'Gebruik, beheer en toekomst van kaartcollecties'
Verslag studiedag 22 november 2006
Gemeentearchief
De GIN-werkgroep Historische Kartografie organiseerde
samen met de Vereniging de Topografisch-Historische
Atlas (VTHA) op 22 november 2006 te Rotterdam een studie
dag. De ruim honderd deelnemers kwamen deels uit de
VTHA-achterban van kaartbeheerders bij archiefdiensten en
dergelijke: het was hun 'najaarsledendag'. De ochtend was
gewijd aan het aanbod en gebruik van digitale toegangen
op internet. Het middagprogramma bestond uit een bezoek
aan het Maritiem Museum en met name de nieuwe ten
toonstelling 'De schat van Corpus Christi' met de hard nodi
ge ondertitel: 'VOC-kaarten boven water'.
Adri den Boer, I
i redacteur m
De voorzitter/penningmeester van de VTHA, Wilma van
Giersbergen, opende de bijeenkomst en memoreerde de sa
menwerking met de GIN-werkgroep.
Drs. Erik Walsmit van het Zuiderzeemuseum hield een le
zing en gaf een demonstratie over 'Online-databases - hulp
bij kartografisch onderzoek'. Sinds 2000 werkt hij met an
dere vrijwilligers in de stichting Explokart (Utrecht) aan
een kartobibliografie van de Zuiderzee en dat leverde veel
internet-ervaring terzake op. Van sites van universiteitsbi
bliotheken tot www.beeldbank-nh.nl (met doorlinken en in
zoomen) en www.maritiemdigitaal.nl (met inzoomen,
maar met lage resolutie). Alles had zijn eigen kwaliteit en
dat was niet ideaal. En gewoon zoeken in Google liet ver
steld staan van de vondsten (en prijzen) op sites van anti
quariaten-
Amsterdam...
Drs. Mark Hameleers van het Gemeentearchief Amsterdam
(GAA) sprak over 'De visie van het GAA op de ontsluiting en
toegankelijkheid van kaarten en ander topografisch beeld
materiaal'. Hij signaleerde dat bij de verwerving door zijn
dienst het papieren aanbod daalt en het digitale stijgt, en
dat toegangen op beiden bij voorkeur door zijn dienst zelf
worden gemaakt op kosten van de overdragende dienst.
Sinds 2004 heeft een stuurgroep Informatiebeheer Amster
dam, met de GAA-directeur als voorzitter, de regie over digi
tale verwerving. Het gaat in de hoofdstad om 54 stadsdelen,
bedrijven en diensten, die ook terzake worden geschoold.
'Uiteindelijk komt alles in één database in plaats van zoals
eerst onder software van dBase tot Word. Alles wordt gecon
verteerd naar het Zwitserse product ScopeArchiv waarbij
scans van stukken buiten Scope raadpleegbaar zijn', aldus
Hameleers. Er is sprake van drie beschrijvingsniveau's: ma
cro (collectie), meso (individueel stuk) en micro (bijv. afbeel
ding op stuk) met metadata of descriptoren. Hij signaleerde
in archief-, beeld-, bibliotheek- en filmbanken een trend
van het bieden van de 'content' zelf, in plaats van alleen de
beschrijving. ('Straks kan men 75 versies van 'Tulpen uit
Amsterdam' op de koptelefoon krijgen.') Bij volgen van die
trend wordt men op harde feiten gedrukt: van honderden
archieven is nog alleen een macrobeschrijving, in de laatste
honderdvijftig jaar zijn rubrieken gevormd 'waar geen
moer van klopt', er ontstaan meer copyrightproblemen om
dat aan onbekenden wordt geleverd en er zijn ongelofelijke
Frank Kenselaar van
Gemeentewerken
Rotterdam.
Luisterend panel
met v.l.n.r. Walsmit,
Hameleers, Levi en
Kenselaar.
inconsequenties in metadata. Als voor
beeld noemde Hameleers niet alleen
15 varianten van een straatnaam maar
herinnerde hij er ook aan dat er al
eens een artikel verscheen over de 21
naamsvarianten van Willem Jansz.
Blaeu! Naast tekstuele komen er ook vi
suele topografische zoekmogelijkhe
den. Voor dat laatste zullen 'tot op
huisniveau van hoekpunten geografi
sche coördinaten bekend moeten zijn
alsook vervallen topografische na
men'. De vraag is hoe ver men daar
mee moet gaan: 'Alle duiven op de
Dam' van Gert en Hermien is locatie
gebonden, maar zijn portretten van
oude burgemeesters dat ook als ze in
een bepaalde ambtswoning zijn ge
maakt? 'Het lijkt een klus, maar in Am
sterdam zijn er al een GBKN en een af
deling Geo en Vastgoedinformatie!',
zei Hameleers opgetogen. Volgens hem
moet de gebruiker worden geconfron-
'IMhiÊf:
Rotterdam
Gemeente Rotterdam
GEO-INFO 2007-1
