Nulpunt NAP opnieuw gemeten
Het moet voor passanten een curieus gezicht zijn ge
weest, die gure woensdag 24 oktober 2007 om tien uur
's morgens vóór het Paleis op de Dam: een dozijn mensen
in dikke jassen, met hun handen in de zakken, die staan te
turen in een put tussen de keitjesbestrating en die vervol
gens toekijken hoe twee landmeters metingen verrichten.
(Eén buurtbewoner was overigens zó geïnteresseerd dat hij
zich voegde bij het gezelschap en handen schudde met ie
dereen die er bij kwam). Het was een gebeurtenis die maar
één keer in de tien jaar plaatsvindt: de hermeting van het
nulpunt van het Normaal Amsterdams Peil (NAP) in Neder
land. Landmeetkundig gezien is dat dus wel iets bijzonders.
Zoals bekend bevindt dit punt zich onder de Dam, in een
put van circa 1,80 m diep. Het bestaat uit een koperen bout
die is gemonteerd op een heipaal die op de tweede zandlaag
staat. Het mag dan wel het nulpunt zijn, toch wordt het
steeds opnieuw gemeten als we het hele NAP-net in en rond
Amsterdam controleren.
Zowel Rijkswaterstaat als Amsterdam waren van plan om
in 2007 hun NAPnetten te laten hermeten (het gemeente
lijke net is een verdichting van het rijksnet). We hebben er
een gezamenlijk project van gemaakt dat door één ingeni
eursbureau (Oranjewoud, met versterking van Van Steenis)
is uitgevoerd in opdracht van de gemeente maar verder
feitelijk onder regie van Rijkswaterstaat. Dat is goed beval
len: de samenwerking verliep gesmeerd. Het is prettig om
zo'n technisch project gezamenlijk te kunnen uitvoeren.
Als sluitstuk van de waterpassingen, die in maart dit jaar
waren begonnen, werd het nulpunt onder de Dam aange
sloten. De hermeting wees uit dat er hoogstens ééntiende
millimeter verschil was met de eerder bekende hoogte en
dat is binnen de marges.
Bij een eerste inspectie bleek onder in de put een laagje beton
te liggen waardoor de bout niet zichtbaar was. Het was ver
volgens even zoeken wie nu eigenlijk de feitelijke beheerder
van het NAP-nulpunt was. Wij dachten dat het punt van Rijles-
Het gezelschap rond
de put. De geïnteres
seerde buurtbewoner
(links) belt ondertus
sen zijn belevenissen
door.
Jan van Beers van
GVI bereidt zich
voor om de deksteen
van de NAl}-put te
verwijderen.
Blik in de put. Het
nulpunt is de bout
in het midden van
het plasje water; de
rommel in de put
is afkomstig van
de kermis de week
ervoor. De put is dui
delijk niet stof1 en
waterdicht.
waterstaat was maar de deskundigen
aldaar waren er zeker van dat het eigen
dom was van de gemeente Amsterdam.
Na enig speurwerk in archieven kwam
inderdaad een opdrachtbon boven water
waarin de afdeling Landmeten en Karto-
grafie in 1956 opdracht gaf tot het slaan
van een gefundeerd ondergronds merk
op de Dam. Dat loste het probleem nog
niet op omdat we daar bij Geo en Vast
goedinformatie niet van op de hoogte
waren en we ook niet wisten hoe het
beton in die put kwam. Door navragen
kwamen we er achter dat we daarvoor
bij het stadsdeel Amsterdam-Centrum
moesten zijn: dit stadsdeel beheert de
openbare ruimte en daarmee oolc het
plein van de Dam. Bij de herbestrating
van het plein in 2002 heeft men specia
le keitjes gebruikt en die met beton aan
elkaar gevoegd. De put, waarin bij deze
gelegenheid een nieuwe beschermbuis
Ad van der Meer,
Geo en Vast
goedinformatie
Hermeting NAP
Gedoe rond de put
GEO-INFO 2007-12
