Integratie wordt overzichtelijker, omdat SOA een frame
work voor Geo-Informatie Infrastructuren (Gil) biedt. Met
SOA wordt het namelijk mogelijk om een netwerk op te bou
wen met knooppunten die domeinspecifieke data en
functionaliteit aanbieden. In feite is dit het dominante mo
del voor de realisatie van een GIL Bedenk daarnaast wat dit
concept kan betekenen voor het realiseren van bijvoorbeeld
het DURP-portaal: bestemmingen (data) en mogelijk ook
functionaliteit zullen via services beschikbaar worden ge
steld. Overigens dient in dit kader te worden gesproken over
DORP (Digitale Ontsluiting van Ruimtelijke Plannen) in
plaats van DURP. Het integreren van verschillende proces
sen kan daarmee worden versneld, zowel binnen een orga
nisatie als tussen verschillende organisaties.
Het integreren van processen tussen organisaties wordt
niet alleen bevorderd voor processen die alleen gericht
en/of gebaseerd zijn op geo-informatie. Het gebruik van
breed gedragen, algemene standaarden uit de conventio
nele ICT-wereld biedt namelijk ook voordelen voor de inte
gratie van Gl-systemen met andere systemen. Doordat geo-
webservices gebruik maken van algemene standaarden
voor webservices, kunnen ze namelijk makkelijker worden
gecombineerd met andere webservices. De inzet van GI in
reguliere bedrijfsprocessen wordt daardoor eenvoudiger.
Ook binnen een organisatie zullen de concepten van SOA
leiden tot verdergaande integratie van processen. Hierbij
hoeven de 'legacy systemen' aan de bron zelfs niet te
worden aangepast. Bovenop de legacy systemen worden in
deze architectuur services ontwikkeld die de gegevens en
functionaliteit ontsluiten.
Het gebruik van services heeft daarnaast een belangrijk
voordeel dat standaardisatie zich meer richt op 'semantiek'
en processen (minder op technologische details). Discussie
zal in mindere mate gaan over de technologie, maar meer
over de semantiek: wat lean ilc met de betreffende services,
en hoe dien ik ze te integreren in mijn toepassingen? Maar
ook: welke services zijn nog niet ontwikkeld? Wie voelt zich
geroepen om deze in de lucht te brengen? Het SOA-model
maakt de weg vrij voor mobiele toepassingen op locatie, in
het veld. In dit concept is namelijk geen rekenkracht en
geen data meer nodig bij de gebruiker. Een mobiele verbin
ding met het internet en een eenvoudige browserapplicatie
zijn voldoende. Vooral voor inwinning en controle ter plek
ke is dit een grote stap voorwaarts, zeker als de devices in
het veld zijn uitgerust met technologie voor plaatsbepaling
(GPS, Cell-ID, Wi-Fi, etc.).
Conclusies en kansen voor het Gl-werkveld
SOA wordt (razendsnel) dé standaardarchitectuur voor de
geo-informatievoorziening. En gezien de sterke behoefte
tot integratie, de 'datahonger' (data bij de bron) en de be
hoefte om GIS op locatie te kunnen gebruiken, is SOA ge
knipt voor de behoeften vanuit het GIS-werkveld.
SOA kan gezien worden als hét framework voor integratie,
tussen maar ook binnen organisaties. Bestaande initiatie
ven en bronnen kunnen immers worden hergebruikt. Kort
door de bocht: bestaande initiatieven kunnen in een
'SOA-jasje' worden verpakt en beschikbaar worden gesteld
in deze architectuur zonder dat de basis opnieuw hoeft te
worden gedefinieerd.
Er moet dan ook meer aandacht zijn voor de ontwikkeling
van een (nationale) Gil op basis van de
ze concepten. Bedenk welke mogelijk
heden deze concepten bieden bij de
operationalisering van de GII.
Er zijn prima standaarden ontwikkeld
c.q. in ontwikkeling binnen de
'standaard' ICT wereld om SOA te reali
seren. Laten we (het GIS-werkveld) daar
nóg meer kennis van nemen. De geo-
ICT zal meer volgend moeten zijn en
zich vooral moeten concentreren op
de ontwikkeling van die zaken die
typerend zijn voor het eigen werkveld.
De geschetste ontwikkelingen zorgen
ervoor dat er meer aandacht kan wor
den gegeven aan de semantiek in
plaats van technologie. Zo kunnen we
ons de vraag stellen: welke services
moeten er worden ontwikkeld om onze
domeinspecifieke (semantische) stan
daarden te ondersteunen? Zo zou de
NEN3610-2 norm kunnen worden ge
operationaliseerd door middel van het
aanbieden van 'basis' services. Hetzelf
de geldt voor het operationaliseren van
basisregistraties conform het model
'stroomlijning basisgegevens'. Maar het
is vooral van belang om deze nieuwe
concepten op ons in te laten werken en
te bedenken wat er allemaal mogelijk
is. Daarbij hoort het actief volgen (dus
ook implementeren en proberen!) van
de ontwikkelingen op het gebied van
webservices binnen zowel de conventio
nele ICT-wereld als de GIS-wereld.
Literatuur
Alameh, N., Service Chaining of Inter
operable Geographic Information Web,
2002 web.mit.edu/nadinesa/www/
paper2.pdf.
Aditya, T en R. Lemmens, Chaining
distributed GIS services, 2003
www.itc.nl/library/Papers_2003
non_peer_conf/aditya.pdf
Samenvatting
Are you being served?
Binnen het Gl-werkveld is al gedurende lan
ge tijd vraag naar interoperabiliteit. Door
een Service Oriented Architecture (SOA) te
implementeren kan dit worden gereali
seerd. Daarbij zijn niet alleen Gl-specifieke
standaarden van het OpenGeospatial Con
sortium van belang, maar juist ook (open)
standaarden uit de gewone ICT-wereld. Mo
menteel gaan de ontwikkelingen op dit ge
bied snel. Belangrijk hierbij zijn het ontwik
kelen van geo-webservices op bestaande
systemen om data en functionaliteit aan te
GEO-INFO 2005-5
