Het bos in
Ing. Jordey Wijnbergen (HTS landmeetlcunde/geo-informa- Flora-en
faunagegevens
worden in het
tie) is als consultant onder andere belast met activiteiten
ten behoeve van het GIS voor de Vereniging van Natuurmo
numenten. Een systeem waaraan al sinds 1988 wordt ge- terrein regelmatig
werkt. Begonnen werd met de opzet van een vastgoedinfor- gecontroleerd en
matiesysteem dat NeLIS (Natuurmonumenten en Land- opgetekend.
schappen Informatie Systeem) werd
gedoopt (zie ook het artikel van Wijn
bergen in Geodesia 2003-10 Daarin
worden alle percelen opgenomen die
tot een natuurgebied behoren, en ei
gendom zij n van de vereniging. Van al
le gebieden wordt de aanwezige flora
en fauna geïnventariseerd en vastge
legd, evenals de soort begroeiing (wei
land, bouwland, bos, heide), het ge
bruik, bestaande huur- of pachtover
eenkomsten en vergunningen. Kort
om, alle gegevens nodig voor het be
heer van de gebieden die de vereniging in eigendom heeft.
Ook aankoopactiviteiten worden in dit systeem opgeno
men. Aangekochte kadastrale percelen worden handmatig
gesplitst ten behoeve van de aankoop en later vervangen
door de nieuwe kadastrale percelen die door het kadaster
worden aangeleverd. Ook van de omgeving van de natuur
gebieden zijn gegevens opgenomen, alsmede belemmerin
gen zoals de ligging van kabels en leidingen. Bovendien be
vat het een complete projectadministratie ten behoeve van
planning en controle. Basisproducten in dit GIS zijn onder
andere ToplOVector en de kadastrale kaart. Het vastgoed
systeem zelf is gebaseerd op Oracle, ArcSDE en ArcView. Jor- Het rijtraject
dey laat op een kleine PDA (handcomputer) zien wat een van de bus op
boswachter op zijn scherm kan oproepen en raadplegen. In de Zuidtangent
het voorbeeld zien we een gebied in Gelderland waar een (Amsterdam -
perceel wordt opgeroepen dat blijkt te liggen in de gemeen- Schiphol - Haarlem)
te Dieren, het is vijf ha groot, en de kadastrale kenmerken wordt m.b.v.
worden genoemd. De eigenaar is Natuurmonumenten en MTS begeleid.
het is niet verpacht. De boswachter
kan ook zien dat er specifieke planten
op groeien, ganzerik onder andere, en
welke vogels hij kan verwachten. Als
hij ergens rietsnijders in zijn gebied
aan het werk ziet kan hij in zijn hand
computer controleren of zij daarvoor
een vergunning hebben. Vroeger
moest hij daarvoor terug naar kantoor
en honderden contracten nakijken.
Ook toont de handcomputer (met be
hulp van de ingebouwde GPS-ontvan-
ger) exact op welke plek van de kaart,
en op welk perceel hij zich bevindt. In
het gekozen systeem hebben de pocket
PC's van de boswachters geen directe
verbinding met de database op kan
toor, men werkt dus 'offline'. Hij moet
het doen met de gegevens die in het
apparaat zijn opgeslagen. Het toevoe
gen van nieuwe informatie geschiedt
door tijdelijke opslag in de handcom
puter. Later wordt dit overgebracht
naar NeLIS (de centrale database).
De boswachter wordt aldus beter ge
wapend het bos in gestuurd en zijn
toezichthoudende taak wordt daar
mee verlicht. Toch heeft het zijn beper
kingen. Merkwaardigerwijs meldde
juist diezelfde dag een regionale krant
dat boswachters (en andere buitenge
wone opsporings- ambtenaren ofwel
boa's) zich tegenwoordig onveilig voe
len omdat zij hun ouderwetse porto
foons hebben moeten verwisselen voor
bovengenoemde modernere commu
nicatiemiddelen en daarmee niet in
staat zijn de meldkamer van de politie
of de alarmdiensten te bereiken. Als
nu goed bewapende stropers op groot
wild worden betrapt heeft de 'boa' dus
een probleem. Waar zit dat dan in?
Jordey kent het probleem en weet ook
de oorzaak. Het heeft te maken met de
beperkte dekking van mobiele netwer
ken in uitgestrekte natuurgebieden
waar de mobieltjes het laten afweten
omdat daar geen GSM-masten mogen
worden geplaatst. Die passen niet in de
natuur. Dit is tevens de reden dat met
behulp van de pocket-PC van de bos
wachter geen aanvullingen aan de cen
trale basisbestand kunnen worden
doorgegeven. Naar een oplossing
wordt gezocht, volgens Jordey. Ge
dacht wordt aan minder opvallende
(gecamoufleerde) masten. En soort
kunstbomen dus. Helemaal niet moei
lijk eigenlijk. Voor de kerstmis zijn ze
er al. Het toegepaste GIS-systeem
wordt inmiddels ook door verschillen-
GEO-INFO 2004-9
