vraag oproepen, is namelijk vergelijkbaar met de verwar
ring die bij menig collega wordt opgeroepen bij de vraag:
"Welke informatie moet door een gemeentebreed Vast
goedinformatiesysteem worden geleverd?" Wie de moge
lijkheden niet kent, kan moeilijk de behoefte formule
ren...
Om die impasse te doorbreken is in een vroeg stadium van
het project Vastgoedinformatievoorziening besloten om de
mogelijkheden van vastgoedinformatievoorziening en GIS
inzichtelijk te maken door middel van een gemeentebrede
vastgoedviewer. Immers: zien is geloven, en wanneer men
eenmaal inzicht heeft in de diverse mogelijkheden dan ko
men de goede ideeën vanzelf naar boven. Want als dat kan
dan is het waarschijnlijk ook wel mogelijk om...
Sinds een paar jaar hoefje niet ver meer te zoeken wan
neer je een viewer wilt die vastgoedinformatie organisa
tiebreed kan ontsluiten. Elke zichzelf respecterende pro
ducent van GIS-software heeft inmiddels een dergelijk
programma op de markt gebracht en elk GIS consultan-
cybedrijf heeft op basis daarvan weer een product ont
wikkeld dat nóg beter tegemoet komt aan de wensen van
de klant. In Zeist heeft de projectgroep er echter voor ge
kozen om niet (meteen) een van die producten aan te
schaffen maar om de mogelijkheden van een open source
oplossing te verkennen. Daarvoor is een aantal redenen
te noemen:
De eerste reden komt voort uit het beoogde doel van de
vastgoedviewer. En dat doel is dus niet het leveren van
vastgoedinformatie ten behoeve van bestaande en nieuwe
werkprocessen maar wél als hulpmiddel bij het formule
ren van wensen ten aanzien van gemeentebrede vastgoed
informatievoorziening. Tevens wordt de viewer ingezet als
middel om het draagvlak voor het project Vastgoedinfor
matievoorziening te vergroten. Vanuit een dergelijke doel
stelling is het wenselijk om een viewer te hebben die open
en flexibel is zodat snel op veranderende behoeften kan
worden ingespeeld. Een viewer waaraan kan worden ge
sleuteld om 'snel even iets te laten zien'. In de opvatting
van de projectgroep sluit open source software, beter dan
commerciële software, aan bij deze doelstelling.
De tweede reden vloeit voort uit de eerste. De gemeente
Zeist wil namelijk de regie blijven houden over de ontwik
keling van de vastgoedinformatievoorziening. Een viewer
of applicatie dient daarbij functioneel en ondersteunend
te zijn aan onze wensen in plaats van de omgekeerde situ
atie waarin onze wensen zich voortdurend aan dienen te
passen aan de (on-)mogelijkheden van de applicatie. De er
varing leert dat dit laatste nogal eens het geval is bij com
merciële software.
Ten derde hangt de keuze voor OSS samen met het feit dat
de vastgoedviewer in een vroeg stadium van het project is
ingezet. Een stadium waarin het programma van eisen ten
aanzien van een viewer zich nog moest uitkristalliseren
en er dus nauwelijks sprake kon zijn van een gefundeerde
pakketselectie. In die situatie hebben de snelheid waar
mee een open source oplossing kon worden gerealiseerd
en de (korte termijn) financiële voordelen van OSS een be
langrijke rol gespeeld bij de keuze voor OSS.
Ten vierde heeft de belangstelling voor
OSS, die er sowieso bij de gemeente
lijke overheid aan het ontstaan is, ge
holpen bij de keuze om de vastgoed
viewer op open source software te la
ten draaien. Aangezien de viewer geen
onderdeel uit maakt van een bedrijfs-
kritisch werkproces biedt hij een
mooie gelegenheid om eens te ruiken
aan deze 'alternatieve' oplossingen.
Tot slot heeft een minder professione
le overweging een rol gespeeld bij de
keuze voor OSS en dat is de voorliefde
die er bij de projectgroep bestaat voor
open source software. In dit verband
sluit de inzet van OSS bovendien aan
bij het enigszins rebelse karakter van
het project Vastgoedinformatievoor
ziening...
Op dit moment is de Vastgoedviewer
ruim een jaar in de lucht. Het zal de
lezers van dit blad deugd doen dat hij
gedoopt is tot de Geolnfo-viewer. Na
dit eerste jaar kan worden geconclu
deerd dat 'Geolnfo' een doorslaand
succes is. Dagelijks wordt de viewer
tientallen malen geraadpleegd en is
het in sommige werkprocessen een
geduchte concurrent geworden van
de 'officiële' commerciële - applicatie.
Veel belangrijker is echter dat een
groot aantal collega's inzicht heeft
gekregen in de mogelijkheden van
Vastgoedinformatievoorziening en op
basis van dat inzicht beter in staat is
om hun behoeften op dit gebied te
formuleren.
Of daarmee ook een succesvolle inzet
van open source software is aange
toond, valt echter te betwijfelen. OSS
vraagt immers nogal wat specialisti
sche kennis die vooralsnog buiten het
domein ligt van de beheerders die bij
de gemeente Zeist werkzaam zijn. Dit
ondermijnt een van de voordelen van
OSS, namelijk dat er aan 'gesleuteld'
kan worden. Je moet dan namelijk wel
de 'monteurs' in huis hebben die kun
nen sleutelen. En bij dat sleutelen die
nen zij zich gesteund te weten door
ICT-beleidslcaders die op z'n minst
ruimte laten voor OSS oplossingen.
Dat zijn enkele lessen die we in Zeist
hebben geleerd voor de verdere ont
wikkeling van ons Vastgoedinforma
tiesysteem. Op basis van open source
software, want dat is een blijvertje...
Bart Huijbers, gemeente Zeist
GEO-INFO 2006-3
