De afgelopen vijf jaar heeft mijn geo-
praktijk in hoge mate in het teken ge
staan van TOPIONL. Naar verwachting
zal TOPIONL het levenslicht aanschou
wen eind van dit jaar. Even terugkijken
en vooruitkijken kan dus geen kwaad.
De ideeën rond TOPIONL ontstonden
eind jaren negentig, toen TOPlOvector
nog maar net landsdelckend gereed
was (1997). Zowel vanuit de techniek
als vanuit de klantvraag kwam de
wens naar voren om naar een objectge-
richt bestand over te gaan. TOPlOvec
tor was in eerste instantie toch een di
gitale versie van de analoge topografi
sche kaart 1:10.000/1:25.000 en de
GIS-toepassingen stonden nog in de
kinderschoenen. Dat er meer was dan
gecodeerde lijnen en punten, de CAD-
structuur van TOPlOvector, kwam bin
nen de Topografische Dienst naar bo
ven toen we werkten aan VMap, een
wereldomvattend digitaal bestand op
de schaal 1:250.000 dat voor militaire
doeleinden werd ontwikkeld. Daar
naast verscheen er in 1995 een RAVI-
rapport dat aanbevelingen deed voor
het ontwikkelen van een authentieke
registratie van een topografisch be
stand op de schaal 1:10.000. Dat dit ge
maakt zou worden op basis van
TOPlOvector, was toen nog geen van
zelfsprekendheid. Ook de techniek
deed een duit in het zakje; er kwam
steeds meer geavanceerde GIS-soft-
ware op de markt en de afnemers van
topografische gegevens wilden anders
gestructureerde data in hun applica
ties. Rond het jaar 2000 kregen de
plannen meer vaste vorm. In een in
tern rapport dat de toekomstgerichte
ontwikkelingen van de TD nader uit
werkte, stond de ontwikkeling van een
objectgericht bestand prominent ver
meld. Om zicht te krijgen op de inter
nationale ontwikkelingen, werden di
verse Europese zusterdiensten be
zocht. Met name Groot-Brittannië en
de Scandinavische landen liepen voor
op in de ontwikkelingen. Binnen Ne
derland werd gezocht naar de beschik
bare expertise bij de universiteiten
van Delft, Wageningen en het ITC te
Enschede. Na het ontwikkelen van een
nieuw gegevensmodel, waarbij zoveel
mogelijk rekening werd gehouden met
internationale standaarden vanuit ISO
en OGC, werden door middel van
meerdere pilots de afnemers geraad
pleegd. Naast het vernieuwen van de
structuur van de data en het op een
andere wijze leveren, werd al snel dui
delijk dat ook het gehele productiepro
ces op een andere leest moest worden
geschoeid. Aanvankelijk werd uitge
gaan van een gelijkblijvende productie
op basis van de bestaande software en
het ontwikkelen van objectgericht in
winnen en muteren, pas na de conver
sie van de data uit te voeren. Uiteinde
lijk werd besloten direct over te gaan
naar een objectgerichte productieme
thode, hetgeen het totale proces wel
enigszins heeft vertraagd. Ook de con
versie van TOPlOvector naar TOPIONL
vereiste meer handwerk dan voorzien.
Eind 2006 is het dan zo ver.
TOPIONL en haar zusjes.
Inmiddels hebben ook de ideeën rond
de basisregistraties vaste vorm gekre
gen. TOPIONL zal fungeren als kern
van de Basisregistratie Topografie die
medio 2007 een wettelijke basis zal
krijgen. Dit betekent dat er aanvullen
de eisen worden gesteld aan TOPIONL.
Nieuw zijn het verplicht gebruik door
overheidsinstanties en terugmeld
plicht. Het verplicht gebruik bevordert
de harmonisatie van overheidsbestan
den en de koppeling van topografische
data met thematische en administra
tieve gegevens. Het zal echter voor de
afnemers nog wel even wennen zijn.
Diverse overheden hebben zelf bestan-
Nico Bakker
den opgebouwd en deze geïmplemen
teerd in hun applicaties. De komende
jaren is sprake van een overgangstijd
waarin nog de nodige energie nodig
zal zijn om alles op orde te krijgen.
Echter, de voordelen van eenduidig
heid en eenvoudiger uitwisseling en
koppeling van gegevens staan voorop.
Voor wat de mutatieverwerking be
treft zal gebruik worden gemaakt van
GBKN-gegevens. Naast het overnemen
van de GBKN-gebouwen in TOPIONL
zullen ook andere aspecten van gege-
vensinwinning onderzocht worden op
mogelijke synergie. De voordelen van
eenmalig inwinnen en meervoudig ge
bruiken zijn evident.
Belangrijk is ook de terugmeldplicht.
Dat zal zeker een lcwaliteitsverbete- 549
ring opleveren. Wanneer een gebrui
ker twijfelt aan de juistheid van een
gegeven, dient hij dit te melden. In
dien de melding juist blijkt, zal het be
treffende gegeven in onderzoek wor
den geplaatst en is de gebruiker niet
verplicht dat gegeven te gebruiken. Dit
betekent echter niet dat de fout direct
kan worden hersteld. Voor de basisre
gistratie Topografie geldt dat de laat
ste reguliere verkenning als 'waarheid'
geldt. Het herstel zal tot de volgende
reguliere verkenning blijven liggen,
tenzij het om grote infrastructurele
werken dan wel aanzienlijke stadsuit
breidingen gaat. De praktijk zal uitwij
zen hoe dit gaat werken.
Ook de afgeleide kleine schalen beho
ren in principe tot de basisregistratie.
Echter, de realisatie van objectgerichte
kleinschalige bestanden laat nog even
op zich wachten. De komende jaren
zal de TDKadaster de automatische ge
neralisatie verder ontwikkelen.
TOPIONL is gereed, maar nog niet af.
De komende jaren zal de inhoud ver
der bijgesteld moeten worden om zo
veel mogelijk tegemoet te komen aan
de gebruikerswensen.
Nico Bakker, Topografische Dienst Kadas
ter, Afd. Onderzoek en Ontwikkeling
B-mail: nbakker@tdkadaster.nl
GEO-INFO 2006-12
-
9
Geo-Info in Praktijk
TOPioNL klaar voor de start
«I
ilMÉ J
