zijn geweest de kaarten van de eerder
genoemde 18 burgerlijke gemeenten
om te zetten naar kaarten van 44 ka
dastrale gemeenten. Soms moesten de
len van een kaart overgebracht wor
den naar een andere, omdat de "nieu
we" gemeentegrens er dwars doorheen
liep. De perceelnummering werd
daardoor verstoord en moest opnieuw
gebeuren. Wie via www.dewoonomge-
ving.nl het minuutplan Alphen Al,
Herveld E of Randwijk Cl kan bekij
ken, ziet iets van de gevolgen. Wat al
leen op het origineel is te zien is het
soms matige en soms heftige resultaat
van het raderen (Randwijk D3 en Nif-
trik A3). Van deze 18 kadastraal ge
splitste gemeenten liggen er twee op
de Veluwe (Brummen en Rheden), Fig. 4. Topografische meente Barneveld valt), die plaats vond tussen november
twee in Oost-Gelderland Angerlo,
Hummelo en Keppel) en de overige in
het Rivierengebied (Eist, Valburg, Hete-
ren, Dodewaard, Resteren, Appeltern,
Druten, Wamel, Bergharen, Beunin-
gen, Ewijlc, Overasselt, Wijchen, Ub-
bergen).
situatie nabij
Voorthuizen rond
1850 (uit: Grote
Historische Atlas
Al zo'n 18 jaar werk ik mee aan de ka
dastrale atlassen van Gelderland, on
der meer door de controle uit te voe
ren van de door vrijwilligers o verge te
kende minuutplans. Daarbij had ik
aantekening gehouden van bijzonder
heden die ik aantrof. Onder het kopje
"gedeelten die in de verkeerde ge
meente zijn in kaart gebracht" dacht
ik een aantal missers van destijds te
hebben verzameld. Gelukkig zijn nu al
die veronderstelde fouten opgelost
door het bovenstaande.
1831 en februari 1832 bleek dat een flink stuk van Nijlcerlc
bij de metingen in 1826/1827 tot Voorthuizen was gerekend
en anderzijds een klein deel van Voorthuizen tot Nijlcerlc.
Was het misschien de bedoeling geweest een grenscorrectie
van Nederland aan te brengen? In ieder geval ging dat dan niet door. Een
1:50.000, Wolters- forse ingreep in de gereed gekomen kaarten was nodig om
Noordhojf, 1990). dit weer recht te breien. In Nijkerlc werden aan sectie E, die
uit 3 bladen bestond, maar liefst 5 bladen toegevoegd
(fig. 3). Eén blad van Voorthuizen werd omgedoopt tot Nij
lcerlc E 4. Hierop is het "ruitlijnennet" van Nijlcerlc bijgete
kend, maar dat van Voorthuizen is blijven staan. De bladen
E 5 t/m 8 werden overgenomen als delen van Voorthuizense
bladen in de secties C, D en E. Dankzij het Proces-Verbaal
van verificatie was goed na te gaan hoe de situatie vóór het
aanbrengen van deze correctie was. Fig. 4 toont het gebied
zoals het er omstreeks 1850 uitzag.
Ten slotte
Een laatste bijzonderheid wil ilc noe
men, die nog op een verklaring wacht.
Bij de delimitatie van Nijlcerlc en Voort-
Fig. 3. De
teruggedraaide
grenswijziging
tussen Nijkerk en
Voorthuizen
huizen (dat burgerlijk onder de ge- (Barneveld).
-u
r.'m vt Ak iUJK£kh*nuu
Literatuur
Recueil Méthodique/ Methodique Verzameling, Doorman en
Comp. Amsterdam 1812
Vos M.de, Het kadaster en de boekhouding op de hypotheken,
Groningen 1902.
Kluvers C.J., Het kadaster, de hypothecaire boekhouding en het
scheepsregister, Groningen/Batavia 1937.
Koeman, C., Op goede gronden, Kadaster, 1982.
Kadastrale Atlas Veenendaal 1832, Historische Vereniging Oud
Veenendaal, 1995
Teeling P.S., Landmeters van de kadastrering van Nederland,
Kadaster, 1982.
Veldhorst A.D.M., Het Nederlandse vroeg-19e-eeuwse kadaster,
als bron voor andersoortig onderzoek, een verkenning.
Historisch-geografïsch tijdschrift 1991 nr.l.
Meer, A.J. van der, lopend promotie-onderzoek TU Delft,
2004.
Schut, H.W., De kadastrale gemeente Nijbroek, uitgave in de
reeks 'Kadastrale Atlas Gelderland 1832', Stichting Werk
groep Kadastrale Atlas Gelderland, 2003.
GEO-INFO 2004-10
fc M frr BS r,bIJffl - fcfcp] r'W HV
FY-*'i h bi* I'f-V uTilJH El J -i+ikpV-
i-fci P4
HHH to
