teerd met een wereldkaart en hij moet
dan inzoomen op huisniveau waarbij
het vastzetten van voorkeursregio's
mogelijk moet zijn. (De wereldkaart is
nodig omdat het GAA ook kaarten van
pakweg Spanje heeft). Uiteraard kent
het uitsnijden altijd grenzen: een ven
ster van het centrum van Amsterdam
zal honderdduizend hits opleveren.
Realiteit is al de link van de mooie
website www.atlas.amsterdam.nl met
de GAA-beeldbanlc, maar andersom
werkt het nog niet.
Vanuit Rotterdam was er geen spreker
van de archiefdienst, maar van een toe
leverende dienst. Ir. Frank Kenselaar
van Gemeentewerken sprak over 'Toe
komst van de kaart en kaart van de toe
komst - Kaarten en archieven, hoe be
waar je kaarten, hoe blijven ze toegan
kelijk en hoe verwerf je ze?' Met sheets
van oude panoramalcaarten kwam hij
op de huidige trend naar 3D-visualisa-
tie, 'maar dan willen we er ook door
wandelen'. Gememoreerd werd het lo
kaal beroemde ARTOL-systeem uit de
jaren zestig met multicodering aan lij
nen. De huidige praktijk kent separate
inwinningen voor de middel- en groot
schalige kaarten (KBK's en GBK's) en
dus discrepanties. Het streven is gebou
wen uit de GBK vloeiend te verschalen.
Voor de KBK, die zonder samenwerking
ook stukken buurgemeenten bestrijkt,
wordt jaarlijks gevlogen. Voor de GBK
met een actualiteit van drie maanden
wordt terrestrisch gemeten. Een gepre
senteerde LVZK (leidingverzamelkaart)
gaf een dusdanig vol beeld dat dit pu
bliek er niet stil bij kon blijven, terwijl
Kenselaar nog 'hoopte dat alles er op
stond, ook de al geplande leidingen in
verband met de beschikbare ruimte'.
De jaarlijkse luchtfoto's hebben intus
sen een resolutie van 10 cm, zijn op in
tranet beschikbaar en dat is voor veel
werk een voldoende bruikbaar pro
duct. Aan het Gemeentearchief (GAR)
stelde hij, voor deze foto's en voor de
negentigduizend panorama-opnamen,
de vraag of men elk jaar wil gaan bewa
ren of niet. Een toekomst met een ob-
jectgerichte database met bijvoorbeeld
gebouwenregistratie van andere dien
sten doet de kaart als zelfstandig ob
ject verdwijnen. 'Plotting on demand'
verving periodieke uitgaven al. Archive
ren wordt lastiger, 'maar bij sommige
databases lean de historie worden opge
slagen, als we daarmee beginnen kunt
...en Rotterdam
Perkamenten kaart van de hand van Joan Blaeu I, gedateerd 1664. Deze
kaart toont de Straat Sunda, een belangrijke doorgang van de handels
route tussen Java en Sumatra. Saillant detail is het eilandje 'Dwaers op
de wegh', waar omheen gezeild moest worden.
De Schat van Corpus Christi - VOC-kaarten boven water
Driehonderd jaar lang lagen dertig zeventiende-eeuwse zeekaarten
opgeborgen in de bibliotheek van het Corpus Christi College in
Oxford. Vrijwel niemand wist van hun bestaan af. Kortgeleden kwa
men de eenentwintig VOC-kaarten en negen Engelse kaarten boven
water. Met 2,4 miljoen euro deed het Maritiem Museum Rotterdam
de grootste maritieme museale aankoop ooit. De kaarten zijn van
onschatbare cultuurhistorische waarde. De aanwinst betreft zoge
naamde manuscriptkaarten, waarvan veertien op perkament en
zestien op papier. Van de papieren kaarten zijn er zeven gemaakt
door Nederlandse kartografen, de overige negen zijn van Engelse
makelij. De perkamenten kaarten zijn het meest bijzonder: acht
kaarten zijn getekend door de meesterlcartograaf van de Verenigde
Oost-Indische Compagnie, Joan Blaeu. Ter wereld zijn er zesender
tig kaarten op perkament van zijn hand bewaard gebleven, dus in
één klap bezit het Maritiem Museum nu een kwart van dit unieke
erfgoed. De kaarten uit de zeventiende eeuw vertellen over de
Nederlandse expansie in Indonesië, China, India en Sri Lanka. De
collectie verkeert in zeer goede staat. De kleuren en details zijn
wonderlijk goed bewaard gebleven; handelsnederzettingen zijn ge
tekend, Hollandse vlaggen wapperen, saillante aantekeningen en
naamsaanduidingen zijn goed leesbaar. Hoe deze VOC-kaarten, des
tijds beschouwd als topgeheim, in Engeland terecht zijn gekomen,
is niet bekend. Het enige wat we op dit moment zeker weten is dat
ze vanaf 1715 in Oxford werden bewaard en in de vergetelheid raak
ten. Alle dertig kaarten worden sinds 18 november 2006 en tot en
met 9 september 2007 getoond. De mogelijkheid om de 'Schat
van Corpus Christi' in zijn geheel te bewonderen is eenmalig.
Om aan te geven hoe bijzonder en waardevol deze nationale top
stukken zijn, is voor hen een echte 'schatkamer' ingericht. Zie ook
www.maritiemmuseum.nl.
Detail van een papieren kaart van Ceylon (ca. 1660), met Nederlandse
handelsnederzettingen en Nederlandse vlag.
GEO-INFO 2007-1
