Arnold Bregt
Bij het Joint Research Centrum van de informatiekunde/geodesie stond er he- Topografische Dienst Kadaster (TDK)
Europese Unie in Ispra, Italië, werd de laas niet in. Maar stel nu dat ze mij ge- startte in 1815 als Topographisch
vraagd zouden hebben om in een paar Bureau, een onderdeel van het Depot
pagina's de hoofdontwikkelingen in Generaal van Oorlog,
ons vakgebied te beschrijven. Wat zou We staan nu aan het begin van het der-
ik dan hebben opgeschreven? Ik bleef de raamwerk. Het geo-informatisch
Ik snuffelde wat in de doos. Veel detec- met deze vraag de daarop volgende da- raamwerk Hier5ij gaat het om het or.
algemene bibliotheek opgeruimd. Bui
ten stond een doos met verouderde
Nederlandstalige boeken. "Neem maar
mee", zei de mevrouw achter de balie.
tives van 25 jaar oud. Ellery Queen, gen rondlopen. Wat zou ik nu hebben
Sjöwall Wahlöö, etc. Mijn oog viel op aangemerkt als onze belangrijkste bij
een vergeelde Aula-pocket uit 1982. drage aan de mensheid...? Diverse in-
"Zo ver is de wetenschap", luidde de ti
tel van het boek. Ilc bladerde door het
novaties schoten door mijn hoofd. Uit
eindelijk kwam ik op 'raamwerken'.
ganiseren van de integratie tussen de
ruimtelijke gegevens en de ontsluiting
hiervan. De ontwikkeling van een geo-
informatie-infrastructuur.
Ieder eerder raamwerk vormt het fun-
boelc. Voorin stonden nog de uitleen- Als vakgebied hebben we de mensheid
stempels. 7 APR. 1983 11 FEB. 1993. drie raamwerken gegeven. We staan
Ilc moest glimlachen. Ja, dat is waar nu aan het begin van de ontwikkeling dament voor het volgende. Daarnaast
zien we bij de start van ieder raam
werk stevige belangstelling vanuit de
ook, zo gebeurde dat vroeger. Stempels
in het boek met de retourdatum. Ilc
van het derde raamwerk. Wat zijn die
drie raamwerken?
besloot het boekje mee naar huis te Het eerste raamwerk is het geodetisch politiek. Colbert uit Frankrijk stimu-
nemen.
De daarop volgende dagen las ilc de
raamwerk. Bepaling van grootte en
vorm van de aarde en de locaties hier-
leerde bijvoorbeeld sterk het topografi
sche raamwerk en Clinton uit de VS
Aula-poclcet. Een groot aantal weten- op. De ontwikkeling van dit raamwerk speelde met de "Clinton order for the
schappers in Nederland reflecteerde in
een paar pagina's op de ontwikkelin
gen in het eigen vakgebied van de afge
lopen decennia en kwamen met voor-
is in de oudheid gestart met o.a. de
bepaling van de omtrek van de
aarde door Eratosthenes en belangrijk
samenvattend werlc van Ptolomeus. De
development of a national spatial data
infrastructure in the USA" in 1994 een
belangrijke rol bij de start van het der
de raamwerk. Ook zien we bij de start
Veel wetenschapsgebieden zagen voor
zichzelf een glorieuze toekomst.
Binnen de natuurkunde werd voor
zijn hoogtepunt in de zeventiende en
de achttiende eeuw met discussies
over de vorm van de aarde door o.a.
spellingen voor de komende 25 jaar. wetenschappelijke discussie bereikte yan ieder raamwerk een verandering
van de spelers in het werkveld. Het
eerste raamwerk werd en wordt vorm
gegeven door geodeten, bij het tweede
spelen de topografen en belangrijke
rol en bij het derde zien we de geo-in-
formatici en geo-informatielcundigen
opkomen.
speld dat er aan het eind van de vorige Newton en wetenschappelijke expedi-
eeuw er een theorie van alles zou zijn. ties naar Peru en Lapland voor het me-
Oolc de politicologen zagen voor zich- ten van de breedtegraad. De ontwikke
ling en vooral de verfijning van dit eer
ste, geodetisch raamwerk gaat nog
steeds door.
zelf een toekomst met sterke groei. De
geschiedkundigen lieten zich niet uit
over de toekomstige ontwikkelingen,
maar dat past ook wel binnen de be- Als tweede raamwerk zie ilc het topo- Een mooi vakgebied dat raamwerken
roepsethielc van dit vakgebied. Veel grafische raamwerk. De aftrap voor voor de wereld mag leveren. Wellicht
van de voorspellingen zijn niet uitge- de ontwikkeling hiervan kwam uit iets voor een nieuwe Aula-poclcet. Maar
komen of toch even net iets anders ge- Frankrijk. Colbert gaf in opdracht van ja, de Aula wetenschappelijke reeks be
lopen dan gedacht.
Lodewijlc XIV in 1669 aan de Italiaan staat niet meer. Dat hadden de redac-
Interessant is ook om te zien welke ge- Cassini de opdracht de topografische teuren van de pocket 25 jaar geleden
bieden er niet genoemd worden. De in- kaart van Frankrijk te vervaardigen. 00k niet helemaal goed voorspeld,
formatica, bijvoorbeeld werd niet ge
noemd. En als er één vakgebied is dat
de afgelopen jaren het functioneren
Deze ontwikkeling heeft veel navol
ging gekregen. Veel topografische
diensten zijn opgericht om het tweede
van de wereld en onze werkomgeving raamwerk vorm te geven. De Ordnance
heeft bepaald dan is het wel de infor- Survey (OS) in Engeland werd bijvoor-
matica. Ook ons eigen vakgebied geo- beeld in 1791 opgericht en onze eigen
Arnold Bregt
Wageningen Universiteit
Centrum Geo-informatie
Reacties naar: arnold.bregt@wur.nl
GEO-INFO 2004-12
Geo-lnfo in Onderzoek en Onderwijs
Het derde raamwerk
537
