Dr.ing. Ad van der Meer: pardon voor gemeentegrenzen
Op woensdag 13 juni 2007 promo
veerde Ad van der Meer, ook hoofd
redacteur van Geo-Info, aan de TU Delft
tot doctor in de technische wetenschap
pen op Gemeentegrenzen in Nederland.
Een juridisch, technisch en kadastraal
onderzoek, ISBN 978-90-5199-518-3 (in full
colour, dankzij het Kadaster). Van dei-
Meer is de eerste HTS-landmeter die pro
moveerde. Promotor was prof.mr. J. de
Jong. De verdere redactie feliciteert hem
hiermee ook vanaf deze plaats van harte!
Ad van der Meer is in 1979 afgestudeerd
als HTS-Landmeetkundige in Utrecht en
is thans werkzaam als hoofd van de afde
ling Beleid, Advies en Projecten van de
Dienst Geo en Vastgoedinformatie van
de gemeente Amsterdam. Sinds 2001
werkt hij twee dagen in de week bij het
Onderzoeksinstituut OTB. Uit het OTB-
persbericht nemen we - na ook vele kran
ten - het onderstaande over.
'Registratie en beheer van gemeente
grenzen kent nauwelijks regels. Ge
meentegrenzen worden met uiteen
lopende methoden beschreven, door
twee instanties geregistreerd en soms
ook ambtelijk gewijzigd. Dat heeft re
gelmatig fouten en onduidelijkheden
tot gevolg. Voortaan moeten grenzen
alleen aan de hand van coördinaten
vastgesteld worden. Alle fouten uit het
verleden zouden daarnaast in één keer
ongedaan gemaakt moeten worden.
Dit concludeert Ad van der Meer in zijn
promotieonderzoek 'Gemeentegrenzen
in Nederland'. Uit vergelijkend onder
zoek tussen de gegevens van het Kadaster
over de gemeentegrenzen en die van de
Topografische Dienst bleek dat beide be
standen op meer dan 2.300 plaatsen van
opponent, gemeente
grenzen moeten
een basisregistratie
worden!'
Adri den Boer,
'i'jdactedr'.
elkaar verschilden (zie ook Geodesia 2001, 7/8, p. 340 ev.,-red.).
Volgens Van der Meer liggen de oorzaken daarvan in zowel het
proces van het wijzigen van grenzen, de wijze van beheer van
de gegevens als de manier van beschrijven van grenzen. Duide
lijke richtlijnen om daar mee om te gaan zijn er niet.
Er bestaat in Nederland geen officiële registratie van ge
meentegrenzen. Het Kadaster registreert gemeentegren
zen als 'bijproduct' van de kadastrale percelenregistratie
omdat die vanouds per gemeente is geordend. De ligging
van gemeentegrenzen op de kadastrale kaarten verandert
soms als gevolg van de interne werkprocessen, dus zonder
officieel besluit. De dienst wordt overigens wel altijd inge
schakeld als overheden gegevens over de ligging van een
gemeentegrens nodig hebben. Ook de Topografische Dienst
heeft nooit de formele taak gekregen om gemeentegrenzen
vast te leggen. Toch heeft deze dienst tot nog toe wijzigin
gen bijgehouden omdat haar bestand wordt gebruikt voor
enkele uitkeringen uit het Gemeentefonds.
In de praktijk zijn de ontstane vragen vrijwel allemaal amb
telijk door het Kadaster opgelost. Dat neemt niet weg dat de
onduidelijkheden en verschillen problemen kunnen gaan
veroorzaken, onder meer door intensiever grondgebruik.
Er is een groeiende kans dat er bestuurlijke problemen ont
staan rond gemeentegrenzen waarvan de ligging onduide
lijk is. Een betrouwbare ligging is ook van belang voor een
nationale geo-informatie infrastructuur. Daarvoor is de ad
ministratieve indeling een van de basiseenheden.
Van der Meer stelt een soort 'generaal pardon' voor waarbij
alle bestaande gemeentegrensgegevens, na een ter inzage
legging, in één keer formeel worden goedgekeurd. Alle eer
dere grensvaststellingsbesluiten komen daarmee te verval
len en alle vergissingen en interpretaties uit het verleden
worden hiermee weggewerkt. "Met een consequente toepas
sing van coördinaten als grensbeschrijvingsmethode zullen
onregelmatigheden niet meer voorkomen. Voorts moet de
gemeentegrenzenregistratie worden losgekoppeld van de
kadastrale percelenregistratie zodat de grenzen niet meer
onbedoeld kunnen wijzigen." Van der Meer stelt voor om
een basisregistratie gebieden in te richten die op termijn
ook andere gebiedsgrenzen moet gaan bevatten, zoals gren
zen van waterschappen, woonplaatsen, buurten en postco
dedistricten. Het beheer van deze basisregistratie kan overi
gens wel bij het Kadaster worden ondergebracht.'
Persbericht
Officiële registratie ontbreekt
Voorstellen
Stellingen
Bij het proefschrift behoren tien stellingen en drie daarvan luiden:
5. Gelet op de ontstaansgeschiedenis van de kadastrale kaart is het
onbegrijpelijk dat deze kaart tot onderdeel van de basisregistratie
kadaster wordt verheven.
6. Het voeren van werknamen door gemeenten, zoals door de gemeen
te 's-Gravenhage die zich Den Haag noemt, moet worden verboden.
9. Het blijven vasthouden aan de spellingswijze 'cartografie' geeft aan
dat de Taalunie dit vak als niet meer dan een historisch curiosum
beschouwt.
GEO-INFO 2007-7/8
