de versprei
dingvan EGNOS correcties maakt voor
weinig geld nauwkeurige plaatsbepa
ling mogelijk. Ook GPS-data en diffe
rentiële correcties worden, op vrijwilli
ge basis, via internet verspreid met het
zogehete NTRIP-protocol. Een aantal
commerciële systemen biedt wereld
wijd decimeternauwkeurigheid aan,
waarbij correctiedata tegen betaling
via geostationaire satellieten beschik
baar wordt gesteld.
Plaatsbepaling met GPS en Galileo, ge
combineerd of geïntegreerd met ande
re systemen, zoals traagheidsnavigatie,
mobiele netwerken, digitale kaarten en
Loran-C, wordt steeds belangrijker,
enerzijds omdat satellietsystemen zeer
kwetsbaar zijn, anderzijds omdat het
tegenwoordig steeds belangrijker
wordt de positie van een gebruiker te
kennen. Niet alleen in de open lucht
maar ook binnenshuis, bijvoorbeeld
voor 112-diensten en LBS (Location Ba
sed Services). Waren een aantal jaren
geleden de autonavigatiesystemen nog
in opkomst, tegenwoordig worden ver-
glijlcbare systemen voor voetgangers
ontwikkeld. Daarbij lijkt het er overi
gens wel op dat het hier om gescheiden
ontwikkel-werelden gaat, ondanks de
grote overeenkomsten tussen beide
soorten systemen.
Hoewel het gemoderniseerde GPS met
z'n drie frequenties en straks ook Gali
leo met (tegen betaling) drie en mis
schien zelfs vier frequenties, erg nuttig
kan zijn bij RTK (Real-Time Kinematic)
plaatsbepaling, werd benadrukt dat dit
de netwerktechnieken zoals die nu al
CEO-INFO 2004-7/8
