veranderingen te laten zien. De tweede is een serie van kaarten (het stripver haalmodel). In de serie vertegenwoor digt iedere individuele kaart een mo mentopname. De notie van tijd ver krijgt men door het in volgorde waar nemen van de individuele beelden. De derde variant is de animatie, waarbij tijd en verandering wordt geïntrodu ceerd door bewegingen in de kaart. Net als Minard's kaart behoren de meeste kaarten die de veldtocht van Napoleon in beeld brengen tot de eer ste categorie: enkelvoudige, statische kaarten. Deze kaarten zijn vooral af komstig uit schoolatlassen of gespecia liseerde militaire atlassen. Zij volgen een traditioneel ontwerp met pijlen in verschillende kleuren om de bewegin gen van Franse and Russische troepen in beeld te brengen en symbolen om veldslagen aan te duiden. De kaart in fig. 2 is hier een voorbeeld van. Minard's kaart bevat slecht een re latieve indicatie van tijd. Wanneer men vraagt "Wat is de situatie is op 24 augustus?" krijgt men geen concreet antwoord. Een gedeeltelijke oplossing zou kunnen zijn om de kaart interac tief te maken door het toevoegen van een 'slidebar'. Bewegingen van de 'sli- debar' laten de gebruiker de voortgang van de veldtocht bepalen. Het nadeel is dat er geen direct verband is tussen de visualisatietijd en de werkelijke tijd. Bovendien wordt het feit dat Napoleon op bepaalde plaatsen voor een langere periode verbleef, niet zichtbaar. Dit is overigens ook niet het geval met Mi nard's kaart. De manier waarop een serie kaarten een alternatieve kijk geeft op de veran deringen is sterk afhankelijk van het ontwerp. In fig. 3 worden drie opties gegeven met ieder slechts twee mo mentopnamen. Elke optie laat een an dere (traditionele) lcartografische op lossing zien. De bovenste kaarten (A) laten de vooruitgang van de veldtocht zien door een gekleurde zone waarvan wordt aangenomen dat deze bezet is door de Fransen. De kaarten in het midden (B) geven slechts de positie van Franse troepen zoals bekend op 24 juli en 24 augustus. De kaarten in (C) vol gen een soortgelijke benadering maar verschaffen bovendien (net zoals de originele kaart) een overzicht van de hele veldtocht. Het deel van de veld- kra«m~ Ptgniv a.O 2*3SP 2Tri Jl.il Kill 11 £t 13Dö Ui* H'.il J* lii i lsU< 11 .tl 13.(1 31.11 II mi 25.D Kjmï I Uur, BHl 3" iu-i? Jili* tuvb A«j2TS**P tfcrt Ut2* hbrUUta!* IkxJi Fig. 4. De veldtochtgegevens in meerdere met elkaar verbonden vensters. Twee momentopnamen: a) De kaart en een diagram met langs de horizontale as de tijd en langs de verticale as de lengtegraden; b) een kaart en een diagram met langs de horizontale as de tijd en langs de verticale as de troepenomvang. Het plaatje geeft de situatie weer op 22 november 1812. De kleuren verwijzen naar de temperatuur, (bron: [url 3]). UflUdf tfcfrrn* 55.U- 23 S- 2d 3Hl -f.n II rsi! Nil HM tf. HU C«W- tocht dat men achter de rug heeft is in een donkerdere tint weergegeven dan het nog af te leggen deel van de veldtocht. Interessante alternatieve visualisaties zijn geproduceerd door [Roth, Chuah, et al, 1997] en [Wilkinson, 1999]. Zij gebruikten de kaart van Minard om de eigenschappen van wetenschappelijke en informatievisualisatieprogram- matuur te demonstreren. Deze visualisaties zijn niet beïnvloed door traditionele lcartografische regels. Fig. 4 geeft twee voorbeelden die door Roth en zijn team met het SAGE-programma geproduceerd zijn. Op de website www.cs.cmu.deu/Web/Groups/sage/sample. html is een dyna mische demonstratie van SAGE uit te proberen. In beide voorbeelden is de kaart verbonden met een diagram, een principe dat Minard al in 1861 toepaste. In beide diagram men geeft de horizontale as de tijd aan. Het diagram in fig. GEO-INFO 2004-12 □rjjrtrt. "WMl lltfiAferu JlfftK'! ï3 1111111111 Uil 1311 Uil U V Uil 1A.B Til O 19 in iUTrdJIbi 7. Ui. Mil l'rf V- Ih vNI li |j«|[|iudc ■Idifncu 'IJl IM1 Jill UI ll.lr HKILl li- n Ij*. 11 11 111 i11 —II11 rji Ti rtlh lin'l l-l» •iif 'T v^il I dOfi-i Hn|i I1

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Geo-Info | 2004 | | pagina 9