ben gemaakt. CHAMP vervult oolc een
technologietesttaak voor GRACE en
GOCE. Ditmar besprak voorts een aan
tal onderzoeksvraagstukken op het ge
bied van gegevensverwerking waar de
TU Delft aan werkt, voornamelijk wat
het modelleren van gegevens en het be
handelen van grote stelsels van vergelij
kingen aangaat: in het bijzonder het
bij de TU Delft ontwikkelde DEOS_
CHAMP01s_70-model, dat de competitie
kan aangaan met de beste CHAMP-mo-
dellen bij andere instellingen.
Geoïdemodel voor
Nederland
De presentatie van Mare Crombaghs,
Adviesdienst Geo-informatie en ICT
van Rijkswaterstaat, was gericht op de
stand van zaken en ontwikkelingen
bij de berekening van NLGE02004,
het nieuwe geoïdemodel voor Neder
land. Sinds 1996 was voor het Neder
landse vasteland het model van De
Min in gebruik voor de omrekening
van GPS-hoogtes naar NAP. Vanaf 1 ja
nuari 2005 is dit vervangen door
NLGE02004, een verbeterd model. De
ze introductie valt ook samen met de
ingangsdatum van de nieuwe NAP-pu
blicatie, waarmee rekening is gehou
den bij de geoïdeberelcening. Crom
baghs wees op het feit heen dat
NLGE02004 op dezelfde manier is be
rekend als het model van De Min, en
dat de verbetering het gevolg is van
het toevoegen van nieuwe GPS/water-
paspunten en nieuwe zwaartekracht
data. Hij gaf een overzicht van de
berekeningsprocedure, de rol van
zwaartelcrachtsatellietmissies daarin
(het EGM96 satelliet-geopotentiaal-
model is binnen NLGE02004 ge
bruikt), de resultaten en de precisie.
Crombaghs ging ook in op de prakti
sche gevolgen van de nieuwe satelliet
missies op de berekening. Een GOCE-
geoïde van de verwachte precisie zal
nog steeds ontoereikend zijn voor wa
terpassen met GPS (te weinig details
aanwezig); een herberekening van de
Nederlands geoïde zal dus nog steeds
gebruik maken van zwaartekrachtda
ta en GPS/waterpaspunten in Neder
land. Maar GOCE zal ook naar ver
wachting de berekening van een sig
nificant beter Noordzee-geoïdemodel
mogelijk maken.
Geoïdemodel
NLGE02004
van Nederland
AGI/RWS)
GOCE: missie en verwachte prestaties
Rune Floberghagen van het European Space Research and
Technology Center (ESA-ESTEC) gaf een overzicht van de sta
tus rondom GOCE, en de vele activiteiten in de missievoor
bereiding. GOCE is de eerste Earth Explorer Core missie in
het kader van het Living Planet programme van ESA. Op dit
moment bevindt zich de satelliet in de fase C/D van de ont
wikkeling, met als beoogde lanceerdatum eind augustus
2006. De satelliet gaat kleine ruimtelijke variaties van de
aardse zwaartekracht meten in drie dimensies met behulp
van een gradiometer, een stelsel van hoogprecieze versnel
lingsmeters. Met precieze gravitatiegradiënten en met con
tinue GPS-tracking van de satelliet zullen wetenschappers
in staat zijn om het zwaartekrachtveld en de geoïde bij
lengteschalen kleiner dan 100 km te berekenen. Deze pro
ducten zullen toepassingen vinden in onderzoekstakken
zoals geodesie, oceanografie, geofysica en glaciologie. Flo
berghagen wees op de grote inspanningen die voornamelijk
het satelliet- en payload-ontwerp en de calibratie van in
strumenten vragen - de mechanische stabiliteit van de gra-
diometer-bench moet in de orde van 1 picometer gegaran
deerd zijn. Tevens moeten de GOCE versnellingsmeters
twee ordes van grootte nauwkeuriger zijn dan de instru
menten die op dit moment bij GRACE toegepast worden.
Maar volgens Floberghagen zal GOCE een nieuwe standaard
zijn voor gravimetrische producten, eventueel oolc met
commerciële toepassingen.
GOCE: doel, toepassingen en toekomst
Johannes Bouman (SRON Nationaal Instituut voor Ruimte
onderzoek) gaf een overzicht van de beoogde wetenschap-
i
Mil
tfi
ül 4
t
L
55
m 4
5 BS
imeiiu itofll
BS
3D m 43
40 *T
GEO-INFO 2005-2
Ia
A
I
