au
üs
v
y 1
h.
A
BP
4S
ten. Aan de andere kant werd die houding getoetst aan de
aanbevelingen van de Verenigde Naties en de vereiste voor
het kaartgebruik. Ormeling concludeert dat 'de acceptatie
van een eentalige weergave van minderheidstoponiemen in
de minderheidstaal de voorkeur geniet' [Ormeling, 1983].
Oratie
Professor Koeman verliet de Rijksuniversiteit Utrecht in
1981. Vanaf dat moment leidt Ferjan de lcartografie-sectie. In
1985 wordt hij benoemd tot hoogleraar in de kartografie. Op
18 april 1986 houdt hij zijn oratie, getiteld 'Beeldvorming'.
Hierbij benadrukt hij het belang van een goede kaartredac-
tie. Hij gebruikt de term 'beeldvorming' als een 'leidraad
voor een tocht door de hedendaagse kartografie, inclusief
opleiding en kaartgebruik' [Ormeling, 1986). Met zijn kritiek
op kaarten die in rapporten van de overheid warden gepubli
ceerd haalde hij de landelijke pers. Meer dan de helft van de
vijfhonderd kaarten die hij had onderzocht voldeed niet aan
de regels van de grafische grammatica. Om nog te zwijgen
over de ruimtelijke rapporten waar helemaal geen kaarten
bijgevoegd waren: 'De beschrijving van het kaartmateriaal is
een lithanie, een aaneenschakeling van kartografische ver
gissingen, onbegrip en onwetendheid', [Ormeling, 1986| al
dus Ormeling. De Volkskrant kopte: 'Plattegronden voor Twee
de Kamer vaak van slechte kwaliteit' [De Volkskrant, 1986]
en NRC Handelsblad: 'Kartograaf Ormeling vindt beeldvor
ming in publikaties erbarmelijk slecht: Doordachte kaarten
nodig voor besluitvorming' [NRC Handelsblad, 1986]. In het
NRC-interview verklaart Ormeling de keuze van zijn onder
werp voor de oratie: 'Ik probeer wat aan te schoppen tegen
het gebrek aan belangstelling voor de kartografie. De Twee
de Kamer is in dit verband bij uitstek de instantie waarvan
het kaartmateriaal onder de loep moet worden genomen'.
In de bijlage bij zijn oratie laat Ormeling een aantal slechte
besluitvormingskaarten zien, waarna hij zelfgemaakte voor
beelden toont van hoe het wel zou moeten. Zowel in zijn ora
tie als in de krantenartikelen steekt Ferjan zijn irritatie over
ppCT
Professor Koeman
feliciteert Ferjan en
zijn vrouw Hanneke
met de benoeming
van Ferjan tot hoog
leraar.
a V
7'
i
1
mm
1-A.j
Besluitvormings-
kaart en de verbe
terde versie ervan,
gemaakt door Fer
jan. Uit de bijlage
van zijn oratie.
Ormeling als wetenschapper
Ferjan is op een groot aantal gebieden
van de kartografie actief. Atlaskarto-
grafie is een belangrijk onderwerp. Na
tuurlijk is de belangstelling van Ferjan
voor atlassen aangewakkerd door zijn
vader, de redacteur van de Grote Bosat
las. In 2005 publiceerde Ferjan de Bio
grafie van de Bosatlas. Een uniek boek,
omdat het een biografie is van slechts
één schoolatlas die is uitgegeven van
1877 tot nu. Verder is Ferjan actief be
trokken geweest bij de tweede editie
van de Atlas van Nederland. De belang
rijkste verandering van de tweede edi
tie ten opzichte van de eerste was dat
de atlas een verhaalstructuur kreeg.
De atlas vertelt het verhaal van Neder
land en zijn bewoners. Hierin herkent
men de opvattingen van Ferjan over at
lasstructuren. Nu is hij weer betrokken
bij de te verschijnen derde editie van
deze nationale atlas. Verder schreef
hij talloze recensies van verschenen
atlassen. Een ander belangrijk onder
zoeksterrein van Ferjan is toponymie,
geografische namen. Zoals vermeld
schreef hij zijn proefschrift hierover
en is hij lid van de UNGEGN. Ook op
het gebied van kartografische edu
catie is Ferjan actief. Met Menno-Jan
Kraak schreef hij het boek Kartografie,
Visualisatie van ruimtelijke gegevens, dat
in het Engels, Russisch, Pools en Indo
nesisch werd vertaald. Andere onder
zoeksterreinen waarop Ferjan actief is
zijn gegevenskwaliteit, kartografische
visualisatie, kartografische infrastruc
tuur, kaarten en media en historische
kartografie. Vooral vanaf de jaren ne
gentig werd Ferjan actief op dit laatste
terrein. Zijn belangrijkste publicaties
op historisch-kartografisch gebied zijn
de Grote atlas van Nederlands Oost-lndië
de slechte kaarten niet onder stoelen of banken. In het laat
ste deel van zijn oratie gaat Ferjan in op zijn visie voor het
kartografisch onderwijs aan de Universiteit Utrecht, waarbij
hij nadrukkelijk aandacht besteed aan de nieuwe digitale re
presentatietechnieken, zoals cd-roms. Hij zal zich toen ech
ter nauwelijks bewust zijn geweest van de revolutie die de
digitale technieken teweeg zouden brengen.
n x v
Bron: Nota 'Lood m f*t rrvlioy'. Tweede K»r»tr. zitting 198M967. 17 371, nrs. 1-2
XII B Loodcmissie t.g.v. het wogverkeer
/f
s i 1
-a
1 vf
1
-
I
Pm M
1. -
<(WM\
Verbot 0'do uitvoerig
GEO-INFO 2007-12
