Karosas is een rustige, bedeesde man.
Maar hoe dichter we bij het zwaarte
punt komen, hoe enthousiaster hij
wordt. Na honderd meter lopen we
langs een stapel autobanden die hier
door een boer achteloos zijn neerge
gooid. Het wit van de sneeuw steekt
af tegen het zwart van het profiel.
Het zou zo een modern kunstwerk
kunnen zijn, zoals in Karosas' beel
denpark.
We komen op een open vlakte met in
het midden de plek waar we naar
zochten. De lucht en de sneeuw op de
grond hebben dezelfde tint. Alleen
bomen laten zien dat er een horizon
is en de lucht niet te belopen is. We
zijn het er over eens: dit is een magi
sche plek. Karosas lijkt het totaal niet
erg te vinden dat de plek toch nét
niet op zijn grondgebied ligt maar
het bezit is van een boer uit de omge
ving. Hij draait in het rond, kijkt me
aan en zegt: "De bomen zijn hier
kort, dat is goed. Ilc houd niet van ho
ge bomen".
De vlakte wordt aan vier kanten om
ringd door een bomenrij. Samen be
sluiten we dat een vierkant ook de
beste manier is om dit zwaartepunt
van Europa te markeren. We begin
nen in een hoek en lopen door de
knisperende sneeuw, zo dicht als we
kunnen langs de bosrand. Karosas be
gint steeds harder te lopen, daarna te
rennen. Ilc volg zijn voorbeeld, deze
plek wekt het gewoon op. Af en toe
glijden we uit en strompelen we ver
der.
Ilc voel me net een verwonderd kind
dat op ontdekking uitgaat. Ilc bedenk
me dat ilc zou willen rennen over
sneeuwkristallen die 10.000 keer gro
ter zijn, wil zwemmen in een witte
ballenbak. Ilc bedenk me dat ilc nu
misschien echt gevangen zit onder
die melkglas stolp over ons heen. Gek
zeg: als ilc ren lijken mijn voeten niet
meer nat te zijn.
Op elke hoek blijven we hijgend staan
om te kijken op de GPS. Elke hoek
wijst precies naar een van de vier
windstreken. Toeval? Als ilc hijgend
aangekomen ben op de plek waar we
begonnen zijn, lcijlc ilc Gintaras aan. Ilc
zie de twinkeling in zijn ogen en weet
dat hij net zo blij is als ilc met deze
nieuwe plek voor het zwaartepunt van
Europa.
Samen op een brommertje op weg naar het zwaartepunt van Afrika
(nog circa dertien km te gaan).
De Reis
Tijdens eerdere reizen is reizigersbloed binnengedrongen in mijn lichaam. Het be
grip 'reizen' veranderde van een oppervlakkige term naar een nieuwe manier van
leven. In mijn gedachten ben ilc nooit meer opgehouden met op reis te zijn. Ilc heb
de rust en ruimte ervaren die reizen lean geven. Maar belangrijker is dat ilc reizen
heb ervaren als een onuitputtelijke inspiratiebron. Voor mij als grafisch ontwer
per en fotograaf vormen reizen en het creëren van beeld een goede combinatie.
Voor mij geeft het een meerwaarde om een doel te kunnen nastreven. Ilc verlang
naar overzicht. Ilc wil voor mezelf de wereld inzichtelijk maken. Het is een roman
tisch verlangen om 'alles' te zien en te beleven. Ilc ben op zoek gegaan naar een
idee dat ilc zou kunnen verwezenlijken in elk continent. Iets wat in elk continent
aanwezig is. Al gauw was het plan geboren om het exacte zwaartepunt oftewel
geografisch middelpunt van een continent te laten berekenen zodat ilc er naar toe
zou kunnen gaan.
Hierbij gaat het niet om de visuele waarde van die plek maar om de gevoelswaarde
die deze plek voor mij heeft. Het is het hart van een continent. Het is een plelc die
gemeen heeft in elk continent het exacte zwaartepunt te zijn. Deze verbinding
zorgt voor de mogelijkheid tot vergelijking.
De geograaf Jean George Affholder van het IGN in Parijs heeft voor dit project de
zwaartepunten van elk continent op een 'wetenschappelijke' manier berekend.
Het IGN heeft alle landsgrenzen in zijn computersysteem en claimt heel nauw
keurig te zijn. Eerder had Affholder de zwaartepunten voor de Europese Unie en
voor alle Europese staten berekend. Het gaat om het geografische middelpunt van
het platte vlak. Landmassa's worden niet meegenomen in de berekeningen even
als watervlakten en continentale wateren. Bij de berekeningen worden de conti
nenten als 'platte vlakken' beschouwd, het zwaartepunt is het punt waarop het
'vlakke continent' balanceert. De coördinaten van de zwaartepunten zijn in te
voeren in een GPS (Global Positioning System) Met een GPS zijn deze plekken via
satellieten vrijwel tot op de meter nauwkeurig te vinden, oolc is de gemaakte rou
te nauwkeurig te volgen en vast te leggen.
Volgens de van Dale is het zwaartepunt: "1. punt waaromheen de massa van een
lichaam gelijkelijk verdeeld is. 2. fig hoofdzaak, kern."
Bij deze reis gaat het niet alleen om de zwaartepunten. Niet alleen het eindpunt
maar oolc de reis zelf is het doel. Een reiziger moet meegroeien met de reis. De reis
zelf geeft de belangrijkheid van het gekozen einddoel aan. Ieder middelpunt
krijgt zo een eigen verhaal. De reis van en naar de zwaartepunten zal daarom zo
veel mogelijk over land en zee gaan. Het vliegtuig probeer ilc zoveel mogelijk te
vermijden.
GEO-INFO 2005-9
Bomen
409
