Theo Overdu
in
Wie ben ilc? Waar sta ik? Waar kom ik
vandaan? En waar ga ik naar toe?
Fundamentele vragen in het leven van
ieder mens. Maar ook voor bedrijven en
organisaties. Zelfs voor overheidsorgani
saties die op geen enkele wijze bang hoe
ven te zijn voor de tucht van de markt.
Fundamentele vragen die niet alleen
maar gelden voor mensen en voor orga
nisaties. Vragen die we ons ook kunnen
stellen rondom technologie in het alge
meen en uiteraard ook rondom de ons
zo vertrouwde geo-informatietechnolo-
gie in het bijzonder.
Wat dan opvalt, is dat GIS eigenlijk nog
maar een hele jonge tak van sport is. In
ons land nog maar net twintig jaar oud.
In het licht van de eeuwigheid is dat echt
nog helemaal niks. En tegelijk: in die af
gelopen twintig jaar is er al wel heel veel
gebeurd, veranderd en bereikt op GIS-ge-
bied. De technologie heeft zich enorm
ontwikkeld. Al was het alleen maar om
in het spoor te kunnen blijven van de al
gehele ICT-ontwikkeling. En ook de toe
passingen verspreiden zich meer en
meer. Zowel in de overheidssector als in
de marktsector.
Bij het proces van ontwikkeling en im
plementatie van GIS bedienen we ons
graag en veelvuldig van (liefst tot de ver
beelding sprekende) concepten. Een be
kend concept uit de beginperiode van de
GIS-implementatie betreft het GIS-huis.
Een eenvoudig en sterk concept. Echter
tegelijk ook een sterk tijdgebonden con
cept en een concept met een vervelend
bijverschijnsel. Een huis heeft iets geslo
tens, je kunt je er in terugtrekken. Het
geeft dan weliswaar warmte en bescher
ming tegen de elementen en tegen de bo
ze buitenwereld maar je sluit je zo wel
heel gemakkelijk af en op. Lekker de gor
dijnen dicht, de kachel omhoog en gezel
ligheid kent geen tijd, los van wat er bui
ten allemaal gebeurt.
en in de 'main stream' van de kantoorau
tomatisering, de grote database-spelers,
de wereld van de documentaire informa
tiesystemen en van de 'workflow tools',
het domein van de 'content manage
ment systemen' (eerst sec voor het web
maar inmiddels 'enterprise-wide') en
tenslotte ook de wereld van de integrale
business support systems (met SAP als
grote naam en boegbeeld). Het GIS-huis
verschrompelde tot een (achterkamer
tje in het grote ICT-huis. Dat was even
slikken en ook wel erg wennen voor al
die GIS-goeroes van het eerste uur. Ook
GIS'sers moeten nu XML gaan roepen,
zich verdiepen in webservices, berichten
verkeer, data bij de bron, objectmodel
len, enz. De ICT-wereld is toch wel een
heel andere planeet dan dat veilige,
knusse, eigen GIS-huisje.
We blijven onderweg. En route. En we
reizen vrolijk verder. 'That's life'. Je be
stemming bereik je immers nooit? Of
wel soms? En om daarmee overweg te
kunnen, roepen we tegenwoordig steeds
vaker dat het doel niet langer is: het aan
komen op de plaats van bestemming,
maar dat het onderweg zijn op zichzelf
het doel is geworden. Ook dat is weer
even slikken en wennen. Zijn er über
haupt nog zekerheden, ook voor GIS'sers
van de 21ste eeuw?
Het GIS-huis laten we dus achter ons. Ver
volgens kwam de fase waarin GIS onder
deel werd van een totale ICT-strategie. In
bedding van GIS in de ICT-standaarden
De volgende etappe. Ook het hele ICT-ge-
beuren lijkt wat over de top te zijn. Na de
hype van de internetaandelen zitten in
middels steeds meer ICT-figuren pijnlijk
op de blaren of staan langs de kant. Weg
strakke pakken, weg flitsende salarissen,
weg verre vliegvakanties, weg dikke lea
se-bakken en alsmaar stijgende ICT-bud-
getten. ICT zal moeten (leren) presteren.
En het kaf wordt genadeloos gescheiden
van het koren. ICT zal echt meerwaarde
moeten opleveren voor de 'business' en
anders is het inpakken en wegwezen. Met
'outsourcing' als hooguit tijdelijk doekje
voor het bloeden. Ook het ICT-huis ver
schrompelt en mag blij zijn dat het nog
een kamertje is blijft in het huis van de
'business', met steeds meer CIO's (Chief
Information Officer) als huisbewaarders.
Per saldo vind ik dit alles -wellicht ver
baast u dat- een fantastische ontwikke
ling. Eindelijk komen we in rolverhou
dingen die kloppen. Niet langer is het de
techniek die pusht en die zich op een
voetstuk kan plaatsen. Mede door zich te
hullen in onbegrijpelijk jargon waarmee
alle beslissers/managers/bestuurders ja
renlang zand in de ogen is gestrooid. Je
gaf ze dan als management-team maar
weer wat extra geld en dan waren ze
weer even weg en stil. Zo werkt het nu
gelukkig niet meer. Managers, bestuur
ders, beslissers en (integrale) productver
antwoordelijkheden beginnen steeds va
ker echt te sturen. En niet meer alleen op
resultaat en/of op financiën en personeel
maar ook op (andere) middelen zoals ICT
met daaronder ook de geo-informatie-
technologie. En ook in organisatorische
zin zie je deze ontwikkeling: steeds vaker
worden de 'traditionele' geo-afdelingen
al dan niet vrijwillig overgeplaatst naar
centrale servicediensten, facilitaire afde
lingen, enz. Opnieuw: even slikken,
maar 'in the long run' mijn inziens een
absolute winstpakker en uiteindelijk de
enig juiste plek.
Tenslotte: als goed gereformeerde jon
gen, afkomstig uit een degelijk pro
testants nest, blijven -ook tijdens mijn
eigen persoonlijke route door het leven-
telcsten uit de rijke christelijke traditie
mij -gelukkig- nog regelmatig door het
hoofd schieten. Eeuwenoude wijsheden
waar je ook in onze dynamische 21ste
eeuw nog wat aan hebt en veel meer mee
kunt dan menigeen denkt. Ilc sluit daar
graag mee af als troostrijk perspectief
voor alle collega GIS'sers: ons is geen kal
me reis beloofd maar wel een behouden
aankomst. Welzalig de mens die daar op
vertrouwt!
Theo Overduin,
Innovatiemanager provincie Utrecht en tevens
DURP-coördinator van en voor de provincies.
511
GEO-INFO 2005-11
Geo-lnfo in de Praktijk
En route
