Verslag GIN-studiedag Geo-informatie en Waterbeheer
In de wereld van het waterbeheer speelt geo-informatie een
belangrijke rol. Waterschappen, provincies, rijksdiensten
en gemeenten vergaren, bewerken en analyseren geo-infor
matie voor de uitvoering van hun taken op het gebied van
waterbeheer. Op 14 februari 2007 vond bij het Waterschap
Zuiderzeeland in Lelystad de GIN-studiedag Geo-informatie
en Waterbeheer plaats. Deze dag werd door de verslaggevers
in samenwerking met Bert Ludikliuize (Waterschap Velt en
Vecht) georganiseerd en werd bezocht door ongeveer vijftig
geïnteresseerden. In negen voordrachten, verdeeld over vier
thema's, werd ingegaan op het gebruik van mobiel GIS bij
waterschappen, de inmeting van waterkeringen, geoporta-
len voor waterbeheer en hoogwaterinformatiesystemen.
Thema Mobiel GIS
De studiedag begon met een fraai overzicht door Sjaak van
Popering (Geodan IT) over verschillende mobiel-GIS varian
ten. Hij deelde deze in door te bepalen of het voor een toe
passing van belang is de huidige locatie van de gebruiker te
weten en of het van belang is een on-line verbinding met een
corporate database te hebben. Off-line werken is vaak wel
mogelijk maar levert ook problemen op bij de synchronisatie
wanneer meerdere gebruikers aan het einde van de dag hun
wijzigingen willen invoeren. Onder andere bij het nemen
van watermonsters, vergunningverlening, schouwvoering,
rattenbestrijding en calamiteiten kan mobiel GIS een waar
devolle ondersteuning leveren voor de werkzaamheden van
de waterschappen. De kosten voor mobiel-GIS werden volgens
Van Popering binnen een jaar terugverdiend.
Daarna ging Schelte Kooistra (Waterschap Hunze en Aa's)
nader in op Schouwpad, een applicatie om vanuit een heli
kopter de watergangen te inspecteren en aantekeningen te
maken over watergangen die onvoldoende schoon zijn ge
houden. Het waterschap heeft in 2003 een nieuw schouw-
beleid ingevoerd waarin de analoge kaart werd vervangen
door een mobiel GIS. Het bleek dat de bediening van het
systeem zo eenvoudig mogelijk moest worden gehouden,
omdat de schouwsnelheid vrij hoog ligt. In de jaren na in
voering van Schouwpad is het aantal geschouwde kilome
ters toegenomen, terwijl de bestede uren zijn verminderd.
Verwacht wordt dat in 2008 de schouwkosten ten opzichte
van 2003 zullen zijn gehalveerd. Een bijkomend voordeel
van de snelle schouw- en verwerkingsmethode is dat er een
snellere en gedetailleerdere rapportage aan de grondeige
naren kan plaatsvinden. Hierdoor is het aantal klachten
sterk gereduceerd.
Thema inmeting van waterkeringen
In de sessie over het inmeten van waterkeringen gaf Huug
Haasnoot (Fugro-Inpark) een overzicht van de ontwikkelin
gen van het FLI-MAP 400 systeem. Inmiddels beschikt Fugro-
Inpark al over vijf van deze laserscanners, waarmee voor
namelijk tracés worden opgenomen. Daarnaast beschikt
Fugro-Inpark ook over een ALS50 scanner van Leica. Naast
de laserscanner bevat het FLI-MAP 400 systeem ook twee vi
deocamera's en twee digitale fotocamera's. Met de laatste
kunnen beelden met 5-10 cm pixelgrootte worden opgeno-
men. Dit jaar zal de meetfrequentie
van de laserscanner worden verhoogd
van 150 kHz naar 250 kHz waarmee öf
een bredere strook öf een hogere punt
dichtheid kan worden gevlogen.
Stefan Flos (SJF projects support) be
richtte over het detecteren van muta
ties en deformaties door middel van
het vergelijken van meerdere opnames
met een laserscanner. Bij het water
schap Stichtse Rijnlanden zijn stuk
ken waterkering inmiddels twee keer
gescand met een hoge puntdichtheid.
De verschilbeelden geven een duidelijk
inzicht in de groei van vegetatie, gewij
zigde bebouwing en uitgevoerd onder
houd aan waterkeringen. Bij de aller
eerste interpretatie van de verschillen
tussen de hoogtedata van de twee
metingen leek het erop dat een stuk
waterkering aan het verschuiven was.
Bij inspectie in terrein bleek echter al
spoedig dat de verschillen veroorzaakt
waren door recent uitgevoerde locale
kadeverbetering. De veranderingen
aan dijken springen in elk geval dui
delijk in het oog in de verschilbeelden
(Zie figuur op rechterpagina).
Thema Geoportalen
Huibert Jan Lekkerkerk (Informatie
Desk standaarden Water (IDsW) ging
na de lunch op de noodzaak van het
gebruik van standaarden bij uitwisse
len van gegevens. De IDsW beheert in
opdracht van alle waterpartijen een
aantal standaarden waaronder:
Aquo-Lex, definities;
Aquo-domeinen;
InformatieModelWAter (IMWA);
UM Aquo (UitwisselModel Aquo)
voor administratieve gegevens (Me
tingen, Kaderrichtlijn Water);
LMA (Logisch model Aquo).
Dit framework van standaarden is ge
borgd op NEN3610, die algemeen ge
dragen is in geo-wereld. Het framework
is via internet te raadplegen (www.
aquo.nl of www.idsw.nl).
Als voorbeeld besprak Lekkerkerk het
gebruik van IMWA en GML2/3. In de
praktijk zijn hier nog allerlei kantte
keningen bij te plaatsen maar gecon
cludeerd kan worden dat door het uit
voeren van een aantal pilots de meeste
kinderziektes van het gebruik van IM
WA en GML intussen zijn verholpen.
GEO-INFO 2007-5
