kijkt, is de topografie in het radar
beeld vervormd (foreshortening, het
omgekeerde van omvalling). De MRM
in fig. 15 is hiervoor gecorrigeerd aan
de hand van een hoogtemodel, terwijl
de uitvergrotingen van de woonheu-
vels nog de ongecorrigeerde MRM la
ten zien.
Zoals eerder vermeld zijn optische
data vooral geschikt om mineralogi-
sche verschillen in kaart te brengen
en geven radardata meer inzicht in
de terreintextuur. Om de geologische
interpretatie te verbeteren, is het mo
gelijk deze twee datatypen met elkaar
te combineren op een manier die
vergelijkbaar is met pan-sharpening.
Voor het fusieproces is gekozen voor
drie ASTER-MNF-banden samen met
de ERS-MRM. In de drie ASTER-MNF-
banden is de meeste geologische
informatie uit de in totaal negen
ASTER-VNIR- en SWIR-banden gecom
primeerd. De ERS-MRM laat vooral de
terreintextuur zien, zoals bergruggen,
rivierbeddingen en breuklijnen. Flet
fusieresultaat, gedrapeerd over een
hoogtemodel, is zichtbaar in fig. 16.
Duidelijk is te zien dat bijvoorbeeld
de kalksteenformaties (blauw/paars)
zich bevinden bovenop de zandsteen
formatie (groen). Waar de kalksteen
is weggeërodeerd komt zandsteen te
voorschijn.
De belangrijkste conclusie is dat aar
dobservatie (remote sensing) inte
ressante mogelijkheden biedt voor
toepassing in de archeologie. De topo
grafische en geologische informatie
die door de satellietbeelden geleverd
wordt, blijkt van grote waarde voor
de archeologie. De Jordaan Vallei zelf
is een gebied dat goed bekend is, en
de meeste archeologisch interessante
objecten die zichtbaar zijn aan het
oppervlak, zijn dan ook reeds gedocu
menteerd. Ook zijn gedetailleerde geo
logische kaarten voor dit gebied reeds
Fig. 15. De ERS-MRM
van de omgeving
rond DeirAlla laat
iedere oude woon-
heuvel (Tell) in dit
gebied zien dankzij
het schaduweffect
van de radar.
Fig. 16. De ASTER-
MNF-banden,
gefuseerd met
de ERS-MRM en
gedrapeerd over een
hoogtemodel van de
Jordaan Vallei, laten
de geologische struc
turen in dit gebied
duidelijk zien.
beschikbaar. Nieuwe ontdekkingen zijn in deze studie dan
ook niet gedaan. Desalniettemin laten de remote-sensing-
gegevens zien gebruikt te kunnen worden voor het in kaart
brengen van de bekende archeologische objecten. Dit toont
interessante mogelijkheden voor hun gebruik in minder
bekende gebieden. 1Ü
Dentz, F., The use of spaceborne remote sensing for archeology:
A casestudy on early iron production sites at the Jordan Valley,
Master-scriptie, TU Delft, 2008.
Het doel van dit onderzoek was de bijdrage van aardobservatietech
nieken voor toepassing in de archeologie vast te stellen. Hiertoe is
de omgeving van de Jordaan Vallei in Jordanië onderzocht met een
grote verscheidenheid aan aardobservatiedata. De Jordaan Vallei
is een gebied waar veel archeologische vondsten zijn gedaan, zoals
oude nederzettingen, irrigatiesystemen en overblijfselen van ijzer
productie. Gebruikte datasets zijn onder andere Hyperion, ASTER,
Quickbird en ERS. De conclusie is dat met remote sensing de beken
de archeologische objecten in kaart gebracht kunnen worden, wat
zijn potentie laat zien voor onverkende gebieden.
The purpose of this research was to determine the contribution of
Earth observation techniques for its application in archaeology.
For this goal the Jordan Valley environment was examined with a
range of Earth observation data. The Jordan Valley is an area where
many archaeological findings are made, like settlements, irrigation
systems, and remains of iron production. The used datasets compri
se Hyperion, ASTER, Quickbird, and ERS. The conclusion reads that
with remote sensing known archeological objects can be charted,
which shows its potential for unexplored areas.
193
Gecombineerde analyse
Conclusie
Literatuur
Samenvatting
Het gebruik van remote sensing voor archeologie
Summary
The use of Remote Sensing for archeologie
ERS-MRM
DeirAlla regio
GEO-INFO 2008-5
