European Spatial Data Infrastructure
Geografische Informatie (Gl) heeft een steeds belangrijker
maatschappelijke rol te vervullen en speelt steeds meer in op
de nieuwe politieke en technologische mogelijkheden. Gl heeft
een belangrijke economische waarde als een essentieel element
van de informatiegaring en -verstrekking van de openbare sector,
heeft een sociale en politieke waarde als integrator en verleent
tastbare voordelen aan burgers, zakenwereld en de overheid.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de verschillende
grensoverschrijdende initiatieven die binnen de Europese
Unie lopen met betrekking tot de ontwikkeling van een ESDI
(European Spatial Data Infrastructure).
Terwijl Geografische Informatie Systemen (GIS) groten
deels project- en gebruikergedreven waren, wordt GIS
thans steeds meer integrerend: zowel tussen systemen als
integrerend in een maatschappij-perspectief. Een SDI (Spati
al Data Infrastrcuture of ruimtelijke gegevensinfrastruc-
tuur) is een breder concept: het is een geheel van een poli
tieke wil, technische standaarden, technologieën, gege
vens, institutioneel overleg en afspraken, alsook mensen,
dat het gebruik van geografische gegevens mogelijk maakt
en hieruit ruimtelijke informatie weet te halen ter onder
steuning van de besluitvorming, en dit op uiteenlopende
schalen, binnen meerdere toepassingsvelden en op verschil
lende beleidsniveaus.
Wereldwijd ontwikkelen verschillende nationale overhe
den en organisaties SDI. Steeds meer wordt er naar ge
streefd de SDI transnationaal en multinationaal te ontwik
kelen in regionale contexten. In Europa is men er steeds
meer van overtuigd dat voor een degelijke besluitvorming
en beleid, economische en sociale ontwikkeling, publieke
participatie in e-government, bescherming van de burger
en duurzaam milieu het effectieve gebruik van GI maxi
maal moet worden gestimuleerd (GINIE, 2004).
In 2004 breidde de Europese Unie (EU) uit van 15 tot 25 lid
staten. Deze uitbreiding in aantal lidstaten, bevolking en
oppervlakte noodt tot bredere inzichten in economische,
sociale, politieke en milieuonderwerpen. Er is dan ook
binnen de EU een duidelijke wil om nog meer op een Euro
pese SDI (ESDI) in te spelen. Het uitwerken van een ESDI
vergt een regelgeving op het beleidsniveau, het wettelijke
en het organisatieniveau, samen met technische maatrege
len zoals het vastleggen van standaarden en het bepalen en
onderhouden van de geografische informatielagen voor
GEO-INFO 2006-10
A. Ccigdas Aydinoglu, MSc,
onderzoeksassistent aan Ka raden iz
Technical University (KTU), Turkey
prof.dr. Ph. deMaeyer, vakgroep
Geografie-Universiteit Gent (B).
een breed gamma van thema's. ESDI
moet de gebruikers een brede waaier
aan geïntegreerde ruimtelijke infor
matie verstrekken uit een brede waai
er van bronnen, van lokaal tot globaal
niveau, en dit met een hoge graad van
interoperabiliteit tussen de verschil
lende toepassingen.
Historisch proces
Meerdere nationale topografische, geo
grafische en lcartografische instellin
gen hebben vanaf de jaren tachtig bre
dere en nieuwe toepassingen gezocht
voor hun ruimtelijke informatie. Vele
landen werden ook kostenbewust van
hun informatiegaring. In 1989 publi
ceerde de Commissie van de Europese
Gemeenschap (EG) een richtlijn die het
economisch belang van de vrije toe
gang tot databases onderstreept. Het
Verdrag van Maastricht van 1993 res-
ponsabiliseert de Europese Unie (EU)
voor de verdere ontwikkeling van de
informatiemaatschappij. Als respons
op het 'information superhighway'-ini
tiatief van de Verenigde Staten onder
streept het Bangemann Rapport (Euro
pe and the Global Information Society,
1994) de voorzorgen die de EU moet
nemen om haar plaats te vrijwaren in
de informatiemaatschappij en hoe
ruimtelijke informatie daarbij een
sleutelrol kan spelen. Vanaf de jaren
negentig groeien tal van regionale en
globale initiatieven met betrekking tot
het beleid en de standaardisatie van
data-uitwisseling. Men uitte in dit ka
der de wens om projecten die op Euro
pees niveau een coördinerende rol
(zullen) vervullen financieel te steu
nen. Tevens worden een aantal organi-
