Reactie
n het juni-nummer van Geo-info 2006 heeft de Vereni
ging van Nederlandse Bedrijven in de Geodesie en Geo-
informatie (VNBG) in een artikel aandacht gevraagd bij
haar opdrachtgevers voor (een verbetering van) het professi
oneel opdrachtgeverschap om zodoende de kwaliteit van
geo-dienstverlening een betere inhoud te kunnen geven1'.
Aan het slot van het artikel werd om reacties gevraagd.
Het steeds verder terugtreden van de overheid bij uitvoe
rende taken als het inwinnen en verwerken van geo-data is
een belangrijke aanleiding hiervoor. Rijkswaterstaat is zo'n
overheidsonderdeel en lering trekkende uit recente erva
ringen met het overdragen van delen van die taken aan de
markt, heeft zij haar benadering van de geo-markt bijge
steld. Met dit artikel willen we deze ontwikkeling toelich
ten.
Huidige ervaringen met de markt
De Adviesdienst Geo-informatie en ICT (RWS AGI) is binnen
Rijkswaterstaat de coördinerende instantie voor geo-infor
matie. Zij besteedt al enige jaren een deel van haar werk
pakket uit aan de markt maar na de recente inkrimping,
waarbij in twee jaar tijd circa honderd man vast personeel
en bijna een even groot aantal inhuurkrachten zijn verdwe
nen, wordt nu het overgrote gedeelte van de uitvoerende
werkzaamheden overgelaten aan de markt. Het gaat daarbij
met name om landmeetkundige en fotogrammetrische
werkzaamheden maar ook om bijvoorbeeld laseraltimetrie
en ecotopenlcarteringen. Dit heeft geleid tot een sterke
groei van het aantal overeenkomsten met enkele tientallen
verschillende partijen. Het volume van de aanbestedingen
loopt daarbij uiteen van raamovereenkomsten voor vele
tonnen tot kleine opdrachten van nog geen duizend euro.
Terugkijkend is RWS AGI niet volledig tevreden met de hui
dige set van afspraken. De eigen organisatie werd gecon
fronteerd met een toegenomen administratieve belasting
rond al die overeenkomsten en de markt leverde te vaak
verlaat en kwalitatief onvoldoende werk op. Tijdens een
intern onderzoek naar het presteren van de markt in de eer
ste drie kwartalen van 2005 kwam aan het licht dat in bijna
40% van de overeenkomsten sprake was van afwijkingen
ten opzichte van het contract. In 15% van de overeenkom
sten werd de boeteclausule in werking gesteld wegens ern
stige onvolkomenheden in kwaliteit of leveringstijdstip. Te
vaak werd nog een inhoudelijke bijdrage van de opdracht
gever gevraagd, in de vorm van herhaalde controles of zelfs
reparatiewerlc. Dit alles heeft in enkele gevallen geleid tot
grote vertragingen.
De markt aan het woord
Bij de herziening van onze marktbenadering hebben we
ons ook afgevraagd wat de markt vindt van Rijkswaterstaat
als opdrachtgever. In het eerder genoemde artikel wordt de
dr. ir. Raymond
Feron, directeur
Geo-informatie
van Rijkswater
staat Advies
dienst Geo-lnfor-
matie en ICT
1) Joost Barendrecht,
Kwaliteit van
geodetische dien
sten vraagt om
professioneel op
drachtgeverschap,
in: Geo-info 2005-6,
p.308-310
opdrachtgevers bij de overheid onder
andere verweten te veel gefocust te
zijn op de kosten, zonder daarbij reke
ning te houden met hun interne
kosten, en te weinig aandacht te heb
ben voor kwaliteit. Maar ook dat ze te
gedetailleerde bestekken uitbrengen
die teveel gericht zijn op de inhoud
(het hoe) en te weinig op het resultaat
(het wat). Uit de evaluatie van onze
raamovereenkomst landmeetkundige
diensten (2002-2004) zijn vergelijkbare
punten naar voren gekomen. Hoewel
Rijkswaterstaat in zijn algemeenheid
werd aangemerkt als een goede en
vooruitstrevende opdrachtgever, wer
den verscheidene gewenste verbeter-
punten aangedragen:
meer uniformiteit en helderheid
vooraf over gunningcriteria;
meer
openheid
over
zodat
toewij zingen/afwij zingen
markt hieruit lering kan trekken;
meer aandacht voor kwaliteit;
meer duidelijkheid over de vraag;
meer uniformiteit en standaardisa
tie;
meer mogelijkheid voor het benut
ten van creativiteit en kennis in de
markt;
geen preselectie volgens praktijk
proeven;
ruimte laten voor specialisatie;
langdurige inhuur beperken zodat
uitdagend rechtstreeks werk op de
markt komt;
wederkerigheid van werk bevorde
ren, verworven kennis gaat anders
snel verloren.
Wat gaat er veranderen
Rijkswaterstaat gaat door met het uit
gebreid inschakelen van de geo-markt
voor zijn uitvoerende taken. De groei
in volume van de afgelopen jaren zal
daarbij wel afzwakken. Lering trek
kend uit de opgedane ervaringen en
de aangedragen verbeterpunten zijn
we druk bezig onze strategie van
marktbenadering aan te passen.
Hoofdpunten van de nieuwe strategie
zijn de volgende:
GEO-INFO 2006-1
Rijkswaterstaat geeft ook voor Geo-informatie
invulling aan het professioneel opdrachtgeverschap
