hoeveel grond elke rechthebbende in
welke deelgebieden moet krijgen. Per
deelgebied wordt het dan kloppend
gemaakt, of 'vereffend' zoals men het
in geodetische termen noemt. Op dat
moment is dus nog niet bepaald welke
percelen de rechthebbenden gaan krij
gen, alleen hoe hun gronden verdeeld
worden over de verschillende deelge
bieden. Vervolgens moet de grondver-
deling nog worden omgezet in een
concrete kavelindeling.
Ondanks diverse pogingen is het tot
nu toe niet goed gelukt om het kavel-
indelingsontwerp te automatiseren.
Weliswaar zijn er diverse handige di
gitale hulpmiddelen, maar het blijft
voornamelijk ambachtelijk handwerk.
De automatisering
In een landinrichtingsproject worden
de eigendomsgegevens van vaak meer
dan duizend rechthebbenden heror-
dend. Om dit arbeidsintensieve proces
efficiënter te laten verlopen, is men al
in de jaren zestig begonnen het ontwik
kelen van het systeem ARAK (Automa
tisering RuilverkavelingsAdministratie
Kadaster). In 1972 was het eerste ge
deelte van het systeem klaar - lang
voordat het AKR-systeem voor de ka
dastrale registratie het levenslicht zag.
Toen het AKR-systeem eenmaal klaar
was, werd ARAK uitgebreid met een
functie om de nieuwe toestand die
met de notariële akte van toedeling
bekrachtigd wordt, automatisch van
ARAK naar AKR over te brengen. Ook
kon het ARAK-systeem een concept
tekst voor de akte van toedeling opleve
ren. De eindverantwoordelijkheid voor
de akte bleef natuurlijk bij de notaris
liggen, maar deze werd (en wordt nog
steeds) aanzienlijk ontlast door het
kadastrale voorwerk.
ARAK richtte zich vooral op admini
streren. Maar landinrichten is ook ont
werpen. Het proces om de nieuwe toe
stand eerst per deelgebied kloppend
te maken, is rond 1970 samen met de
Technische Hogeschool Delft geauto
matiseerd. Het hiervoor ontwikkelde
ATOR-systeem (Automatisering Toede-
lingsOntwerp Ruilverkaveling) bevatte
een ingewikkeld, maar effectief, heu
ristisch algoritme. Een later optimali-
serings-algoritme op basis van lineair
programmeren bleek in de praktijk
niet goed te voldoen. Sinds 1998 is het
systeem Transfer in gebruik waarin on
derdelen van beide algoritmes gecom
bineerd worden.
Rij een herver
kaveling worden
veel belangentegen
elkaar afgewogen.
Ue terinzagelegging
van het ruilplan
is een belangrijke
gebeurtenis.
201
Bijna twintig jaar nadat de ruilverkavelingsadministratie
geautomatiseerd werd, stapte men ook voor de kaart over
van analoog naar digitaal. Na een intensieve marktverken
ning werd in 1987 het Finse systeem FINGIS aangeschaft.
Bijzonder aan dit systeem was dat het niet alleen geschikt
was voor digital mapping, maar dat ook de topologie van
de percelen en kavels continu bijgewerkt werd. Dit is een
cruciale eigenschap voor het ruilverkavelingsproces, want
tijdens het ontwerpen van nieuwe kavels wil men steeds we
ten of deze de juiste grootte hebben.
Een andere bijzonderheid was de mogelijkheid om vanuit
de kaart de administratieve database bij te werken en te
raadplegen. ARAK werd daartoe vervangen door een moder
ner systeem op basis van een netwerkdatabase. Die karto-
grafisch-administratieve koppelingen moesten destijds nog
helemaal zelf gebouwd worden, want op de markt was zo
iets nog niet voorhanden.
Wat toen hypermodern was, wordt nu nog steeds gebruikt,
maar is technisch wel verouderd. In toenemende mate
wordt dan ook Maplnfo als aanvullend systeem gebruikt.
En binnenkort start de ontwikkeling van een geheel nieuw
landinrichtingssysteem op basis van GeoMedia en Oracle.
Zullen we daar ook weer twintig jaar mee vooruit kunnen?
De toekomst
2007 is een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van
de landinrichting. Op f januari van dit jaar is de Wet In
richting Landelijk Gebied in werking getreden. Belangrijk
kenmerk van de nieuwe wet is dat de zeggenschap over de
inrichting van het landelijk gebied in belangrijke mate is
verschoven van het Rijk naar de provincies. De provincies
krijgen daartoe van het Rijk een Investeringsbudget Lande-
GEO-INFO 2007-5
