ftiBcto
Tl J Delft
Rinske Gosliga
Deformatie-analyse van een
geboorde tunnel met behulp
van terrestrische laserscanning
Afstudeerdatum: 24 februari 2006
In opdracht van Gemeentewerken Rot
terdam, afdeling Landmeten en Vast
goedinformatie, is een afstudeeronder
zoek uitgevoerd naar de mogelijldieden
van deformatie-analyse van een geboor
de tunnel met behulp van terrestrische
laserscanning. Allereerst is in het onder
zoek geïnventariseerd welk type scan
ner het best ingezet kan worden voor de
meting van een geboorde tunnel. Daar
na is een raeetopzet gemaakt voor een
testmeting die is uitgevoerd in de twee-
Overname Geo Meetdienst
Facto, met vestigingen in Deventer
en Sliedrecht, heeft per 1 januari
2006 Geo Meetdienst bv te Bunscho
ten overgenomen van Klamer Beheer
bv. Beide bedrijven zullen onder
eigen naam, maar onder een geza
menlijke directie, hun diensten aan-
Opleiding Geometrische Kwaliteit
Op 3 april 2006 begint de vierdaagse
cursus Geometrische Kwaliteit in
de Landmeetkunde (HTW). Deze cur
sus legt het accent op het zich eigen
maken van praktische vaardigheden
bij het toepassen van de HTW. De deel
de Heinenoordtunnel en is een metho
de opgesteld voor de uitvoering van een
deformatie-analyse met scandata. Deze
methode is vervolgens toegepast op de
ingewonnen scandata. Uit de inventari
satie van de laserscanners is gebleken
dat de inzet van een faseverschilscanner
het meest efficiënt is voor metingen in
een geboorde tunnel. Dit type scanner
meet zeer snel, behaalt hierdoor een
hoge puntdichtheid en kan gezien de
nauwkeurigheid tot een afstand van 10
20 meter scannen. De data inwinning in
de tweede Heinenoordtunnel heeft aan
getoond dat in twintig minuten circa
veertig meter van de tunnel gescand
kan worden.
De in het onderzoek opgestelde metho
de voor deformatie-analyse schat een ci
lindermodel door de scandata. Hiervoor
worden in een iteratieve vereffening de
cilinderparameters geschat van een ci
linder die het beste past bij de scandata.
De afwijkingen van de scandata ten op
zichte van dit cilindermodel zijn een in-
nemer wordt vertrouwd gemaakt met
de aanwijzingen en vuistregels die in
de HTW zijn opgenomen en krijgt een
zodanig inzicht dat hij (zij) technische
werkzaamheden op basis van de HTW
kan uitvoeren. De cursus richt zich op
dicatie voor de vervorming van de tun
nel. Tevens is scandata vergeleken die is
ingewonnen op twee verschillende
tijdstippen om zodoende veranderingen
in de tijd te kunnen aantonen. Hiertoe is
de scandata vereffend in een grid en is
met behulp van een stabiliteitstest ge
toetst of twee overeenkomstige gridpun-
ten stabiel zijn gebleven in de tijd. Toe
passing van deze deformatieanalyse op
de scandata toont aan dat deformaties
groter dan vijftien millimeter in de sta
biliteitstest gedetecteerd worden.
De uitkomsten van het onderzoek
tonen aan dat er zeer goede mogelijkhe
den zijn voor de toepassing van een geo
detische deformatie-analyse op terrestri
sche laserscandata. De methode en het
rekenprogramma die zijn ontwikkeld,
zijn in staat deformaties te detecteren in
laserscandata. De methode en de soft
ware moeten echter nog verder ontwik
keld worden voordat deze op grote
schaal in de praktijk toegepast kunnen
worden.
mbo'ers die technisch-landmcetkundi-
ge werkzaamheden uitvoeren.
Informatie: Centrum voor Techniek
Hogeschool Utrecht, tel. (030) 238 88
88, www.centrumvoortechniek.nl
bieden en de huidige vesti
gingsplaatsen worden ge
handhaafd. Door samen
werking, onder andere op
het gebied van facilitaire
diensten en innovatie, zal de bedrijfs- Informatie: F. Janssen, directeur Facto
voering van beide organisaties verder (0570) 50 32 50.
worden geprofessionali
seerd. In totaal zijn 130
medewerkers werkzaam bij
de beide zusterbedrijven.
BEDRIJVEN EN DIENSTEN
do extra drmoHSïe
GEO-INFO 2006-3
