J
II
f
1
7
Fig 6. Verschil tussen de twee kalibraties in de fasecentrumvariatie
voor de ionosfeervrije lineaire combinatie (LO).
op de meetfout, wat extra systematische en tijdafhan-
kelijlce effecten oplevert. Deze drie onderdelen van het
near-fïeld-effect samen verklaren de hoogtefout van 31 mm
die door antennekalibratie met het bovenste deel van de
antennemast verdween.
De invloed van de antennebevestiging op een cholce-ring-an-
tenne zou waarschijnlijk kleiner geweest zijn. Desalniette
min waren wij verbaasd over de invloed die de antenne
bevestiging kan hebben op het gemiddelde en variaties van
het fasecentrum en nog meer over de gevolgen voor de met
een rover gemeten hoogte.
Conclusies
De invloed van de antennemast en -bevestiging op het fase
centrum van een niet-cholce-ring-antenne kan bijna een
centimeter zijn voor zowel het gemiddelde als voor de ele
vatie- en azimutafhankelijke variatie. Dit wordt het near-
field-effect genoemd.
De gevolgen voor de hoogtebepaling van de rover zijn niet
van dezelfde orde als de invloed op het antenne-
fasecentrum. Deze kunnen meer dan drie keer zo groot zijn,
als gevolg van de verschillende invloed op de LI- en L2-fre-
quentie en doordat niet-gemodelleerde
fasecentrumvariatie de troposferische
modellen verstoort. De uiteindelijke
gevolgen van de antennemast en -be
vestiging kunnen meer dan 3 cm zijn
voor de met een rover gemeten hoogte.
Kalibratie van de antenne inclusief (het
bovenste deel van) de mast kan dit cor
rigeren.
Het near-fïeld-effect op antennes zou
van belang kunnen zijn voor alle GPS-
gebruilcers met permanente referen
tiestations. Het Kadaster heeft beslo
ten alle nieuwe antennes die het
plaatst op permanente stations indivi
dueel en inclusief de bevestiging te la
ten kalibreren.
Literatuur
Lesparre, J., The impact of the antenna
mounting on the phase centre
variation. EUREF-symposium, 14-17
juni 2006, Riga, Letland.
NETPOS, Netherlands Positioning
Service. Internetpagina, Kadaster,
Apeldoorn, 2006. www.netpos.nl,
bezocht: 14 april 2006.
Schmitz, M., G. Wübbena en G.
Boettcher, Near field effects of a car
roof on TPSHIPER_PLUS phase varia
tions. Geo++ white paper, Geo++,
Garbsen, Duitsland, 2004.
www.geopp.de/download/wp_
nearfleld_mpc_f.pdf, bezocht:
14 april 2006.
Wübbena, G., M. Schmitz, F. Menge,
V. Böder en G. Seeber, Automated ab
solute field calibration of GPS antennas
in real-time. ION GPS 2000,19-22 sep
tember 2000 in Salt Lake City, VS.
ZO KAN HET NIET!
De onder meer door geodeten ver
eerde Leidse professor Snellius
(1580-1626) komt regelmatig in
dit blad aan de orde. Nieuw is de
weergave van een al jaren naar
hem genoemd straatje in Leiden
op de grote stadsplattegrond voor
het NS-station, zeg maar een nieu
we kaart op straat. Staat in het re
gister daarop correct Snellius-
i srn
plaats, in de lcaartbeschrifting is
dat Snelluisplaats. Onder het mot
to 'Zo kan het niet' moet vanuit de
lcartografische theorie harmonisa
tie tussen het register en de be-
schrifting worden aanbevolen!
Adri den Boer
GEO-INFO 2006-6
1
m.
3
