'Werkt dat dan', maar waarom niet?'
aldus Van der Harst, die er op wijst dat
het enige wat mis kan gaan is dat hij
het zuiden in plaats van het noorden
aanwijst. 'Bij de reddingsbrigade hier
zie ik ook de afhankelijkheid van de
techniek, de mensen snappen de prin
cipes niet meer', zo voegt hij er aan
toe. De doelgroep bestaat uit klanten
van tien tot honderd jaar, aldus de im
porteur. Kopers komen terug, zeggen
'Het werkt nog ook' en schaffen meer
aan. Als illustratie dat het materiaal er
echt zelden of nooit toe doet speelt de
importeur zelfs op een kartonnen oca
rina (panfluit) uit de brede collectie.
Ooglapje
Van der Harst praat vooral honderduit
over de wereld van de zeevaart. (Zijn
site bevat naast zakelijke FAQ's ook na-
vigatiegeschiedenis.) Vol bewondering
is hij over de stuurlieden, navigateurs
van weleer. 'Vanwege het dagelijks om
12 uur de zonshoogte meten met een
Jacobsstaf raakte het oog beschadigd
en moest men met een lapje gaan lo
pen, dat was niet specifiek voor pira
ten', zo verduidelijkt hij bijvoorbeeld
graag. Aan die (on)veiligheid wordt nu
ook gedacht. De verkochte kartonnen
sextanten 22,90) hebben als zonne-
filter een goed zilverhoudend folie om
de ogen niet te verknoeien en zijn dus
net zo veilig als een exemplaar van dui
zenden euro's.
Van der Harst: 'Als GPS uitvalt moet er
toch een bestek worden bijgehouden.
Zelf vind ik het fantastisch om de GPS
uit te zetten, we deden dat ook toen
we naar Engeland voeren. Gaat het om
de weg, de reis of om de bestemming,
zo is vaak het dilemma. Bij mij zijn ze
even belangrijk'.
Slot
Uit een voorraaddoos komen voor de foto's voor dit blad di
verse gebouwde voorbeelden kwadrant, astrolabium en sex
tant, maar er zijn ook verwante bouwpakketten als die voor
een koninklijke Egyptische el en de bedrukking is dan niet
alleen Duits maar zelfs met hiëroglyfen. Die voor vinger
en handbreedte zijn voor een leek intuïtief leesbaar... De
suggestie om ook een Hollandse Cirkel te laten maken zal
aan 'Duitsland' worden doorgegeven en voor de zoektocht
naar verkooppunten is het Geofort al gesuggereerd. Zie ook
www.ipacity.nl en www.astromedia.de).
Anonieme gebruiker
met Jacobsstaf.
Precisies
Het kartonnen pendelkwa
drant meet ingenieus de hoelc-
hoogte van planeten, sterren,
landmerken en gebouwen dank
zij een op 10° nauwkeurige gra
denboog. De kartonnen Jacobsstaf
is een realistische replica en een
nauwkeurig instrument voor hoek
metingen. Op de langsstaf staat een
tot op de minuut nauwkeurig aflees
bare schaal. De drie haakse linialen zor
gen voor een bereik van respectievelijk 45°,
29°, 15° en 8° (tot op een minuut nauwkeurig).
De sextant behoort nog steeds, ondanks alle high-tech, tot
de basisuitrusting op zeeschepen. Deze kartonnen sextant
functioneert volledig en is tot op 5 minuten nauwkeurig af
te lezen. Hierdoor kan deze sextant daadwerkelijk voor na
vigatie gebruikt worden of als voordelig instrument om as-
tronavigatie te leren. Een sextant is, net als de sterrenklok,
een hoekmeetinstrument en lean dus behalve voor metin
gen met hemellichamen ook gebruikt worden voor metin
gen met vuurtorens, bomen of gebouwen. De kartonnen
sextant is gedrukt in luxe goudkleur met beschermlak. Het
is een volledig functionerend instrument inclusief handlei
ding voor eerste kennismaking met astronavigatie. Nauw
keurigheid: vijf minuten. Hij is zelfs aanbevolen door Bobby
Schenk in het zeiltijdschrift Yacht ('Prazision aus Pappe?',
aldus de kop). Voor metingen met een sextant gebruikt men
de horizon of kim. Als deze er niet is (zoals nu binnen) of
onbetrouwbaar is (bij maanlicht of in een leslokaal op de
vierde verdieping...) komt de kunstmatige horizon om de
hoek kijken. Deze lean eenvoudig op het peilhuis van de sex
tant worden geschoven. Door de derde spiegel is een kleine
geijkte waterpas zichtbaar in de zoeker die de horizon ver
vangt.
Zeemans
astrolabium.
slinger-kwadrant.
GEO-INFO 2008-2
