Competentiegericht onderwijs
Stel dat je een fietsenmaker wilt opleiden. Hoe moet het
programma in elkaar zitten en wat moet centraal staan?
Het lijkt logisch en verhelderend om De Fiets centraal te stel
len in het programma. Uit welke onderdelen en materialen
bestaat een fiets? Wat voor typen fietsen zijn er? Waar
wordt een fiets voor gebruikt? Wie maken er gebruik van
een fiets en wie kopen een fiets? Hoe ontwerp je een nieuwe
fiets? Zo ontstaan de studieonderdelen: Mechanica, Mate
riaalkunde, Overzichtscollege fietsen, Fietstoepassingen,
Marktanalyse, Verlcooplcunde, Fiets ontwerpen.
Bij competentieleren staat niet de fiets centraal, maar De
Fietsenmaker. Wat doet een fietsenmaker elke dag en wat
moet hij daarvoor in zijn mars hebben? Hij doet werk
zaamheden in de werkplaats; hij adviseert klanten en
verkoopt fietsen in de winkel; hij spreekt met vertegen
woordigers en bezoekt vaktentoonstellingen; hij doet de
administratie; hij geeft instructies aan zijn hulpje. Zo
ontstaan de studieonderdelen: Fietsenlcunde, Verkoop
techniek, Onderhandelingstechniek, Administratieve
vaardigheden, Leiding geven.
Structuur van de Hogeschool
De Hogeschool van Utrecht is één van de grotere hogescholen in
Nederland en bestaat uit zes faculteiten van wisselende omvang:
Natuur Techniek
Economie Management
Journalistiek Communicatie
Sociaal-agogische opleidingen
Gezondheidszorg
Educatieve opleidingen
De faculteit Natuur Techniek is veruit de grootste faculteit. Daar
van is Bouwnijverheid één van de vier afdelingen. De overige afde
lingen bevatten opleidingen als informatica, elektrotechniek,
werktuigbouw, mediatechnologie en toegepaste chemie.
De afdeling Bouwnijverheid is dankzij onze aanwezigheid de enige
bouwnijverheidafdeling in Nederland met het grootste aantal op
leidingen op dit gebied: bouwkunde, bouwtechnische bedrijfskun
de, civiele techniek, ruimtelijke ordening en planologie, milieu
kunde en geodesie geo-informatica..
Alle informatie
over de opleiding.
de volgende aspecten: context, resul
taat, rol (van de HBO-ingenieur), kri
tische situaties (bijvoorbeeld: "scepti
sche medewerkers"), kenmerkende
taken en prestatie-indicatoren (bij
voorbeeld: "het ontwerp leidt tot
consensus"). Competenties zijn daar
mee ons communicatiemiddel met
het beroepenveld.
Een andere benadering dus, die tot andere studieonder
delen leidt. Natuurlijk is het wel zo, dat het vak Fietsen
lcunde wel eens heel uitgebreid kan worden en opge
splitst moet worden in verschillende onderdelen. Maar
ook wordt het de student snel duidelijk dat er allerlei
soorten fietsenmakers zijn: de Verkoper, de Monteur, de
Manager, de Inkoper, de Ontwerper, enzovoorts, en niet
voor ellc van hen is het nodig alle typen moertjes te leren
kennen.
Onderwijs gericht op competenties heeft het optreden
van de aanstaande ingenieur binnen een beroepssituatie
als uitgangspunt. Bij de inrichting van je onderwijs ge
bruik je die competenties (vaardigheid in context) als lei
draad. Hieruit kunnen accentverschuivingen volgen naar
bijvoorbeeld meer projectvaardigheden en de behoefte
om het handelen van de student binnen bepaalde situa
ties te kunnen beoordelen. Binnen de opleiding is in over
leg met een groot aantal afgestudeerden een lijst met elf
competenties opgesteld. Een voorbeeld van een derge
lijke competentie is: "het kunnen analyseren en structu
reren van toepassingsmogelijkheden van geo-informa-
tie". Een competentie wordt uitgebreid beschreven naar
GEO-INFO 2005-1
GEZIEN
<3
3
Op het busstation van RigaLetland.
O
r
