z
5
Geo-informatie voor
waterschapsbelastingen
Een eerste toepassing van TOP10NL
144
Na de fusiegolf van de afgelopen decennia staan de
waterschappen voor een nieuwe uitdaging: de verandering
van de bestuurssamenstelling van het kiesstelsel en van de
waterschapsbelastingen. Daarvoor is de Waterschapswet onlangs
gewijzigd en is een nieuw Waterschapsbesluit afgekondigd.
Voor hun dagelijks werk - zorg voor droge voeten en voldoende
en schoon water - gebruiken waterschappen veel geo-
informatie. Maar ook voor de belastingheffing is het gebruik
hiervan onmisbaar. En het nieuwe belastingstelsel vraagt om
nieuwe toepassingen van geo-informatie, zoals TOP10NL.
Ons land telt 26 waterschappen die verantwoordelijk
zijn voor de waterkwantiteit, de waterkering en de wa
terkwaliteit binnen hun beheersgebied. Dat doen zij door
te zorgen voor het juiste waterpeil, het beheren en onder
houden van de dijken die ons beschermen tegen overstro
mingen en het bewaken van de kwaliteit van het regionale
oppervlaktewater. Verder beheren zij de rioolwaterzuive
ringsinstallaties waar het afvalwater van huishoudens en
bedrijven wordt gezuiverd. Deze taken zijn aan de water
schappen opgedragen op grond van de Waterschapswet en
de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren waarin ook de
wijze van bekostiging is geregeld.
Waterschapsbelastingen
Omslagen
De waterschappen bekostigen hun taken door het heffen van
waterschapsbelastingen. De kosten worden omgeslagen in
relatie tot het belang: dat wordt wel het profijtbeginsel ge
noemd. Daarvoor worden drie categorieën belanghebbenden
onderscheiden: grondeigenaren, eigenaren van huizen en
gebouwen en huishoudens. Kortweg heten deze categorieën:
ongebouwd, gebouwd en ingezetenen. Voor het ongebouwd
wordt de hoogte van de omslag bepaald door het aantal hec
taren grond en voor het gebouwd door de WOZ-waarde. WOZ
staat voor Waardering Onroerende Zaken en is een nu jaar
lijkse taxatie door de gemeenten van de economische waarde
van gebouwen. Voor ingezetenen geldt het solidariteitsbegin
sel: zij worden geacht slechts een algemeen belang te hebben
en betalen daarom een vast bedrag per woonruimte.
Deze omslagen hebben alleen betrekking op de kosten voor
waterkwantiteit en waterkering. Voor de waterkwaliteit
betalen huishoudens en bedrijven een verontreinigingshef
fing waarvan de hoogte wordt bepaald door het aantal ver-
Drs. M.A.
Damoiseaux,
Waterschap Peel
en Maasvallei,
Venlo
vuilingseenheden. Een meerpersoons-
huishouden betaalt standaard voor
3 eenheden en alleenstaanden voor 1
vervuilingseenheid. Voor bedrijven gel
den aparte regels om de vervuilings
eenheden te bepalen.
Classificatie
Niet iedere eigenaar van gronden en
gebouwen heeft evenveel belang bij de
uitoefening van waterschapstaken. Ook
worden niet overal evenveel kosten ge
maakt. Daarom kunnen voor de omslag
waterkwantiteit en waterkering omslag
klassen worden ingesteld: dat zijn ge
bieden waarbinnen een hoger of lager
tarief geldt. Dat dit verschil in belang
moeilijk valt te kwantificeren blijkt uit
het feit dat het ene waterschap valide
argumenten aanvoert om klassen toe
te passen waar het andere even plausi
bele argumenten aanvoert om dat niet
te doen. Veelal blijft de classificatie be
perkt tot alleen de waterkwantiteit of
alleen de waterkering, maar een combi
natie van beide is ook mogelijk.
Waterschappen kennen ook bepaalde
vrijstellingen van heffing, bijvoorbeeld
voor eigen wateren en kunstwerken,
voor rijkswateren en voor andere gebie
den zonder rechtstreeks belang. Deze
vrijstellingen worden soms als 'klasse
0' aangeduid. Classificaties en vrijstel
lingen hebben alleen betrekking op
het ongebouwd of het gebouwd en
niet op de ingezetenen. Door classifi
catie wordt de belastingopbrengst als
geheel niet lager of hoger, de lasten
worden alleen fijnmaziger naar profijt
verdeeld. Anders gezegd: wat de één
door classificatie minder betaalt moet
de ander meer betalen.
Gebruik van geo-informatie
Voor iedere belastingheffing zijn uiter
aard gegevens over naam-adres-woon-
plaats nodig en die komen voor perso
nen in principe uit de Gemeentelijke
Basis Administratie Persoonsgegevens
(GBA) en voor bedrijven uit het Han
delsregister. Omdat de waterschapsbe
lastingen voor een belangrijk deel zijn
gebaseerd op ruimtelijke kenmerken is
voor het bepalen van de hoogte van de
tarieven en de hoogte van de aanslag
zelf aanvullende geo-informatie nodig.
Dit geldt vooral voor de waterschaps
omslagen. Met een aantal voorbeelden
zal dit worden toegelicht.
GEO-INFO 2008-4
