z
IS!
In memoriam Martinus de Smit
(1925-2004)
PERSONALIA
Meldingen of tips voor deze rubriek kunt u sturen naar redactie@geo-info.nl of naar Geo-Info, Postbus 57,5700 AB Deume.
Per 1 december 2004 verliet Wisse van
de Guchte Rijkswaterstaat Advies
dienst Geo-informatie en ICT door ge
bruik te maken van de FPU-regeling.
Hij sloot zijn 42-jarige carrière bij die
dienst af als Landelijk Coördinator
Quantity Survey.
Per 1 november zijn ir. Nicole Borkens
en ir. Frank Kenselaar in dienst getre-
ir. Frank Kenselaar
den als afdelingsadviseur bij de afde
ling Landmeten en Vastgoedinforma
tie van Gemeentewerken Rotterdam.
Nicole Borkens was voorheen werk
zaam als teamleider en adviseur bij
Ingenieursbureau Oranjewoud, Frank
Kenselaar was eerder werkzaam als
docent bij de Technische Universiteit
Delft en als geodetisch adviseur bij het
Kadaster.
ir. Nicole Borkens
554
Op 3 november 2004 overleed op 79-jarige leeftijd in
Den Haag het erelid van de Nederlandse Vereniging
voor Kartografie, nu vereniging Geo-Informatie Neder
land, Martinus de Smit. Hij groeide op in een huis waar
met kaarten gewerkt werd: zijn vader was als kartograaf
en later mede-directeur werkzaam op het lithografisch
bedrijf Smulders in Den Haag. Samen hoorden ze tot
de mede-oprichters van het Cartografisch Instituut
Bootsma, later bekend als Falkplan-CIB, een bedrijf dat
het commerciële kartografische establishment in Neder
land uitdaagde met nieuwe projecten en producten.
Het is Martinus de Smit geweest die in 1956 tijdens een
verblijf op de kartografendagen van de Deutsche Gesell-
schaft fur Kartographie in Remagen de daar aanwezige
Nederlanders ertoe bracht een Nederlandse vereniging
voor kartografie (NVK) op te richten. In die jonge vereni
ging heeft Martinus de Smit voor een gezonde financiële
basis gezorgd: hij was penningmeester van 1958 tot 1971.
Maar zijn belangrijkste wapenfeit was het penning
meesterschap van de Stichting die in 1967 het Internatio
nale Kartografische Congres van de ICA naar Nederland
haalde en organiseerde. Door een knap financieel beleid
heeft dat congres niet alleen uit gekund, er waren ook re
venuen van tienduizenden guldens, die na afloop gestort
werden in een fonds, dat Nederlandse kartografische ac
tiviteiten ondersteunde. Kartografisch gezien nog be
langrijker was bij dit Congres de aan alle deelnemers uit
gereikte "Doos van De Smit", een overzicht van de Neder
landse kartografie in de vorm van 40 op karton geplakte
kaartffagmenten, dat een geweldig inzicht gaf in aard en
niveau van de Nederlandse kaartproductie. Het was tot
stand gekomen op initiatief van De Smit, die ook het be
langrijkste aandeel in de zeer bewerkelijke productie er
van had, samen met zijn vrouw Ruth.
Romein stelt (Kaartbulletin 26,1971) dat De Smit de NVK
heeft helpen vormen tot een vereniging van kaartmakers
en kaartliefhebbers. Hij heeft op straffe wijze het kwali
teitsbewustzijn van de Nederland
se kartografen bevorderd, o.a.
door de beste buitenlandse ex
perts als sprekers naar Nederland
se kartografische studiedagen te
halen, en hij heeft altijd op het be
lang van een goede kartografische opleiding in Neder
land gehamerd: hij speelde een belangrijke rol bij het tot
stand komen van de PBNA-opleiding, en volgde de ont
wikkelingen op de HTS en de universiteit op de voet.
Rond 1990 verliet De Smit Falkplan/CIB als technisch
directeur, kort voor het overging naar het Wegener con
cern; daarna was hij gevestigd als freelancer in de karto
grafie, wat geen dikke boterham opleverde.
Desondanks had Martinus een zeer ontwikkeld gevoel
voor het publieke welzijn - door zijn bemiddeling is de
prachtige collectie kaarten uit de periode 1900-1933 ge
drukt door het lithografisch bedrijf Smulders van zijn
vader, H.G. de Smit, terechtgekomen bij de kaartenverza
meling van de Universiteit Utrecht. Hij heeft er boven
dien voor gezorgd dat alle uitgaven van Falkplan CIB van
1948-1990 in diezelfde verzameling zijn ondergebracht,
waardoor er een rijke collectie van commercieel kaart
materiaal, die het grootste deel van de twintigste eeuw
beslaat, behouden is gebleven. Dit tot grote vreugde van
de geschiedschrijvers van de twintigste eeuwse Neder
landse kartografie.
Wij zullen ons Martinus de Smit blijven herinneren als
iemand die onvermoeibaar bezig is geweest met het op
heffen van schermen tussen kartografische bedrijven om
samen het kwaliteitsbewustzijn van de Nederlandse kar
tografen te vergroten, door goede voorbeelden te tonen
en door verbetering van de opleiding. Dat was ook de re
den waarom de NVK hem in 1973 het erelidmaatschap
verleende. We zijn hem veel dank verschuldigd.
Ferjan Ormeling
•o
«j
GEO-INFO 2004-12
