Fig. 5. Een
driedimensionaal
beeld op de
veldtocht. De hoogte
van de kolomen
representeert het
aantal soldaten. Let
op de overtocht van
de Berezina, waar
Napoleon de helft
van zijn beschikbare
troepen verloor.
4a geeft langs de verticale as lengtegraden aan en in 4b
wordt langs deze as de omvang van het leger aangegeven.
Deze combinaties openbaren een aantal interessante feiten,
zeker wanneer deze vergeleken worden met de originele
kaart in fig. 1. Zo blijkt uit het lengtegraden-tijdsdiagram
dat er twee veldslagen plaatsvonden in Poloclc (langs de
noordelijke route op de kaart en omcirkeld in het diagram).
Uit de originele kaart zou men slecht een enkele veldslag af
leiden. Beide diagrammen tonen in september-olctober een
hiaat die de tijd aangeeft dat Napoleon in Moskou verbleef.
Deze informatie kan niet teruggevonden worden op de
originele kaart. Deze voorbeelden laten zien dat een alter
natieve (interactieve) kijk veelzeggend en verhelderend
kan zijn.
Wat als een nieuwe dimensie aan de kaart wordt toege
voegd? Fig. 5 geeft een driedimensionale kijk, waarbij de
hoogte van de kolommen van de routesegmenten de om
vang van de Franse troepen aangeeft. De oversteek van de
Berezina is extra geaccentueerd. Napoleon verloor hier de
helft van zijn overgebleven troepen. Deze informatie kan
ook gevonden worden op de originele kaart maar de 3D-vi-
sualisatie is dramatischer. Andere variabelen, zoals de tem
peratuur, kunnen via de toepassing van kleur worden toe
gevoegd. Van 3D-afbeeldingen is het bekend dat men de mo
gelijkheid moet hebben om deze in de ruimte te manipule
ren om het perspectief op het model te veranderen. Im
mers, veel interessante fenomenen zouden verborgen
kunnen zijn achter objecten. Als men bijvoorbeeld vanaf
het noorden gekeken had naar de overtocht van de Berezina
zou deze verborgen zijn achter de kolommen die de opmars
voorstelden. Op de website is een dergelijk model beschik
baar in VRML. Bovendien is in dit model nog een laag met
informatie over de veldslagen toegevoegd.
Een geheel andere benadering is een animatie gegenereerd
op basis van een digitaal terreinmodel waarover een satel
lietbeeld is gelegd (het huidige grondgebruik is mogelijk
anders dan tweehonderd jaar terug) waarop de route van de
veldtocht is weergegeven. Deze animatie resulteert niet in
een spectaculair beeld omdat het landschap dat Napoleon
doorkruiste weinig reliëfrijk is. Wel laat de software waarin
deze animatie aangemaakt is toe om bijvoorbeeld afhanke
lijk van het tijdstip in het jaar een sneeuwdek toe te voegen
of om de bossen een driedimensionaal aanzicht te geven.
Fig. 6. Een ruimte
tijd-kubus van
Napoleons veldtocht.
De geografie is in
het x-y vlak
afgebeeld en langs
de z-as is de tijd
weergegeven.
tS12
I
De derde dimensie kan worden toege
past vanuit een compleet ander perspec
tief. Zo laat fig. 6 een ruimte-tijd-kubus
zien, waarin de x- en de y-as de geografie
representeren en de z-as de tijd. Dit
oorspronkelijke idee van [Hagerstrand,
1967] krijgt recentelijk weer meer aan
dacht omdat men eenvoudiger aan
meer gegevens komt (bijvoorbeeld door
GPS). Ook in dit soort driedimensionale
modellen is interactie gewenst. In ana
logie aan fig. 4 zou men in de kubus één
van de geografische assen kunnen ver
vangen door een ander thema zoals bij
voorbeeld de temperatuur of de troe-
penomvang.
Weer een ander beeld levert de ana-
morfose waarin de geometrie van de
geografie wordt vervangen door de
geometrie van een thema - hier tijd.
Fig. 7 toont een kaart, een diagram en
een tijdsanamorfose. De gegevens die
zijn afgebeeld betreffen de eerste twin
tig dagen van Napoleons terugtocht
vanuit Moskou. In de kaart geeft iedere
stip de locatie van een overnachting
weer. De lijn duidt bij benadering de
afgelegde route tijdens de veldtocht
aan. Hieruit blijkt dat Napoleon niet
iedere dag eenzelfde afstand aflegde
en soms meerdere dagen op een loca
tie verbleef. Dit wordt duidelijk wan
neer men het diagram met de lcaartlijn
en de tijdslijn bestudeert. De verticale
lijntjes representeren de ovemach-
tingsplaatsen. De eenheid van de
Moscow
GEO-INFO 2004-12
Jaa
IffirTT jpf
A|EJl2
Jjéu «fc-t» xm 4
r r
