Op de conferentie Autocarto 2005 in Las Vegas eind mei 2005 was een van
de thema's 'Geonames'. Ofwel, wat is er nodig om het probleem van de
geografische oriëntatie en locatie in menselijke termen op te lossen:
qua spelling gestandaardiseerde plaatsnamen als een brug tussen plaatsen op
aarde en verbale informatie. In Europa werd tegelijkertijd op het 'Bundesamt
für Kartographie und Geodasie' de startvergadering gehouden voor het Euro-
GeoNames-project, de aanzet voor het creëren van een virtuele database van
geografische namen van Europa. De verschillende nationale bestanden van
geografische namen, elk eigendom van en bijgehouden door de nationale kar-
teringsorganisatie, zullen via dit project aan elkaar verbonden kunnen wor
den. Bedoeling is dat via EuroGeoNames de officiële namen die vallen binnen
elk willekeurig begrensd gebied in Europa toegankelijk zullen zijn.
Voor Nederland zal door EuroGeoNames voor samenwerking een beroep ge
daan worden op de Topografische Dienst Kadaster die, omdat dat nu eenmaal
nodig is voor haar topografische kaarten, de zorg voor de aardrijkskundige
namen in Nederland op zich heeft genomen. De mensen daarvan hebben de
laatste 150 jaar een bestand van namen bijgehouden en gedocumenteerd
en zij waren de enige die dat deden; zeker de laatste dertig jaar, toen de
Meetkundige en de Hydrografische Dienst, die aanvankelijk zorgden voor de
polder- en waternamen, daarmee stopten. Ook zonder daar een officiële op
dracht voor te hebben, heeft de Topografische Dienst daarmee in feite voor
een standaard in Nederland gezorgd. Die standaard in Nederland is nu enigs
zins in gevaar door een verkeerde uitleg van de gemeentewet. Onderdeel van
de gemeentewet is dat gemeenten, voor de inrichting van hun gebied, de be
voegdheid hebben namen te geven aan wegen. Die bevoegdheid wordt nu
doorgetrokken naar andere geografische objecten zoals waterlopen, kunst
werken en zelfs streeknamen. De namen die de Topografische Dienst Kadaster
jarenlang heeft gekoesterd, lopen het risico te worden aangetast (waardoor de
onzekerheid hoe ze te schrijven toeneemt) doordat een aantal gemeenten nu
vindt dat ze hun streekeigenheid moeten beklemtonen door de namen in de
plaatselijke streektaal vast te stellen. Pas nu dat gevaar dreigt, realiseren we
ons hoe belangrijk het onbezoldigde werk van de TDN is geweest om een de
facto standaard voor de schrijfwijze van de namen te creëren.
Voor Nederland staat in het komende wetsvoorstel voor het Kernbestand dat
er geografische namen moeten worden verzameld. Het risico van de nieuwe
interpretatie van de gemeentewet geeft echter aan hoe onzorgvuldig we in
Nederland met onze geografische namen omspringen en het werk van de TDK
zal daardoor alleen maar moeilijker worden. Iedereen die met geo-informatie
werkt, zou zich dat moeten aantrekken omdat die namen veelvuldig als link
worden gebruikt. Wat er ontbreekt in Nederland is een centrale instantie die
als opdracht de zorg voor onze geografische namen heeft. Wel is er bij de
Nederlandse Taalunie een Werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen
die gaat over de juiste spelling van onze exoniemen (Nederlandse versies van
buitenlandse namen). En bij de Koninklijke Nederlandse Academie van We
tenschappen is er een Adviescommissie voor het vaststellen van Nederlandse
Aardrijkskundige Namen die bij gemeentelijke herindelingen over de namen
van nieuwe gemeenten adviseert. Eigenlijk zou hun werk moeten worden ge
combineerd met het naamkundige werk van de Topografische Dienst om een
centraal punt te creëren waar de zorg voor de (spelling van de) Nederlandse
geografische namen centraal staat, verankerd in het wetsvoorstel voor het
Kernbestand. Nederland is nog het enige land in Europa zonder centrale in
stantie voor de standaardisering van nationale geografische namen. Geen
(Euro)GeoNames zonder nationale standaarden.
Fer jan Ormeling
AGENDA
GIN
14 november 2005
Themadag in samenwerking met NCG
'Geo-informatie en computationele geometrie',
Universiteit Utrecht. Zie bericht op p. 436 van
nummer 9.
16 november 2005
Wereld GISdag 200, activiteiten op meerdere
plaatsen in Nederland. B www.gisdag.nl
23 t/m 25 november 2005
GIN-congres, "Geef Geo-informatie de ruimte",
RAI, Amsterdam. Zie bericht op p. 464 van dit
nummer. B www.gincongres.nl
25 november 2005
'Militaire kartering in theorie...en praktijk!'
Studiedag van GIN-werlcgroep voor de
Geschiedenis van de kartografïe, Koninklijke
Militaire Academie, Breda en bezoek aan de
8th Map Fair, Grote kerk Breda. Zie bericht
op p. 486 in dit nummer.
BINNENLAND
29 september 2005 - 8januari 2006
Tentoonstelling De Magie van de Bosatlas,
Nationaal Onderwijsmuseum, Rotterdam.
B www.onderwijsmuseum.nl
21 oktober 2005
Donateursdag De Hollandse Cirkel, ITC,
Enschede. B www.hollandsecirlcel.nl
25 en 26 november 2005
8th European map fair, Grote Kerk, Breda.
B www.map-fair.com/Breda.html
8 t/m 11 mei 2006
ISPRS mid-term symposium: Remote sensing
From pixels to processes, ITC, Enschede.
B www.itc.nl/isprsc7/symposium2006
BUITENLAND
25-26januari 2006
1 st International Conference on Cartography
and GIS, Borovetc (Bulgarije).
B www.datamap-bg.com/conference
22 februari 2006
GIS-o-polis, Flanders Expo, Gent. B www.flagis.be
15 t/m 17 mei 2006
UDMS 2006 - 25th Urban Data Management
Symposium, Alborg, Denemarken.
B www.udms.net
WWW.GEO-INFO.NL
redactie@geo-info.nl
GEO-INFO 2005-10
Geonames
O
443
