P R O M O T I E - O N D E R Z O E K SECTIE G I S - T E C H N O L O G I E
gebouwen; een flatgebouw zal bijvoor-
volledig afschermen van de geluids-
keurige modellering van verspreiding
oxide en fijn stof terug te dringen. Dat
zijn, is het actuele geval waarin acht
gemeenten langs de Al 5 en Al 6 verla
ging van de maximumsnelheid op de
ze snelwegen heeft bepleit bij minister
heid deze uitstoot boven de snelweg
reduceert, is duidelijk, onduidelijk is
echter hoe deze stoffen zich door de
Goede 3D analysemogelijkheden kun
nen bijdragen aan het bevorderen van
een duurzame leefomgeving en juist
in het drukke Nederland is dit van toe
nemend belang.
Gezien dit dichtbevolkte en -bebouw
de karakter van Nederland, wordt
meervoudig ruimtegebruik steeds be-
lijke planning-tools vereist. Dergelijke
nen gaan met 3D situaties. Maar het ge-
oor een toekomstig 3D topografisch bestand kunnen
tal van praktische toepassingen worden genoemd, zo
als volumebepaling van huizen en gebouwen in het
kader van de WOZ-waardering. Het vermenigvuldigen van
de gebouwoppervlakte uit een 2D dataset met een (geschat
te) hoogte introduceert een aanzienlijke onnauwkeurig
heid, die aanleiding kan zijn voor het indienen van be
zwaarschriften. Als de vorm (en daarmee ook het volume)
van huizen en gebouwen nauwkeurig is vastgelegd in een
3D topografisch bestand, zou dat veel bezwaarprocedures
kunnen schelen.
Een tweede groep 3D toepassingen is ook gerelateerd aan de
3D vorm van gebouwen, namelijk het modelleren en analy
seren van bijvoorbeeld geluids- en stankoverlast en de ver
spreiding van schadelijke stoffen. Zo zal bij het bepalen van
gebieden met teveel geluidsoverlast het resultaat beïnvloed
perkt tot het aardoppervlak, ook geolo
gische eigenschappen of bijvoorbeeld
vlucht- en telecommunicatie corridors
kunnen ermee gemodelleerd worden.
Voor meer toepassingen van 3D GIS
wordt verwezen naar [Oosterom, 2002].
ir. Friso Penninga,
OTB TU Delft
Beschikbare datasets
De huidige topografische datasets in
Nederland beperken zich tot twee di
mensies. De gedrukte kaarten bevat
ten wel enige hoogte-informatie, met
name door lcartografische representa
ties als hoogtelijnen, duinschaduwe-
ring en symbolen voor taluds (schrap-
jes). Daarnaast staan enkele hoogte
punten weergegeven. Momenteel is de
Topografische Dienst Kadaster druk
GEO-INFO 2005-3
3D topografie: de volgende
uitdaging in GIS-onderzoek
De huidige topografische producten in Nederland worden door de hoogte envorm van de
beperken zich tot het weergeven van de werkelijk- beeld de achterliggende huizen vrijwel
heid in twee dimensies. Doordat de werkelijkheid bron. Een voorbeeld waarbij een nauw
bestaat uit 3D objecten, die bovendien steeds com- van schadelijke stoffen wenselijk ZOu
plexer worden als gevolg van het toenemend meer
voudig ruimtegebruik in Nederland, groeit de vraag
naar nauwkeurige 3D topografische modellen. Deze Peijs-om20deuitstootvanstikstofdi-
modellen richten zich op het faciliteren van 3D ana- het veriagen van de maximumsnei-
lyses om zo beleidsmakers meer grip op complexe
ruimtelijke ontwikkelingen te bieden. Daarmee is omliggende woonwijken verspreiden.
realisatie van 3D datastructuren en algoritmes één
van de grote uitdagingen voor het GIS-onderzoek in
de komende jaren. De ontwikkeling en realisatie
van een 3D datastructuur voor topografie is het
belangrijkste doel van het in dit artikel beschreven langrijker, wat 00k geschikte ruimte-
onderzoek, zoals dat wordt uitgevoerd binnen de planningsmethoden moeten om kun
sectie GIS-Technologie van de TU Delft. bruilc van 3D modellen blijft niet be-
