Voorbeeld voor EU?
n 1990 werd in de Verenigde Staten
een onderwijsmodel voor GIS gepu
bliceerd: "The NCGIA Core Curricu
lum". Dit was, zou je kunnen zeggen,
een nationaal onderwijsprogramma om
het gebruik van GIS te onderwijzen in de
VS. De laatste versie daarvan is geactuali
seerd in 2000 (NCGIA, 2000). Sinds het
eind van de j aren negentig werd behoef
te gevoeld aan een vernieuwing van die
aanpak. Men vond dat 'GIS' was verbreed
en verdiept. Het evolueerde in de jaren
negentig van een softwaregereedschap
tot een lcennisveld terwijl ook de ICT
zich sterk ontwikkelde. En de letters
'GIS' betekenden niet meer 'Geographic
Information System', zoals in 1990,
maar zouden moeten staan voor 'Geo
graphic Information Science'. In het
onderwijs zou die verandering moeten
worden weerspiegeld. Er werd een con
sortium van circa zeventig Amerikaanse
universiteiten gevormd, UCGIS ge
naamd, dat zich sinds 1998 daarmee
heeft bezig gehouden.
Nieuw concept
Een eerste resultaat van hun werk, uit
2003, is te vinden op de website van het
GIS Certification Institute (UCGIS 2003)
in het zogenaamd 'Strawman Report'. In
dat rapport worden twaalf Gl-lcennisge-
bieden onderscheiden met daarbinnen
honderden deelonderwerpen, elk gefor
muleerd als een leerdoel voor academi
sche en beroepsopleidingen. Door discus
sie daarover - in de Amerikaanse onder
wijswereld - moet het concept verder
worden ontwikkeld. UCGIS is van plan
om in de zomer van 2006 een 'GIScience
Body of Knowledge' (GI BoK) te publice
ren. Dit GI-kennislichaam zal specifice
ren wat GI-professionals volgens UCGIS
moeten weten en kunnen. Het beoogde
gebruik van dit GIScience-kennislichaam
is onder meer (UCGIS 2005):
als bron voor de planning van cursus
sen en onderwijsprogramma's;
als referentie bij de vergelijking van
opleidingen door toekomstige stu
denten;
als basis voor officiële erkenning van
opleidingen;
als hulpmiddel voor werkgevers om
personeel te werven.
Ir. F. Rip,
Wapeningen UR,
Centrum voor
Geo-informatie.
a n-
Probleem
Wat was de aanleiding voor de vernieuwing? In het Straw
man Report wordt gesteld dat de afgestudeerden van de be
staande universitaire GI-opleidingen in de VS vaak onder
vinden dat ze slecht voorbereid zijn op een GI-baan bij be
drijven of overheidsdiensten. Ze zouden te weinig van ICT
weten, weinig begrip hebben van het speciale karakter van
geodata, onvoldoende weten van de theorie en praktijk van
ruimtelijke analyse en van de huidige technische mogelijk
heden. Ze zouden onvoldoende weten van data-inwinning
en onvoldoende getraind zijn in het identificeren van de
ruimtelijke aspecten van problemen en evenmin in de for
mulering van mogelijke oplossingen van die problemen.
Als oorzaak daarvan ziet men de snelle ontwikkelingen op
ICT-gebied die door het Gl-onderwijs niet even snel en even
breed kunnen worden gevolgd.
Belang
De taxatie door UCGIS klinkt wel erg somber. Misschien
heeft dat te maken met de noodzaak om hard te roepen als
je gehoord wil worden. Maar helemaal onwaar zal het niet
zijn: het is voor onderwijs altijd moeilijk om de vele ont
wikkelingen in de praktijk te verwerken tot een samenhan
gende opleiding die past bij de organisatorische en financi
ële mogelijkheden van de onderwijsinstelling. Daarnaast is
natuurlijk van belang te definiëren wat als 'voldoende'
wordt beschouwd. Uiteraard willen werkgevers graag 'scha
pen met vijf poten' en willen de opleidingen graag toppers
afleveren. Dus de lat moet hoog liggen, over grote breedte.
Het GI BoK formuleert die norm.
Voorbeeldwerking
Te verwachten valt ook dat door de inhoudelijk brede opzet,
het grote aantal deelnemers én de Amerikaanse dominantie
op het gebied van GI-software, het resultaat uitstraling zal
hebben naar de rest van de wereld. Voor ons in Europa, dus
ook in Nederland, zou dit GI BoK een inspirerend voorbeeld
kunnen zijn. Immers, de bovengenoemde gebruilcsdoelen van
het Gl-lcennislichaam gelden ook in Nederland. En als gevolg
van de Bologna-afspralcen, over het streven naar Europese uit
wisseling van studenten tussen onderwijsinstellingen, zijn ze
ook op alle GI-opleidingen in Europa van toepassing. Het zou
dus de moeite waard zijn om te onderzoeken hoe de inhoud
van het GI BoK zich verhoudt tot de huidige GI-opleidingen.
Zou een EU GI BoK denkbaar zijn?
Verwijzingen
NCGIA 2000: The NCGIA Core Curriculum in GIScience.
www.ncgia.ucsb.edu/giscc/ (geraadpleegd op 17 augustus 2005).
UCGIS 2003: The Strawman Report.
www.gisci.org/Model%20Curricula/model_curricula.pdf (geraad
pleegd op 17 augustus 2005).
UCGIS 2005: Model Curricula Project GIScience Body of Knowledge.
www.ucgis.org/priorities/education/DB/Upload/UCGIS_MC_BoK_K
As_Units_13Aug05.pdf (geraadpleegd op 17 augustus 2005).
GEO-INFO 2005-10
Nieuwe basis voor Amerikaans GI onderwijs
