landmeter bestaat uit laarzen of schoe
nen van die periode. De hulpen dragen
eenvoudige werkkleding of een kiel,
met schoenen of klompen. Van Uppel-
schoten droeg in Maastricht het uni
form van een luitenant van de genie.
Dat waren de officieren die in de eerste
afdeling van het Topographisch Bu
reau (vanaf 1814) hun lange traditie
van karteren voortzetten.
Tijdens het werk gebruiken de land
meter en ingenieur verschillende in
strumenten. Een kleine greep uit het
assortiment:
alidade: koperen vizierlineaal,
waarmee op een planchet nauwkeu
rige metingen gedaan worden;
equerre: koperen cilindervormig in
strument waarmee rechte lijnen en
hoeken van 30, 45, 60 en 90 graden
uitgezet kunnen worden;
proportioneel kompas: een soort
passer waarmee lijnen en geometri
sche figuren gemakkelijk met de
hand vergroot en verkleind kunnen
worden.
De instrumenten verschillen met die
van tegenwoordig. De werkzaamheden
Zie website
www.
hetleegeland.nl
zijn grotendeels gelijk gebleven. Van driekhoelcsmeting,
profielmeting en detailopname tot inkten, topografisch te
kenen en rapportages maken. Afgelopen zomer heeft Ray
mond een drukke tijd achter de rug en diverse projecten in
Noord-Brabant afgerond. Een detailopname van het oude
dorp Engelen, een driehoeksmeting vanaf de toren van Vlij
men en rechthoeksmeting van het Westbolwerlc in Heusden.
Momenteel is Raymond bezig met het opmeten van de pol
der Bokhoven. Het Leege Land organiseert projecten in het
hele land waarbij historische landmeetkunde centraal staat.
Vanwege het slechte weer, heb ik Luitenant Van Uppelscho-
ten helaas niet kunnen assisteren bij zijn veldwerk. Toch
heb ik een goed beeld gekregen van hoe onze vakgenoten
tweehonderd jaar geleden aan het werk waren.
Wie, na dit stuk gelezen te hebben, zin heeft om Luitenant
Van Uppelschoten te assisteren in projecten kan uiteraard
contact met hem opnemen. Hij is op zoek naar goede histo
risch geïnteresseerden, die niet terugschrikken van stin
kende bivakkleding en kennis hebben van het snijden van
een ganzenveer om de kaarten te inkten. Kennis van land
meetkunde is niet eens echt nodig! "Wij willen voorname
lijk ontdekken hoe men vroeger werkte en de moderne
werkwijze en kennis stoort daar vaak bij", legt Raymond
uit. "Wij proberen liever of een beschrijving uit een hand
boek uit 1807 nog bruikbaar is."
GEO-INFO 2004-12
