De quiz en de opdrachten voor groep
vijf en zes en voor groep zeven en acht
zijn deels gelijk en deels verschillend.
Ook bij de videofilmpjes is er een ver
sie voor de jongere en oudere groe
pen leerlingen en ook daar geldt dat
de filmpjes ten dele gelijk zijn en ten
dele verschillend. Een verschil is dat
groep vijf en zes op het videofilmpje te
zien la-ij gen hoe je zelf een kaart kunt
maken van het schoolplein, terwijl de
leerlingen in groep zeven en acht inge
wikkelder stof voorgeschoteld krijgen;
namelijk dat je bij het Kadaster plat
tegronden van elk huis in Nederland
kunt opvragen. Toch is het vreemd dat
een groot deel van de opdrachten, quiz
en videofilmpjes voor beide leeftijds
groepen gelijk is. Dat maakt het voor
leerkrachten lastig om een leerlijn op
te bouwen door de jaren heen. Wel is
in de handleiding voor de leerkrachten
gedacht aan leerlingen die sneller wer
ken dan anderen. Daarvoor zijn extra
opdrachten beschikbaar, gemakkelijk
en moeilijkere (zie het kader).
De malcers van Kaartwijzer hebben
goed nagedacht over een afwisselend
pakket. Via een handleiding voor de
leerkracht wordt een leerweg uitge
stippeld met per les de leerdoelen, be
nodigdheden, vereiste voorbereiding
en antwoorden. Heel belangrijk is dat
in de docentenhandleiding vragen
staan waarmee een les nabesproken
kan worden. De nabespreking wil er bij
veel lessen, bij gebrek aan tijd of goede
vragen, nog wel eens bij inschieten en
dat is jammer. De kans dat kinderen
iets opsteken is groter bij een afwisse
lende les met kop en staart.
In de handleiding staat ook dat het
handig is om een digitaal schoolbord
te hebben. Weliswaar zijn nog lang niet
alle klaslokalen van basisscholen in
Nederland daarmee uitgerust maar het
aantal beamers en interactieve boards
neemt de laatste tijd wel snel toe.
Aan veel is gedacht bij Kaartwijzer. Het
biedt goede bouwstenen voor kinde
ren om te leren omgaan met kaarten.
Echter niet alle kaartvaardigheden ko
men aan bod. Er wordt geoefend met
kaartproductie en kaartlezen. Hogere
kaartvaardigheden als lcaartanalyse
blijven buiten beschouwing. En dat
is opmerkelijk daar de Cito-toets voor
het basisonderwijs naast lcaartleesop-
drachten ook kaartanalyseopdrachten
Een vraag uit bevat. Met dat kaartlezen zit het wel snor in het programma
de quiz. Kaartwijzer. En kaarten kunnen lezen is natuurlijk vereist
voor wie de volgende stap van kaartanalyse wil zetten. Maar
daarmee is het verhaal niet af. Kaarten kun je gebruiken
om de weg te vinden maar ook om inzicht te krijgen in hoe
bepaalde zaken in de ruimte gespreid zijn. Voor het eerste
biedt Kaartwijzer voldoende materiaal, voor het tweede is
meer nodig.
Bij aardrijkskunde op de basisscholen wordt gewerkt met
de zogenaamde geografische vierslag:
1. Waarnemen': Wat zie ik? Waar zie ik dat? Hoe ziet het er
uit?
2. 'Herkennen': Heb ik dat ergens anders meer gezien? Zie
ik dat wel vaker? Waar?
3. 'Verklaren': Hoe komt het? Waarom daar? Waarom daar
zo?
4. 'Waarderen': Wat vind ik ervan? Wat vinden anderen er
van? Hoe kan het ook anders?
Kaarten zijn bij de beantwoording van deze vragen onmis
baar. Het programma Kaartwijzer biedt een eerste stap bij
het ontdekken van de mogelijkheden van kaarten bij het le
ren waarnemen. Het zou mooi zijn als leerkrachten daarna
ook de volgende stappen van de geografische vierslag met
de leerlingen gaan zetten. Kaartanalyse dus. Niet zozeer
omdat de Cito-toets dat test als wel omdat het uiteindelijk
gaat om inzicht krijgen (herkennen en verklaren) en me
ningsvorming (waarderen).
Differentiatie
Kop en staart
maps.google.nl
Je zag in de animaties datje op een trap kan gaan staan en dan een mooie kaart van je klas
kunt maken. Ietsjes hoger op de school zie je al veel meer. Op de toren kon je bijna de hele
stad zien. Wat nou als je in de ruimte bent als een satelliet? Typ op deze site het adres van
je school in en kijk naar de satellietfoto. Je kunt ook kiezen voor een kaart. Net als in de
animatie.
www.edugls.nl
Klik in de oranje balk bovenin 'kaarten NL'. Kijk naar de kaart van Nederland en naar de
balk erboven. Probeer uit wat er kan, inzoomen, afstand meten, enzovoort. Je leunt op deze
website ook een les maken. Daarvoor ga je naar 'lesmateriaal'. Klik dan op 'Toen en nu (in
Friesland)' en doe wat er staat.
^/Kaartwijzer - Mozilla FirefoK
3e £d» ïwi H®ot> fcotaarte Iods tjelp
A het zuiden en het oosten
B het noorden en het zuiden
C het noorden en het westen
Nederland ligt aan tee. Welke delen van Nederland grenzen
aan de Noordzee?
Quiz groep 5/6 j
i_j http://vw/w.Mass8<v.nyextraitespakfce<tenAaartvwjzef/s*e/quc_rcQd.h?m
CO—«el** WMoweMKb j Windows i» CPM 3.2,1
GEO-INFO 2008-6
