terijen een opstelpunt voor geschut),
kringenwet-boerderijen, militaire we
gen, grenspaaltjes, penanten-, inunda
tie- en schotbalksluizen, waterinlaten,
enz. Al deze bouwsels zijn, naast de
forten, niet alleen van belang voor de
militaire geschiedenis maar ook voor
een compleet beeld van de Stelling van
Amsterdam. Ze zijn, en dat is erger, in
de huidige projectontwikkeling van de
gebieden waarin ze liggen min of meer
vogelvrij en dreigen één voor één te ver
dwijnen. Verder ging hij onder andere
ook in op de 'traditore verraderlijke)
kazematten'. Dit zijn vanuit het voorter
rein niet-zichtbare kazematten, meestal
in de 'keel' open ruimte aan de ach
terkant van een fort), die dienden ter
bestrijking van het naast- of achtergele
gen terrein. Een aanvallende partij zou
ze pas opmerken als hij het fort voorbij
was en dan vanuit deze kazematten
vanaf de achterzijde van de forten als
nog de volle laag krijgen.
De laatste lezing presenteerde Jan van
Broekhoven. Deze voormalig leraar
en historisch geograaf maakte onder
de titel 'De Zuiderzee, lagune van het
noorden: oorzaak en oplossing van de
bereikbaarheid van twee havensteden'
een interessante vergelijking tussen
Amsterdam en Venetië. Hij ging in op de
verzandingsproblemen van de havens
van Venetië en Amsterdam. Van Broek
hoven liet enkele kaarten zien waarop
dieptecijfers stonden en waaruit bleek
dat de bevaarbaarheid in de loop van
de zestiende en zeventiende eeuw rond
Pampus steeds slechter werd. De reden
was dat door de vele inpolderingen en
bedijkingen de stroming in de Zuiderzee
steeds slechter werd en dat daardoor de
vaarroutes steeds ondieper werden. Een
rol speelde ook dat Amsterdam al zijn
afval in de grachten kieperde. Werden
deze doorgespoeld, dan sloeg de rom
mel later neer in de vaarroute. Waar
schijnlijk heeft daar de naam Pampus
hier ook mee te maken: 'Pampen' bete
kent 'slappe onsmakelijke brei' mod
der). Een oplossing voor het probleem
van verzanding werd gezocht in het
bouwen van lichtere schepen. Zo had
het fluitschip veel minder diepgang dan
de oudere spiegelschepen die met name
in de zeventiende-eeuwse VOC-tijd ge
bruikt werden. Ook de introductie van
de zogeheten 'scheepskamelen', dit zijn
drijvende bokken die schepen met een
(te) grote diepgang tot maar liefst twee
meter oplichtten, was hierbij een hulp.
Hoewel het historisch-kartografische
element op deze dag misschien minder
dan gebruikelijk was vertegenwoordigd
en de lezingen meer historisch, mili
tair-historisch, ofhistorisch-geografisch
waren, waren alle aanwezigen zeer te
vreden. De lezingen van de vier enthou
siaste sprekers en de rondleiding door
het fort werden door een ieder zeer op
prijs gesteld.
HET 'ZWAARTEPUNT' VAN
NEDERLAND IS WEER TERECHT.
De steen, met grote ijzeren ring, was twee weken geleden
plotseling verdwenen uit het Sprielderbos in Putten. De
oudejaarsvereniging 'Tied Zat' uit Zorgvlied (Drenthe)
zat achter de stunt. De leden van de vereniging brengen
het markeerpunt zaterdag weer terug. Ook herstellen
ze het houten paaltje dat zij om hadden gezaagd. De ge
meente Putten trekt de aangifte die zij bij de politie heeft
gedaan weer in. 'Ik had eigenlijk wel zoiets verwacht en
ik vind het wel grappig', zegt de Puttense wethouder van
recreatie, Barend Siksma. 'Dat ze de steen terugbrengen
en ook het paaltje herstellen, dat maakt het verschil'.
Uit: De Stentor, 5 januari 2008
Over de diefstal zeifis bericht in Geo-Info 2008-1, pagina 31.
Functioneel Applicatiebeheerder
Hoe dynamisch moet je zijn voor Amersfoort?
Op zoek naar een nieuwe baan? Kom werken voor de stad met een
hart; midden in Nederland. Kijk op onze website voor uitgebreide
informatie: www.amersfoort.nl/vacatures.
Amersfoort Stad met een hart
GEO-INFO 2008-2
