Menno-Jan Kraak
Op 21 januari 2006 was in NRC Han
delsblad te lezen dat het Maritiem Mu
seum in het bezit gekomen was van
een serie oude kaarten van Blaeu. Di-
De kaarten van Blaeu zijn waarschijn- toeval. Maar volgens mij is dat een
lijk jaren terug ooit in een verkeerde, soort van korte termijn toeval en niet
weinig geraadpleegde la terug gelegd
en daarom van het toneel verdwenen,
recteur Loomeijer zei hierover onder Toeval dus, en zoiets zal in de toe-
andere: 'Wat het extra mooi maakt, is komst nog wel vaker voorkomen,
dat deze kaarten jarenlang onderin
een la hebben gelegen. Ze doken on- Of niet want toen ik dit las, moest ik kaarten uit de rubriek 'Ortelius' te be-
langs per toeval op in een bibliotheek aan Google denken. Via het Google studeren? Liefhebbers zullen avond
vergelijkbaar met het lange termijn
toeval van het toevallig openen van
een ladekast. Immers, is het grasdui
nen in de rubriek 'Onbekend' niet veel
uitdagender dan bijvoorbeeld alle
in Oxford'. Het is op zich een mooie
ontdekking en goed dat dit stukje cul
tureel erfgoed weer in Nederland internet toegankelijk te maken.
Printproject is het bedrijf van plan alle
boeken ter wereld te scannen en via
aan avond doorbrengen met het door
bladeren van pagina's met onbekende
kaarten op zoek naar die ene vondst,
terugkomt. Maar de vraag die ik bij dit Google Boolcsearch is hiervan het re- Natuurlijk blijven er vragen over. Hoe
soort berichten heb, is toch altijd weer:
hoe kan dat nu dat er nog steeds dit
soort vondsten gedaan worden? Drie
sultaat. Een aantal gerenommeerde
(Amerikaanse) universiteitsbibliothe
ken heeft de totale collectie hiertoe
lang moeten we wachten totdat de ex
pert de kaarten identificeert? Mis
schien kan hier het Wikipedia-systeem
aan het werk. Een welwillende ama-
dagen eerder meldde dezelfde krant beschikbaar gesteld. Dit zou ook iets
nog: 'in een bibliotheek in het Poolse voor de kaartenverzamelingen kun- teur denkt een Blaeu gevonden te heb-
Kralców zijn negen verloren gewaande nen zijn. Google is al geïnteresseerd in ben, voegt een link toe en stuurt een e-
handexemplaren van het Duitse Woor
denboek van de gebroeders Jacob
(1785-1863) en Wilhelm (1786-1859)
Grimm ontdekt'.
kaarten, denk maar aan Google Maps mail naar de gebruikersgemeenschap
en Google Earth. Geef je doos met kaar- van historisch lcartografen waardoor
ten mee aan Google, die scannen de in- ook de nieuwsgierigheid van de profes-
houd en vervolgens zijn de kaarten on- sional gewekt wordt. Deze kan de ont-
line toegankelijk. Natuurlijk weet ik dekking vervolgens valideren of aflceu-
Dergelijke ontdekkingen zijn natuur- wel dat het zo simpel niet gaat. Men ren. Natuurlijk begrijp ik ook wel dat
lijk spectaculair voor (kaart(historici wil bij de doos met kaarten natuurlijk de professional meer te doen heeft dan
maar het geeft te denken. Hoe goed ook de cataloguskaarten hebben om nieuwsgroepen bijhouden en te reage-
zijn onze archieven eigenlijk georgani- de kaarten uiteindelijk weer opzoek- ren op iedere ontdekking, maar toch.
seerd en gecatalogiseerd? Ilc hoop dat baar te maken volgens gangbare ont- En wie weet biedt Google ons straks
dit meevalt. Momenteel zijn de meeste sluitingsmethoden. Misschien wil men ook nog de mogelijkheid te zoeken op
catalogi wel digitaal en is men druk
doende allerlei collecties van ons cul
tureel erfgoed te digitaliseren en via
zelfs geo-referenties aan de gescande de geografische namen die in de lcaar-
kaarten toevoegen zodat je ook geogra
fische lolcaties kan zoeken en de lcaar-
het web toegankelijk te maken. Maar ten met de satellietbeelden van Google
hoe kan dit dan toch gebeuren? Ik ben Earth kunt integreren. Dit laatste kan
nu overigens ook al met zelfgescande
kaarten.
ten voorkomen? Een waterdichte op
lossing? Vast niet. Kan het? Vast wel.
natuurlijk geen expert maar uit mijn
studententijd herinner ilc me nog dat
er een omvangrijke privé lcaartencol-
lectie uit een nalatenschap aan de Maar zelfs als de kaarten nog niet geca-
lcaartenverzameling van de univer- talogiseerd zijn, zou ilc de dozen mee-
Menno-Jan KraakITC - International
Institute of Geo-Information Science and
Earth ObservationDepartment of
Geo-Information Processing
Reacties naar: kraak@itc.nl
siteit werd geschonken. Dozen vol met
allerlei interessant kaartmateriaal
hebben jaren op kasten gestaan omdat
er geen tijd was om ze op een goede
manier in de bestaande collectie te in
tegreren. Dit is slechts een klein voor
beeld. Nationale verzamelingen ma-
geven. Laat ze alles maar scannen en
op het web zetten. En de toegankelijk
heid? Zet maar onder het label onbe
kend. Iedereen kan nu gaan schatgra
ven en de kaarten van Blaeu zouden
niet meer toevallig opduiken. Dat
moet ilc iets anders formuleren want
117
ken dit regelmatig in het groot mee. natuurlijk is hier ook nog sprake van
GEO-INFO 2006-3
Geo-lnfo in Onderzoek en Onderwijs
Google Blaeu?
