an 22 tot en met 24 februari 2006 vond in Hannover
de 'ISPRS workshop on Multiple Representation and
Interoperability of Spatial Data' plaats. Deze work
shop was een initiatief van twee ISPRS-werlcgroepen: II/3
(Multiple representations of image and vector data) en II/6
(System integration and interoperability). Hij had deson
danks een wat onduidelijke focus hoewel generalisatie een
terugkerend thema was. De workshop zelf was wel weer
keurig, op z'n Duits, georganiseerd met een mooi congres
hotel en met voldoende sociale momenten voor informatie
overdracht. Vanuit Nederland waren er deelnemers van de
TU Delft, het ITC en de Topografische Dienst Kadaster.
In zijn keynote hield professor W. Förstner, president van
de ISPRS WG III, een mooi verhaal over 'natural and artifi
cial scale of geoinformation' met een paar mooie voorbeel
den over 'multiple scales at the same position'. Denk hierbij
aan stadsgezichten met een mooi verlopen schaal van dicht
bij (LoD4) tot ver weg (LoDO), dit alles volgens de indeling
van Thomas Kolbes City Models. Het principe van LoD werd
door Förstner doeltreffend geïllustreerd met een animatie
van het werk van Escher. Daarnaast had Förster een mooi
voorbeeld over generalisatie (abstractie) in taalgebruik, on
der andere bij noodgevallen. Zo is er een duidelijk verschil
tussen een melding als 'Er is brand op de Jaffalaan 9, op de
tweede verdieping, in kamer 2.24.0' en 'Ik zie een rook
pluim ergens vanuit de TU-Wijlc'. Prettig was dat ook Först
ner het belang ziet van non-photorealistic 3D-City Models
en daarmee een duidelijke rol ziet voor de lcartografische
aspecten binnen computer graphics.
a
■s
Edward Verbree,
TU Delften
Jan tien Stoter,
ITC.
De paper van Nicolas Regnauld (Ord
nance Survey, VK) in de eerste sessie
met als onderwerp 'Generalisation
Web Services' ging over het verbeteren
van de efficiency voor de ontwikkeling
van automatische generalisatie-oplos
singen. Zijn boodschap was helder. In
onderzoek wordt slechts gestreefd
naar het bewijzen van concepten. Hier
door levert onderzoek naar generalisa
tie geen herbruikbare prototypes op.
Slechts enkele en meestal simpele re
sultaten worden aangepast en overge
nomen door de industrie. Het gebruik
van open 'Generalisation Web Ser
vices' kan hierin verandering brengen.
Regnauld had als test één van zijn al
goritmen beschikbaar gesteld in het
WebGen platform van Moritz Neun
(Universiteit Zürich) dat in de tweede
presentatie aan bod kwam. Neun heeft
deze webservice gebaseerd op gestan
daardiseerde webtechnologie name
lijk de 'Simple Object Access Protocol'
(SOAP). Theodor Foerster (ITC) werkt
momenteel aan het OGC-compliant
maken van deze service door imple
mentatie met een OGC Web Processing
Service.
De tweede sessie ging over 'Ontology
en Semantic Integration'. Nadat pro
fessor Bahr had geconcludeerd dat
ontologie niets anders is dan 'Know
ledge Representation' wist iedereen
weer dat ontologie een begrip is dat
nog steeds voor veel verwarring zorgt.
Het schijnt dat het lezen van Nietz-
sches 'Beyond good and evil' helpt
bij de begripsvorming. De Griekse E.
Tomai presenteerde haar werk waarin
zij twee verschillende ontologieën had
verbonden, niet door de klassen te ver
binden maar door zich te richten op de
instances van de ontologieën. Jantien
Stoter (medeauteur van dit verslag)
sprak over semantische data-integratie
in de multiple representatie-omgeving
van het TD Kadaster, en over machine
ontologies, semantic web en OWL die
het promotie-onderwerp zijn van Rob
Lemmens (ITC). De sessie werd afgeslo-
GEO-INFO 2006-4
c
X
Q
G
D
qJ
cu
Si
dJ
03
dj
-4->
T—i
cn
Si
03
CS
ISPRS workshop Hannover 22-24 februari 2006
Multiple Representation
and Interoperability of Spatial Data
