Fig. 3. Overzicht
van de ligging van
VOC-versterkingen in
Noord-Ceylon.
tie-aanduidingen van gebouwen of namen van bezitters.
Hier ligt de stad Bantam nog aan zee. Thans ligt hij op
honderden meters afstand daarvan door de aanslibbing
van de kust.
Kaarten van forten: schalen rond 1:1000, rond 1:2500 en
rond 1:4000. Ze bevatten de plattegronden en namen van
bastions en functie-aanduidingen van de gebouwen. Dit
fort in Batticalao ligt op de oostkust van Ceylon. Fig. 3
toont een overzicht van alle fort-locaties op Ceylon.
Fig. 4. Indexblad van
de Atlas van Isaak de
Graaf. De bladen 2a,
2b, li-Ia en Il-lb zijn
de overzichtsbladen,
de groene rechthoe
ken geven de ligging
aan van bladen op
de schaal 1:1,9 mil
joen. De lichtbruine
bladen hoorden er
oorspronkelijk wel
bij, maar zijn niet
teruggevonden. De
bladen die beginnen
met II horen tot het
tweede deel.
Daarnaast zijn er nog enkele geografische kaarten met veel
informatie over het binnenland, zoals van Zuid-Afrilca en
delen van Java en Japan. De aanzichten vormen een aparte
categorie. In tabel 1 is aangegeven welke informatie bij de
verschillende kaartschalen te vinden is.
Tabel 1: informatie
categorieën bij de
verschillende onder
scheiden kaartsoor-
ten in de atlas
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Overzichtelijkheid en
duidelijkheid
Wanneer we de bladwijzers bezien (fig.
4) dan begint de opbouw zeer logisch.
Namelijk met eerst een overzichts
kaart van het hele gebied, dan twee
kaarten van het westen, en een serie
van zestien horizontale kaarten van
Zuid-Afrika tot Tenasserim, allemaal
op een schaal van ca 1:1,9 miljoen.
Naar ons idee zouden daarop moeten
aansluiten de twee verloren gegane
kaarten van Straat Malakka en van Zuid-
Sumatra, en we veronderstellen dat ze
dezelfde schaal gehad moeten hebben
om dit deel te completeren. Vanwege
de goede manier waarop deze algeme
ne kaarten op elkaar en op de kusten
aansluiten, moet het allemaal nieuw
gecompileerd materiaal zijn. Het heeft
ook een zeer uniforme stijl en inhoud.
Vergeleken met het eerste deel is de
indeling van het tweede deel een rom
meltje. Het gebied is wel bedekt met
overzichtskaarten en de kusten van
het vasteland zijn nog wel bedekt op
dezelfde manier als in deel 1, namelijk
met op elkaar aansluitende algemene
kaarten op de schaal 1:1.9 miljoen,
maar in de rest van de archipel is dat
overzicht zoek, tenzij het bij de ont
brekende kaart van Celebes om een
kaart op dezelfde overzichtsschaal zou
gaan. Opmerkelijk is dat Borneo en de
Filippijnen bijna geheel ontbreken, on
danks het feit dat in 1692 nog het jour
naal van een reis langs de westkust van
Borneo is meegestuurd. Een groot aan
tal kaarten van het oostelijk deel is ook
niet volledig in de zin dat niet alle bin
nen de kaartuitsnede vallende kusten
gekarteerd zijn; in het eerste deel is
dat altijd wel het geval. Overzien we de
bladwijzer en de verdeling van de on
volledige kaarten dan moet men zich
wel afvragen waarom voor het weste
lijk, voor de handel minder belangrijk
deel, alles overnieuw systematisch op
een nieuwe kaartschaal werd gecompi
leerd en waarom men dit voor het oos
telijk deel niet meer heeft gedaan.
De overzichtskaarten en de algemene
kaarten vormen het stramien waarte
gen de vele grootschalige kaarten en
plattegronden zijn aangeplakt.
Kijken we naar de inhoud van de kaar
ten dan blijkt dat de grootschaliger
bronkaarten alle zijn verkleind tot een
formaat van 53x73cm. In zijn inleiden
de tekst bij de facsimile-uitgave heeft
Ittef; '//f/
Type/schaal:
Overzichts
kaarten i:gM
Algemene
Zeekaarten
1:1,8M
Grootschaliger
Zeekaarten
>1:1,8M
Routekaarten
Stadsplans
Fortificaties
Geografische
kaarten
kusten
X
X
X
X
X
X
X
riviermonden
X
X
X
klippen,
X
X
zandbanken
X
X
X
X
dieptecijfers
X
X
ankerplaatsen
X
X
zeilaanwij zingen
X
functies gebouwen
X
X
wegen
X
X
X
X
X
GEO-INFO 2007-7/8
