ontbreekt, is de wijze waarop beroep kan worden aangete
kend tegen een beslissing van een openbaar lichaam.
Clearing rights system
Om het vinden van de voor hergebruik beschikbare infor
matie en de bijbehorende voorwaarden te vergemakkelij
ken, schrijft de richtlijn voor dat "lidstaten instaan voor
praktische regelingen die het zoeken naar voor hergebruik
beschikbare documenten vereenvoudigen, zoals overzichts
lijsten, die bij voorkeur online toegankelijk zijn, van de be
langrijkste documenten met links naar gedecentraliseerde
overzichtslijsten" (artikel 9). Hoewel deze bepaling geen
verplichting inhoudt, gaat er wel een belangrijk signaal
vanuit: het vinden van overheidsinformatie moet zo een
voudig mogelijk worden gemaakt voor potentiële herge
bruikers. De richtlijn erkent expliciet dat de ontsluiting
van overheidsinformatie en de totstandkoming van de Eu
ropese interne markt gebaat is bij instituties als een NCGI.
De hoge prioriteit binnen het Bsik-programma Ruimte voor
Geo-informatie voor de versterking van de ontsluiting van
geo-informatie door middel van een landelijke clearinghou-
sefunctie sluit prima aan bij de Europese richtlijn. Het
NCGI samen met bijvoorbeeld DataLand, zou met kleine
aanpassingen prima de functie van 'overzichtslijst voor de
voor hergebruik beschikbare overheidsgeoinformatie' kun
nen vervullen. Eventueel kan dit als onderdeel van een na
tionaal clearinghouse overheidsinformatie (bijvoorbeeld
onder www.overheid.nl). Uiteindelijk kan worden aangeslo
ten bij een Europese clearing site. De Europese Commissie
heeft reeds opdracht gegeven om een overzicht te maken
van bronnen van overheidsinformatie die beschikbaar
zijn voor hergebruik (voor meer informatie zie: www.epsi-
gate.org). Om aan de geest van de richtlijn te voldoen zou in
Nederland een verplichte publicatie van beschikbare over
heidsinformatie kunnen worden gerealiseerd. Hoewel de
richtlijn zich slechts richt op transparantie van voor
waarden is het aanbevelenswaardig om ook andere metada
ta hierbij te documenteren en publiceren (zie bijvoorbeeld
[12]). Dit sluit ook aan bij de prioriteiten van het initiatief
om te komen tot een Europese Geografische Informatie
Infrastructuur [13].
Conclusie
In het algemeen kan gesteld worden dat de nieuwe richtlijn
een grote sprong vooruit is voor de totstandkoming van de
interne markt in de Europese Unie. De richtlijn probeert,
door met name te richten op transparantie op hoofdlijnen,
de grootste barrières voor de interne markt weg te nemen,
maar laat de lidstaten en openbare lichamen op een groot
aantal punten vrij zodat van harmonisatie van gebruiks
voorwaarden voorlopig nog niet echt sprake is, laat staan
uniformering. De lappendeken zal na 1 juli 2005 (nog) niet
zijn verdwenen. Voor Nederland kan gesteld worden dat de
richtlijn nauwelijks gevolgen heeft: gebruiksvoorwaarden
en prijs worden niet of nauwelijks beperkt en voor het overi
ge hebben de paarse kabinetten voor een afdoende funda
ment gezorgd. Op een aantal punten hadden verdergaande
voorstellen de beoogde stimulatie van het gebruik aanzien
lijk kunnen vergroten, maar om politieke en soms prakti
sche redenen hebben deze het niet gehaald. Dit doet echter
geen afbreuk aan het belang ervan. De
voorlopige vrijblijvendheid van een
aantal aanbevelingen (denk aan open
standaarden, elektronische verstrek
king, tariferingsbeginsel voor de infor
matie) lean in de toekomst, bijvoor
beeld na de evaluatie van de werking
van de richtlijn, worden omgezet in
dwingender terminologie. Ondanks
dat de producenten van geo-informatie
in Nederland in grote lijnen reeds wer
ken conform de Europese richtlijn, zijn
er nog voldoende punten om de geest
ervan optimaal te verwezenlijken. Dus
moet er gewerkt worden aan de imple
mentatie van open standaarden, aan
elektronisch beschikbare informatie
inclusief gebruiksvoorwaarden, aan
een uniformering van de tariferings
grondslagen, aan het in orde brengen
van de metadata, en aan dit alles bij el
kaar brengen in een clearinghouse. De
gebruikers rekenen op u.
Literatuur
[1] Richtlijn 2003/98/EG van het Eu
ropees Parlement en de Raad van
17 november 2003 inzake het her
gebruik van overheidsinformatie.
PB L 345 van 31.12.2003 blz. 90-96
europa.eu.int/eur-lex/pri/nl/oj/dat
/2003/l_345/l_34520031231nl0090
0096.pdf (ingezien 1 juli 2004)
[2] Pira international Ltd, 2000,
Commercial exploitation of Euro
pe's public sector information,
Final report for the European
Commission Directorate General
for the Information Society 30th
October 2000. europa.eu.int/in-
formation_society/topics/multi/
psi/docs/pdfs/com mercial_exploi
tation/commerci al_final_report
.pdf (ingezien 1 juli 2004)
[3] Lopez, X.R., 1998, The Dissemina
tion of Spatial Data, A North
American - European Comparati
ve Study on the Impact of Govern
ment Information Policy, Ablex
Publishing.
[4] Loenen, Bastiaan van, 2003, The
Impact of Access Policies on the
Development of a National GDI,
IfGIprints 18, Geodaten- und
Geodienste-Infrastrukturen - von
der Forschungzur pralctischen
Anwendung, pp. 47-62. www.gi-
tage.de/downloads/gitage2003/
tagungsband/van_loenen.pdf
(ingezien 1 juli 2004)
GEO-INFO 2004-9
