n de laatste 25 jaar is de hoeveelheid digitale geo-infor-
matie die gebruikt en geproduceerd wordt bij grote
infrastructurele projecten, stedenplanning, manage
ment van natuurgebieden en rampenbestrijding steeds gro
ter geworden. Voor het opslaan en uitwisselen van deze ge
gevens worden tientallen verschillende uitwisselingsforma
ten gebruikt, waarvan vele bij een specifieke GIS-leveran-
cier horen. In het begin van de jaren '90 werd steeds duide
lijker dat deze manier van werken het efficiënt gebruik van
de gegevens in de weg staat en veel geld kost. Met als doel
de interoperabiliteit te bevorderen werd in 1994 het Open
GIS Consortium opgericht (OGC), dat in 2004 zijn naam ver
anderde in het Open Geospatial Consortium. Dit doel pro
beert het OGC te bereiken door standaarden te schrijven die
door een zo groot mogelijk deel van de GIS-leveranciers
wordt onderschreven. Eén van deze standaarden is de Geo
graphy Markup Language (GML). Deze taal speelt een be
langrijke rol bij het modelleren en coderen (voor over
dracht) van geo-informatie.
Wilko Quak en
Tjeu Lemmens,
OTB/TU Delft,
Sectie GIS-
Technologie.1'
GML is een modelleer- en uitwisseltaal voor geo-informatie GML in Nederland
Een GML-bestand bestaat uit twee de
len. Het ene deel bevat de echte data.
Het andere deel, het datamodel of sche
ma-definitie, beschrijft hoe deze gege
vens gestructureerd zijn waardoor de
software weet hoe ze te gebruiken zijn.
De schema-definitie bevat in feite het
DLM. Om een standaardvisualisatie
van het bestand mogelijk te maken kan
thans, naast het DLM, ook het OKM
worden beschreven. Dit gebeurt in de
vorm van kartografïsche regels en ele
menten die aan het GML-document
worden toegevoegd. Een GML-docu
ment bestaat (zoals alle op XML geba
seerde documenten) uit ASCII (platte)
tekst. Hierdoor is het mogelijk GML-do-
cumenten te bekijken en te wijzigen
en is gebaseerd op XML (extensible Markup Language), één
van de bouwstenen van het internet. GML is niet verbonden
aan een bepaalde GIS-leverancier of databaseproduct en is
speciaal geschikt voor het overdragen van objectgebaseerde
geo-informatie. Het is een open standaard, die iedereen vrij
kan gebruiken. Het OGC had met name de volgende ont
werpdoelen in gedachten:
Het
een codering die geschikt is voor transport en opslag van
geo-informatie, in het bijzonder voor gebruik via het
internet;
voldoende flexibel en uitbreidbaar om bruikbaar te zijn
voor een breed scala van geo-toepassingen: van het weer
geven van een eenvoudig kaartje tot complexe analyses;
solide basis kunnen vormen voor een internet-GIS;
geo-objecten moeten efficiënt en compact opgeslagen
kunnen worden (eventueel na compressie);
de codering van ruimtelijke objecten en de relaties tus
sen die objecten moet eenvoudig te begrijpen zijn, in het
bijzonder de objecten gedefinieerd in het OGC Simple Fe
ature model;
duidelijk onderscheid tussen het landschapsmodel
(DLM) en het lcartografïsch model (DKM);
niet-ruimtelijke gegevens moeten eenvoudig meegeno
men kunnen worden;
de gegevens moeten eenvoudig te koppelen zijn aan an
dere ruimtelijke en niet-ruimtelijke objecten;
er moeten voldoende aangrijpingspunten in het model
zijn om interoperabiliteit tussen onafhankelijk ontwik
kelde toepassingen mogelijk te maken.
De Ravi heeft een project vernieuwing NEN3610 opgestart,
doel van dit project is om deze standaard van het Terreinmodel
Vastgoed te vernieuwen. Als basis hiervoor zijn GML en de bijbe
horende ISO-standaarden (de IS0191xx serie) gekozen. Dit pro
ject heeft een nieuw standaarddocument opgeleverd (het Basis
model Geo-informatie) dat is aangeboden aan de NEN en waar
schijnlijk in de loop van 2005 de oude NEN3610 zal vervangen.
Doordat de nieuwe NEN3610 uitgaat van uitwisseling in GML ver
valt hiermee ook de behoefte aan NEN1878, omdat de feitelijke
codering nu in GML gebeurt.
ToplONL, de vernieuwde ToplOVector, van de Topografische
Dienst Kadaster zal vanaf 2006 in GML worden aangeleverd. Dit
GML is gebaseerd op basis van de nieuwe NEN3610.
De informatiemodellen voor water (IMWA), ruimtelijke ordening
(IMRO) en cultuurhistorie (IMKICH) zijn bezig met een GML-be-
standsformaat. Deze modellen zullen ook gebaseerd zijn op de
nieuwe NEN3610.
1) Bewerkte versie
van een artikel dat
in december 2004
werd gepubliceerd
in GIM internatio
nal.
met een willekeurige tekst editor,
maar vanzelfsprekend is het eenvoudi
ger om dit door een GIS te laten doen.
Eén van de nadelen van GML is dat plat
te tekst grote bestanden creëert. Door
gebruik te maken van compressie kan
de grootte tien tot twintig keer worden
verkleind. Om de compressie- en de-
compressiestap overbodig te maken is
het W3C, de beheerder van de XML-
standaard, bezig met het ontwikkelen
GEO-INFO 2005-2
De i n t e r n e t s ta n d a a r d voor het uitwisselen van Geo-Informatie
Geography Markup Language
Inhoud van een
GML-bestand
Ontwerpdoelen van GML
