sats
ELSE/WHERE:
MAPPING*®!
NEW Ai ^r7
CARTOGRAPHIES
OF NETWOR 5
AND TERRITORIES
JANET ABRAMS
PETER,HALL,
EDITORS
Boekbespreking
Else/Where: Mapping - New Cartographies of Networks and Territories
Abrams, J. P. Hall (eds.) Else/Where: Mapping - New Cartographies of Networks and Territo
ries. Minneapolis: University of Minnesota Design Institute, 2006, ISBN 0972969624, prijs 40,=
por het nieuwste van het nieuwste
in de kartografie moest je in de ze
ventiende eeuw in Amsterdam zijn. En
kele maanden geleden lelcen deze oude
tijden weer te herleven. Het kartogra-
fisch centrum van Amsterdam was in de
loop der eeuwen nauwelijks verschoven:
van het Damrak naar Ars Amicitiae aan
het Rokin, alwaar het boek 'Else/Where:
Mapping' werd gepresenteerd. Met deze
lokatiekeuze wilde de uitgever de be
langrijke bijdrage benadrukken van en
kele Nederlandse auteurs, waaronder
01e Bouman, Paul Mijksenaar, Esther Po
lak en Ben Schouten.
Met de observatie datmapping has emer
ged in the information age as a means to
make the complex accessible, the hidden visi
ble, the unmappable mappable' geven Ja
net Abrams en Peter Hall een inleiding
tot deze verzameling essays dat een
breed scala niet-geografische onder
werpen de revue laat passeren die met
kartografische technieken kunnen
worden gevisualiseerd. Bij de samen
stelling van deze verzameling is geen
enkele kartograaf betrokken geweest.
Aan de ene kant lijkt het boek hiermee
de huidige situatie in de kartografie te
schetsen: met producten zoals Google
Earth en TomTom is immers iedereen
kaartenmaker geworden. Aan de ande
re kant spiegelt het boek een nieuwe
'Gouden Eeuw' van de kartografie voor,
door de kartograaf te bevrijden van de
geografische werkelijkheid.
De essays zijn in vier boekdelen rond
een thema gegroepeerd: 'Mapping net
works', 'Mapping Conversations',
'Mapping Territories' en 'Mapping
Mapping'. In het eerste deel, Mapping
networks, bespreken verschillende au
teurs hoe communicatie-netwerken,
sociale netwerken en stedelijke net
werken in kaart gebracht kunnen wor
den. Gelukkig ontbreken de organo
grammen van het Franse Bureau d'Etu-
des niet, die de kapitalistische organi
satiestructuren van de wereld karte
ren. In het tweede deel, Mapping
Conversations, gaat het niet alleen
over gesprekken op de kaart, maar ook
over gesprekken met de kaart. De on li
ne gesprekken (zogenaamde 'chats') op
de kaart tonen de relaties tussen de
verschillende gesprekspartners en ge
ven de deelnemers inzicht in hun posi
tie in de virtuele gemeenschap. De ge-
sprelcken met de kaart gaan in op de
interactie met nieuwe navigatiesyste
men die steeds meer gebruik maken
van spraakherkenning. Deel drie, Map
ping Territories, lijkt het meeste aan te
sluiten bij de gangbare associatie bij
kartografie. Dit komt het meest tot uit
drukking in het interview met de ar
chitect die een nauwkeurige kaart
maakte van de Palestijnse nederzettin
gen op de Westelijke Jordaanoever.
Maar dit deel bevat ook besprekingen
van kartografische iconen uit het ver
leden en het heden zoals de metro-
kaart van Londen en Amsterdam REAL
Time. In het vierde deel, Mapping Map
ping, presenteren 'locative media'-
lcunstenaars verschillende projecten
waarin zij de activiteit van het karte
ren zelfkritisch onder de loep nemen.
Wat betekent het voor ons als straks ie
ders positie gevolgd kan worden? Lij
ken onze levenssporen op het traject
van flessenpost die zijn eindbestem
ming laat bepalen door de zeestromen
of op het traject van een duif die pre
cies de route naar zijn hok kent?
Niet alleen uit de essays spreekt de
veelzijdige toepassing van kartografi
sche technieken, maar ook uit het ont
werp van het boek zelf. Zo is de in
houdsopgave geen saaie opsomming
van hoofdstuktitels, maar verkleinde
afbeeldingen van iedere pagina van
het boek vormen samen een illustra
tief schema wat doet denken aan de
bladwijzers op de schutbladen van een
atlas. Per boekdeel zijn de kleurenaf
beeldingen gegroepeerd onder de noe
mer 'gazetteer'. Net als bij een plaats-
namenindex in een atlas blijf je bij le
zen van de essays omslaan naar deze
gazetteers om de bijbehorende afbeel
dingen te bekijken. Tenslotte is de tref
woordenlijst van het boek vormgege
ven als een 'Self-Organising Map'.
Dat geen van de auteurs een uitgespro
ken kartografische achtergrond heeft,
is zeker een gemis. Met een haast kin
derlijke naïviteit wordt soms voorbij
gegaan aan nieuwe onderzoeksrichtin
gen binnen de geo-wetenschappen zo
als webkartografïe en geo-visualisatie.
Sommige auteurs lijken zelfs het 'kar-
tografisch wiel' opnieuw uit te vinden.
Aan de andere kant bieden de essays
soms een frisse kijk op ons eigen vak
gebied door andermans ogen. Meer in
formatie. ww.elsewheremapping.com
Edward MacGïllavry
Ik vroeg nog of dit niet een beetje in
gewikkeld was en of ze geen theo
dolieten of total stations hadden,
maar volgens de landmeter hadden
ze die niet nodig, het ging prima zo...
(ingezonden door Jeroen Riemens)
GEZIEN IN DELHI, INDIA
GEO-INFO 2006-10
